ADB dự báo Việt Nam tăng trưởng 6,6% năm 2025, cảnh báo những thách thức lớn

Tại cuộc họp báo công bố Báo cáo Triển vọng Phát triển Châu Á (ADO) tháng 4/2025 sáng 9/4, ADB dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,6% trong năm 2025 và 6,5% trong năm 2026 sau khi tăng mạnh ở mức 7,1% vào năm ngoái.

Mặc dù duy trì triển vọng tích cực cho Việt Nam trong năm nay và năm sau, báo cáo cũng nhấn mạnh những rủi ro đối với triển vọng tăng trưởng – khi các dự báo này được tính toán trước khi Mỹ công bố các biện pháp thuế quan.

“Tăng trưởng thương mại mạnh mẽ, sản xuất cho xuất khẩu phục hồi tích cực và đầu tư trực tiếp nước ngoài ở mức cao đã thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2024. Tuy nhiên, việc Mỹ công bố áp thuế gần đây, cùng những bất ổn toàn cầu đang tiếp diễn, có thể đặt ra các thách thức đáng kể cho tăng trưởng của Việt Nam trong năm nay” Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam, ông Shantanu Chakraborty, nhận định.

Ngành sản xuất định hướng xuất khẩu là động lực chính

Kinh tế năm 2024 của Việt Nam phục hồi ấn tượng, với tăng trưởng đạt 7,1% so với mức 5,1% năm 2023. Mặc dù cơn bão Yagi gây ra những tổn thất nặng nề tại nhiều nơi trên cả nước, nhưng phản ứng nhanh chóng của chính phủ và công tác khắc phục kịp thời đã hạn chế tác động của cơn bão đối với tăng trưởng.

Ngành sản xuất định hướng xuất khẩu đã trở lại là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng. Sản xuất công nghiệp tăng mạnh lên 8,2%, so với mức 3,7% của năm 2023. Sự phục hồi mạnh mẽ của các ngành cao su, sản phẩm kim loại, thiết bị điện, điện tử và máy tính đã thúc đẩy tốc độ tăng trưởng này, với ngành sản xuất chế biến chế tạo tăng đến 9,8%, cao hơn nhiều so với mức 3,6% của năm trước.

Bên cạnh đó, du lịch phục hồi đã góp phần giúp ngành dịch vụ tăng trưởng 7,4% so với mức 6,8% trong năm 2023. Tuy nhiên, cơn bão Yagi đã ảnh hưởng tiêu cực đến nông nghiệp, làm cho tăng trưởng chậm lại, còn 3,3% so với mức 3,8% của năm 2023.

Về phía cầu, giải ngân vốn FDI thúc đẩy tăng trưởng hình thành vốn cố định ở mức 7,2%, so với 4,1% của năm ngoái. Tổng giá trị giải ngân vốn FDI năm 2024 đạt mức kỷ lục là 25,4 tỷ USD, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước.

Xuất khẩu phục hồi mạnh mẽ, do nhu cầu toàn cầu gia tăng. Cầu trong nước thúc đẩy phục hồi tiêu dùng với mức tăng trưởng 6,6%, cao hơn nhiều so với mức 3,5% của năm 2023.

Lạm phát tăng nhẹ do giá lương thực tăng mạnh dưới tác động của cơn bão Yagi, cùng với mức lương tối thiểu được điều chỉnh tăng đáng kể vào tháng 7/2024. Bênh cạnh đó, giá dịch vụ y tế và giáo dục cũng tăng. Kết quả là lạm phát trung bình năm 2024 đạt 3,6%, tăng nhẹ so với mức 3,3% năm 2023.

