Techcombank và loạt ngân hàng có liên quan gì trong vụ sai phạm biến đất công thành đất tư của Vinafood 2?
Liên quan đến sai phạm của Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2), Thanh tra Chính Phủ cho biết doanh nghiệp này không chỉ bốn lần làm trái chỉ đạo của Thủ tướng, mà còn lập hồ sơ khống để vay tiền tại các ngân hàng như Techcombank, MSB...
“Hô biến” đất công thành đất tư
Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận số 2099/BC-TTCP ngày 2/12/2020 gửi Thủ tướng để báo cáo kết quả kiểm tra thông tin báo chí phản ánh về sai phạm tại dự án bất động sản số 33 Nguyễn Du và số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh và việc khiếu nại của các hộ dân liên quan đến dự án.
Trong KLTT, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra hàng loạt sai phạm của Vinafood 2 trong việc chuyển đổi đất công thành đất tư.
Theo đó, năm 2010, sau khi được TP HCM giao 4 cơ sở nhà đất nêu trên, Vinafood 2 đã liên kết với đối tác thành lập pháp nhân mới (tạm gọi là Doanh nghiệp đối tác) để thực hiện dự án xây dựng khách sạn, văn phòng, trung tâm thương mại trên khu đất hơn 6.200m2 được TP.HCM giao theo dạng nộp tiền sử dụng đất một lần.
Quá trình hợp tác giữa Vinafood 2 và Doanh nghiệp đối tác trong chuyển nhượng đất đai, thoái vốn nhà nước có nguy cơ gây thất thoát tài sản nhà nước. Đáng lưu ý, trong quá trình hợp tác với nhà đầu tư tư nhân, chuyển đổi đất công thành đất tư, Vinafood 2 đã cố ý làm trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.
Theo đề xuất của Vinafood 2, Thủ tướng đã đồng ý về nguyên tắc cho Vinafood 2 thực hiện phương án sắp xếp lại các cơ sở nhà đất. Nhưng trong quá trình sắp xếp đất đai, Vinafood 2 đã 4 lần cố tình làm trái chỉ đạo của Thủ tướng.
Lần thứ nhất, Vinafood 2 không thực hiện lập lại phương án sắp xếp lại 4 cơ sở nhà, đất (số 33 Nguyễn Du, số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh) theo Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007 của Thủ tướng để trình các cơ quan có thẩm quyền thẩm định và trình Thủ trướng quyết định.
Lần thứ hai, Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chịu trách nhiệm toàn diện chỉ đạo Vinafood 2 trong việc lựa chọn đối tác đảm bảo đủ năng lực thực hiện dự án tại dự án bất động sản số 33 Nguyễn Du và số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh.
Thế nhưng, Vinafood 2 lại tự ý liên kết hợp tác với Doanh nghiệp đối tác, không lập thủ tục liên kết, góp vốn trình Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính thẩm định trước khi trình Thủ tướng quyết định.
Lần thứ ba, mặc dù UBND TP.HCM, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có rất nhiều văn bản hướng dẫn, yêu cầu Vinafood 2 phải xây dựng phương án thoái vốn góp tại Doanh nghiệp đối tác theo quy định, thế nhưng Vinafood 2 không thực hiện.
Trái lại, ngày 25/11/2015 Vinafood 2 lại thực hiện chuyển nhượng 4 cơ sở nhà, đất nói trên cho Doanh nghiệp đối tác. Đại diện đơn vị này sau đó đã dùng chính số tiền góp vốn điều lệ trong công ty để mua 4 cơ sở nhà, đất là tài sản do Vinafood 2 đang được giao quản lý để thực hiện dự án theo Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007 của Thủ tướng.
Sau khi bán xong 4 cơ sở nhà đất, nhận đủ tiền đất từ Doanh nghiệp đối tác, Vinafood 2 mới báo cáo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chấp thuận cho triển khai nhanh việc xử lý các cơ sở nhà đất tại 33 Nguyễn Du và 34-36-42 Chu Mạnh Trinh nhằm khắc phục thua lỗ trong hoạt động kinh doanh.
