Bộ Xây dựng đề xuất nếu xây dựng căn hộ để bán phải lập dự án

Tại Tọa đàm trực tuyến: “Chung cư mini biến tướng: Giải pháp nào an toàn cho người dân?” vừa được tổ chức mới đây, ông Nguyễn Mạnh Khởi, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết, từ năm 2005, Luật Nhà ở đã quy định hai loại hình nhà ở là nhà riêng lẻ và chung cư.

Tên gọi "chung cư mini" không có trong Luật. Luật Xây dựng quy định nhà dưới 7 tầng thì hộ gia đình cá nhân được cấp giấy phép xây dựng nhà riêng lẻ. Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở, quy định chặt chẽ các điều kiện, quy chuẩn, tiêu chuẩn về căn hộ.

Ở loại hình riêng lẻ nhiều tầng, trong thời gian dài đã đáp ứng nhu cầu một số đối tượng như học sinh, sinh viên, công nhân. Họ là những người chưa đủ tài chính để mua, thuê trong dự án chung cư vì diện tích, giá cả vừa phải.

Theo ông Khởi, năm 2015, Chính phủ có báo cáo đánh giá về loại hình căn hộ này gửi Quốc hội và sau đó đưa vào Luật Nhà ở 2015. Chính phủ ban hành Nghị định 99, để hướng dẫn thi hành. Các quy chuẩn, tiêu chuẩn nhà ở đã được quy định chặt chẽ. Nhà ở riêng lẻ dù xây phòng hay không đều phải đáp ứng tiêu chuẩn theo quy định. Vụ cháy vừa qua liên quan đến việc thực thi pháp luật.

"Như vậy, đến thời điểm hiện nay, các quy chuẩn, tiêu chuẩn đều đã có. Vấn đề là quy định đã đủ chưa hay cần bổ sung thêm một số quy định?", đại diện Bộ Xây dựng đặt vấn đề.

Vị này lấy ví dụ, chung cư theo quy định của Luật Nhà ở có từ 2 tầng trở lên và có từ 2 căn hộ trở lên, được thiết kế xây dựng có phần sở hữu chung, riêng. Tuy nhiên, lâu nay nhiều người hiểu đây là nhà riêng lẻ nên bỏ qua khâu vận hành.

Vì thế, ông Khởi cho hay, loại này phải được quản lý vận hành theo quy định của pháp luật nhà chung cư. Thế nhưng, do cứ coi đây như nhà riêng lẻ nên bỏ qua khâu quản lý vận hành.

"Trong luật có quy định, từ 20 căn hộ trở lên phải thành lập ban quản trị nhà chung cư trong trường hợp có nhiều chủ sở hữu. Không phải khi xây dựng là nhà riêng lẻ thì quản theo nhà riêng lẻ. Bởi vì lúc đó đã bán cho nhiều chủ, không có nhà ở riêng lẻ có nhiều chủ. Đây là trường hợp mang tính đặc thù", ông Khởi nói và cho biết thêm, từ tháng 6/2020, Bộ Xây dựng đã có văn bản yêu cầu các địa phương yêu cầu kiểm tra, rà soát nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, nhiều căn hộ.

Sau vụ cháy, Bộ tiếp tục có văn bản đôn đốc các địa phương tiếp tục kiểm tra, rà soát các chung cư, nhà ở cao tầng trên địa bàn.

Trong dự thảo Luật nhà ở, Bộ Xây dựng báo cáo Chính phủ trình Quốc hội từ đầu năm để quản lý loại nhà này. Bộ báo cáo vẫn cho tiếp tục phát triển loại nhà này, nhưng quản lý chặt.

Ông Khởi cho biết, chưa chính thức trình Chính phủ, nhưng quan điểm của Bộ Xây dựng cho rằng: “Nếu xây dựng để bán thì phải lập dự án, dù ít hay nhiều căn hộ, không phân biệt quy mô để đảm bảo trách nhiệm đến cùng. Khi bán phải thực hiện theo Luật Kinh doanh Bất động sản; không phải bán giữa cá nhân mua bán với nhau. Nếu xây dựng cho thuê, cứ 20 căn hộ trở lên cũng phải lập dự án; còn dưới số đó phải xây dựng đáp ứng các yêu cầu PCCC, đúng theo giấy phép xây dựng.

Đặc biệt, trong hồ sơ thiết kế, giấy phép xây dựng phải thể hiện rõ được xây bao nhiêu căn hộ, bao nhiêu tầng, mỗi tầng bao nhiêu căn. Đây là những đề xuất, Bộ đang làm báo cáo Chính phủ để gửi sang Thường vụ Quốc hội”.

Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đồng tình với quan điểm dứt khoát không luật hóa chung cư mini.

Vị này đề nghị bổ sung thêm cụm từ “nhà chung cư mini biến tướng” trong Luật Nhà ở để "dứt khoát không hợp thức hóa những sai phạm về nhà chung cư mini hiện nay”.

Tuy nhiên, những chung cư mini xây dựng đúng theo giấy phép, đúng quy định PCCC, kinh doanh cho thuê và bán đúng theo Luật Kinh doanh Bất động sản thì cần tạo hành lang pháp lý đầy đủ để loại nhà này phát triển an toàn, lành mạnh. Chủ tịch HoREA cũng cho rằng, yếu tố an toàn tính mạng, tài sản của người dân phải đặt lên hàng đầu. Nhà chung cư mini từ 20 căn hộ trở lên phải lập dự án.

Do đó Chủ tịch của HoREA đề nghị sửa điều 57 dự thảo Luật Nhà ở. Bộ Xây dựng cần khôi phục quy định của Thông tư 12 cho nhà chung cư mini tính chính danh.

"Nhu cầu người ở chung cư mini rất lớn, nên khi hoàn chỉnh xây dựng pháp luật phải tỉnh táo, dùng lý tính không để cảm xúc lấn át. Nên quản không nên cấm nhà chung cư mini, quan trọng là giải pháp thế nào", Chủ tịch HoREA nói