Sự phục hồi mạnh mẽ của xuất khẩu hàng hóa đã củng cố cán cân tài khoản vãng lai. Kim ngạch xuất khẩu đạt 405,5 tỷ USD, tăng 14,3% so với năm 2023. Xuất khẩu sang Mỹ - chủ yếu là điện thoại, phụ tùng và hàng dệt may - chiếm 29,5% tổng kim ngạch xuất khẩu. Trung Quốc vẫn là thị trường lớn thứ hai, chiếm khoảng 15%. Kim ngạch nhập khẩu tăng 16,7% đạt 380,8 tỷ USD, nâng thặng dư thương mại lên tới 24,7 tỷ USD.

Thách thức lớn mà Việt Nam phải đối mặt

Theo báo cáo của ADB, căng thẳng thương mại toàn cầu có thể ảnh hưởng đến ngành sản xuất định hướng xuất khẩu. Môi trường kinh tế toàn cầu, với xung đột thương mại và căng thẳng địa chính trị gia tăng, có thể tác động đáng kể đến ngành sản xuất định hướng xuất khẩu. Sự quay trở lại của chính sách bảo hộ dưới thời chính quyền mới của Mỹ có thể làm giảm cầu thế giới đối với các sản phẩm sản xuất tại Việt Nam, đặc biệt là khi có thặng dư thương mại lớn với Mỹ.

Trong tháng 2/2025, chỉ số Nhà quản trị mua hàng, mặc dù cao hơn tháng 1, vẫn thấp hơn 50 cho ba tháng liền kể từ tháng 12/2024. Tăng trưởng công nghiệp dự kiến sẽ tăng chậm lại ở mức 7,0% vào năm 2025.

Tuy nhiên, ADB cho rằng lĩnh vực xây dựng của Việt Nam có thể tăng trưởng nếu các dự án cơ sở hạ tầng lớn được triển khai theo đúng tiến độ.

Theo ADB, môi trường kinh tế toàn cầu thay đổi, chịu ảnh hưởng đáng kể bởi các tuyên bố về mức thuế gần đây của Mỹ và căng thẳng địa chính trị, đặt ra những thách thức lớn đối với các nền kinh tế phụ thuộc vào tăng trưởng hướng đến xuất khẩu.

Những bất ổn bên ngoài, như leo thang thuế quan, các biện pháp trả đũa, cuộc xung đột kéo dài giữa Nga và Ukraine và tình trạng bất ổn đang tiếp diễn tại Trung Đông, có thể cản trở tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong ngắn hạn tới trung hạn. Thêm vào đó, sự tăng trưởng chậm lại tại Mỹ và Trung Quốc, các đối thương mại lớn của Việt Nam, có thể ảnh hưởng hơn nữa tới triển vọng kinh tế của Việt Nam.

“Chính phủ Việt Nam đã đặt ra kế hoạch đạt được mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng, điều này có thể giúp giảm thiểu đáng kể những rủi ro từ bên ngoài”, ông Chakraborty nói thêm.

Cũng theo ông Chakraborty, tăng trưởng kinh tế có thể đạt cao hơn và bền vững nếu các nỗ lực cải cách thể chế toàn diện thời gian qua được triển khai nhanh chóng và hiệu quả. Những cải cách này sẽ kích thích nhu cầu trong nước, tăng hiệu quả quản lý nhà nước trong ngắn hạn, từ đó thúc đẩy sự phát triển của khu vực tư nhân trong trung và dài hạn.

Theo các chuyên gia của ADB, tăng cường sự tham gia của Việt Nam trong các chuỗi cung ứng toàn cầu là một thách thức chính sách then chốt cho sự phát triển của đất nước. Khi các động lực kinh tế toàn cầu thay đổi, những lợi thế của Việt Nam trong việc nâng cao giá trị gia tăng trong các chuỗi cung ứng toàn cầu cũng thay đổi.

ADB khuyến nghị việc nắm bắt được những hạn chế và thách thức liên quan tới việc mở rộng sự tham gia và nâng cao giá trị gia tăng của Việt Nam trong các chuỗi cung ứng toàn cầu là điều rất quan trọng để cải thiện lộ trình phát triển kinh tế và tiềm năng tăng trưởng dài hạn của đất nước.