Lần thứ tư, Vinafood 2 cố ý làm trái chỉ đạo của Thủ tướng là không thực hiện lập phương án bồi thường, hỗ trợ, di dời 34 hộ dân đang sinh sống tại các cơ sở nhà đất 33 Nguyễn Du, 34-36 Chu Mạnh Trinh để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Techcombank và loạt ngân hàng có liên quan gì?
Không chỉ cố tình làm trái chỉ đạo của Thủ tướng, Vinafood 2 còn lập hồ sơ khống để vay tiền tại các ngân hàng như Techcombank, MSB...
Kết quả kiểm tra của Thanh tra Chính phủ phát hiện Vinafood 2 và Doanh nghiệp đối tác đã lợi dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại 4 lô đất trên để thế chấp ngân hàng vay nhiều ngàn tỉ đồng trái pháp luật.
Vinafood 2 đã lập nhiều hồ sơ vay bằng dự án đầu tư khống, thực tế không tồn tại dự án, không có thủ tục xin lập dự án, không có phê duyệt dự án của các cơ quan có thẩm quyền để thế chấp đảm bảo cho nhiều khoản vay vốn trực tiếp tại một số ngân hàng TMCP hoặc đảm bảo nghĩa vụ trả nợ cùng một lúc cho các pháp nhân khác thực hiện các dự án khác, không liên quan đến 4 cơ sở nhà đất này để vay vốn và giải ngân trái pháp luật.
Cụ thể, giai đoạn từ 2010 - 2015, Vinafood 2 không triển khai đầu tư dự án trên đất được giao như cam kết, ngược lại tổng công ty này đã sử dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BB971073 của 4 lô đất để thế chấp, vay 518 tỉ đồng tại Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank).
Hợp đồng thế chấp số CIB2015.0022/HĐTC ngày 06/3/2015, không có chứng nhận của công chứng, không đăng ký giao dịch đảm bảo. Ngày 09/3/2015, Techcombank thực hiện giải ngân.
Giai đoạn từ cuối năm 2015 đến nay, Doanh nghiệp đối tác đã tiếp tục thực hiện 4 lần vay vốn tại các ngân hàng.
Lần vay vốn thứ 2, đại diện Doanh nghiệp đối tác đã kỳ hợp đồng thế chấp với Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam, Chi nhánh TP HCM (MSB), bằng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của 4 cơ sở nhà đất nêu trên với tống giá trị tài sản đảm bảo hơn 2.000 tỷ đồng. Tổng số tiền được vay là 1.683 tỷ đồng, MSB đã thực hiện giải ngân ngày 04/02/2016.
Đáng chú ý, sau khi mua lại 4 lô đất tại địa chỉ số 33 Nguyễn Du và số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, Doanh nghiệp đối tác lập hồ sơ dự án đầu tư khống mang tên The Goldmark Preminum Tower. Các công ty trong dự án này đã ký hợp đồng tín dụng ngắn hạn với một ngân hàng khác tại TP. HCM để vay vốn, thế chấp bằng dự án The Goldmark Preminum Tower.
Khoản vay này được Doanh nghiệp đối tác chi cho các công ty con, gồm: Công ty cổ phần Bạch Minh Long, Công ty cổ phần Supreme Power, Công ty cổ phần Đầu tư Thuận Nha, Công ty cổ phần Clover Peak, Công ty cổ phần Đầu tư Thanh Man, Công ty cổ phần Đầu tư Song Phú.
Khi các khoản vay và lãi trả cuối kỳ này đến hạn sẽ được chuyển sang chi nhánh ngân hàng khác để giải ngân và cho vay mới. Chiêu này được lặp đi lặp lại nhiều lần, số tiền vay lần sau lớn hơn lần trước.
Thanh tra Chính phủ cho biết, dự án trên không tồn tại, không có thủ tục xin lập dự án, không có phê duyệt dự án của các cơ quan có thẩm quyền.
Đồng thời khẳng định, việc thế chấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để vay ngân hàng hàng nghìn tỉ đồng nói trên vi phạm các quy định của Luật Các tổ chức tín dụng, Chính sách tín dụng, Quy trình lõi cấp tín dụng, Quy chế phán quyết cấp tín dụng của ngân hàng thương mại cổ phần.
