Tỉnh đầu tiên ở Đồng bằng sông Hồng có hai thành phố: Một thành phố sẽ được sáp nhập, mở rộng diện tích gấp hơn 3 lần

Hiện nay, TP. Ninh Bình có diện tích tự nhiên là 46,75km2, đạt 31,17 % so với tiêu chuẩn). Quy mô dân số là 148.869 người, đạt 99,25% so với tiêu chuẩn. TP. Ninh Bình hiện có 14 đơn vị hành chính, gồm 3 xã và 11 phường.

Đối với huyện Hoa Lư, hiện có diện tích tự nhiên là 103,49km2, đạt 32,85 so với tiêu chuẩn. Quy mô dân số là 82.253 người, đạt 68,54% so với tiêu chuẩn và có 11 đơn vị hành chính gồm 10 xã và 1 thị trấn.

Theo lộ trình, đến năm 2025, tỉnh Ninh Bình sẽ hoàn thành việc hợp nhất TP. Ninh Bình và huyện Hoa Lư với định hướng là "Đô thị Cố đô - Di sản", dựa trên nền tảng giá trị văn hóa - lịch sử của cố đô Hoa Lư và các giá trị nổi bật toàn cầu của di sản Tràng An.

Đồng thời hoàn thiện các tiêu chí công nhận đơn vị hành chính mới sau sáp nhập là đô thị loại I trực thuộc tỉnh, có vị thế trung tâm du lịch vùng và quốc gia, mang giá trị toàn cầu, là trung tâm chính trị - hành chính, văn hóa, kinh tế, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, dịch vụ chất lượng cao, đầu mối hợp tác quốc tế của tỉnh Ninh Bình.

Tỉnh Ninh Bình cũng đã thành lập Ban chỉ đạo xây dựng đề án xây dựng và phát triển thành phố Hoa Lư.

Theo đó, việc xây dựng và phát triển thành phố Hoa Lư phải bám sát sự chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh Ninh Bình, tạo nền tảng, tiền đề để xây dựng và phát triển thành phố Hoa Lư theo định hướng "Đô thị Di sản thiên niên kỷ".

Đổi mới tư duy, khơi dậy khát vọng phát triển thành phố Hoa Lư "Đô thị Di sản thiên niên kỷ" độc đáo, tiêu biểu của khu vực châu Á - Thái Bình Dương, là hình mẫu phát triển dựa trên sự kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa phục dựng, bảo tồn di sản và tăng trưởng kinh tế, hướng vào các tiêu chí xã hội phát triển và nhân dân hạnh phúc.

Đại diện Sở Nội vụ tỉnh Ninh Bình cho biết, theo phương án tỉnh Ninh Bình đã đề xuất, sau khi thành lập thành phố Hoa Lư (trên cơ sở hợp nhất huyện Hoa Lư và thành phố Ninh Bình), đồng thời sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, thành lập một số phường mới trực thuộc, thì thành phố Hoa Lư có diện tích tự nhiên là 150,24km2, đạt 100,16% so với tiêu chuẩn và rộng gấp hơn 3 lần so với thành phố Ninh Bình hiện nay.

Quy mô dân số là 231.122 người, đạt 154,08 % so với tiêu chuẩn, số dân là người dân tộc thiểu số 2.995 người, chiếm tỉ lệ 1,29%. Đơn vị hành chính trực thuộc bao gồm 20 xã, phường (gồm 15 phường và 5 xã). Tỉ lệ số phường trên tổng số đơn vị hành chính trực thuộc là 75%.

Ninh Bình nằm ở phía Nam Đồng bằng Sông Hồng. Dù thuộc khu vực Đồng bằng sông Hồng nhưng tỉnh chỉ có 2 huyện là Yên Khánh và Kim Sơn có địa hình bằng phẳng.

Quy hoạch xây dựng phát triển kinh tế xếp Ninh Bình vào vùng Duyên hải Bắc Bộ. Với vị trí đặc biệt về giao thông, địa hình, lịch sử văn hóa đồng thời sở hữu hai khu vực là di sản thế giới và khu dự trữ sinh quyển thế giới, Ninh Bình hiện là một trung tâm du lịch có tiềm năng phong phú và đa dạng. Ninh Bình cũng là tỉnh đầu tiên ở Đồng bằng sông Hồng có 2 thành phố trực thuộc là Ninh Bình và Tam Điệp.