Nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém: Đi cùng ưu đãi là trách nhiệm

Ưu đãi cho ngân hàng nhận chuyển giao

Hơn 10 năm qua, tiến trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng đã đi được một chặng đường dài và nay đang bước sang chương mới. Khác với giai đoạn trước, ở chặng mới này, các ngân hàng nhận chuyển giao, gồm Vietcombank, MB, VPBank và HDBank, đã bắt đầu được “trao tay” nhiều quyền lợi cụ thể. Đây không chỉ là sự hiện thực hóa cam kết của Ngân hàng Nhà nước, mà còn là minh chứng cho quyết tâm mạnh mẽ của nhà điều hành trong việc thúc đẩy quá trình tái cơ cấu đi vào thực chất.

Ưu đãi đầu tiên dành cho bốn ngân hàng Vietcombank, MB, VPBank và HDBank chính là nới “room” tín dụng. Với mức tăng trưởng tín dụng cao hơn mặt bằng chung, những ngân hàng này có thêm dư địa để mở rộng quy mô tài sản, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh rõ rệt trong việc gia tăng lợi nhuận.

Trong Hội nghị nhà đầu tư hồi đầu tháng 8/2025, Chủ tịch HĐQT MB Lưu Trung Thái cho biết MB đang có lợi thế lớn về hạn mức tín dụng. MB đã được cấp room cho cả năm 2025 với mức tăng trưởng dự kiến tối thiểu 25% (chưa bao gồm MBV). Đặc biệt, nhờ thực hiện nhiệm vụ tái cơ cấu MBV, MB đã được ấn định một hạn mức tăng trưởng thuộc nhóm cao nhất thị trường cho cả giai đoạn 2026 -

2028. Đây là nền tảng quan trọng để ngân hàng triển khai các kế hoạch kinh doanh trong những năm tới.

Song song với đó, NHNN đã ban hành Thông tư 23, trao thêm ưu đãi quan trọng cho bốn ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc. Theo quy định mới, các ngân hàng này được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc với tiền gửi ngắn hạn giảm từ 3% xuống 1,5%, còn tiền gửi dài hạn giảm từ 1% xuống 0,5%.

Giới phân tích nhận định, chính sách này giúp giải phóng một lượng thanh khoản đáng kể, tạo dư địa để mở rộng “room” tín dụng mà không cần tăng thêm huy động vốn. Nhờ vậy, các ngân hàng vừa có điều kiện gia tăng cho vay hỗ trợ nền kinh tế, vừa củng cố thêm nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ tái cơ cấu các tổ chức yếu kém.

Một ưu đãi khác không thể không nhắc đến mà các ngân hàng nhận được là theo quy định mới (Thông tư 22/2023 sửa đổi và Thông tư 14 tiếp nối), các khoản cho vay, bảo lãnh tiền gửi từ ngân hàng mẹ cho ngân hàng được chuyển giao được áp hệ số rủi ro bằng 0%. Theo chuyên gia SHS, đây là một đặc cách tương đương với việc ngân hàng đang nắm giữ trái phiếu chính phủ về mức độ an toàn bởi về mặt tính vốn, ngân hàng mẹ không ngốn đồng vốn nào.

Ngoài ra, sau khi nhận chuyển giao bắt buộc, các ngân hàng mẹ không phải hợp nhất báo cáo tài chính với ngân hàng yếu kém trong giai đoạn tái cơ cấu. Điều này giúp ngân hàng mẹ giữ vững chỉ số CAR, ROE và nợ xấu, không bị “lây nhiễm” từ khoản lỗ lũy kế hay tài sản xấu của ngân hàng được nhận, chuyên gia SHS nói thêm.

Bên cạnh đó, theo Nghị định 69/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 19/5/2025, tổng mức sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại các ngân hàng thương mại nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém có thể vượt mức 30%, nhưng không quá 49% vốn điều lệ. Tuy nhiên, thay vì có tác động đồng bộ lên cả 4 ngân hàng thì quy định này lại chỉ tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại cổ phần như MB, VPBank và HDBank.

Đi cùng là trách nhiệm lớn

Quá trình tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém vì thế không chỉ đơn thuần là “hồi sinh” bốn ngân hàng, mà còn có tác động sâu rộng đến toàn hệ thống và nền kinh tế. Những ngân hàng yếu kém giống như “mạch máu tắc nghẽn” và chỉ khi khơi thông được, dòng tiền mới chảy thông suốt, tạo điều kiện cho nền kinh tế có thêm vốn, góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng GDP mà Chính phủ đề ra.

Do đó, đi cùng với những ưu đãi là những trách nhiệm rất lớn đang đặt nặng lên vai của các ngân hàng nhận chuyển giao.

Theo chuyên gia SHS, NHNN đã quy định rõ, mọi rủi ro tín dụng phát sinh tại ngân hàng chuyển giao, ngân hàng mẹ phải chịu trách nhiệm. Đồng nghĩa với không thể có chuyện ‘đẩy nợ nhóm 5 sang ngân hàng yếu’ để nhận ưu đãi mà không xử lý gốc rễ.

"Nếu không tái cấu trúc thực chất, ngân hàng mẹ cuối cùng vẫn phải gánh hậu quả. Nói cách khác, nếu tận dụng không khéo, vinh quang có thể trở thành gánh nặng”, chuyên gia SHS nhận định.

Tuy nhiên, điều đáng mừng là các ngân hàng yếu kém đang có những chuyển động tích cực sau khi về nhà mới. Ngay sau khi nhận chuyển giao, các ngân hàng mẹ đã nhanh chóng triển khai loạt biện pháp cải tổ toàn diện. Những lãnh đạo dày dạn kinh nghiệm được điều sang trực tiếp vận hành, siết lại kỷ cương và tái cấu trúc bộ máy.

Ba trong số bốn ngân hàng yếu kém cũng đã “thay tên đổi họ”, định vị lại thương hiệu theo hướng ngân hàng số thế hệ mới. Cùng với đó, các ngân hàng mẹ còn chuyển giao công nghệ, giải pháp quản trị hiện đại, mở ra hành trình mới cho những tổ chức tín dụng từng bị xem là “cục máu đông” của hệ thống.

Với những ưu đãi cùng với động thái quyết liệt từ phía ngân hàng mẹ, tình hình hoạt động tại các ngân hàng bị chuyển giao bắt buộc đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Tại sự kiện Gặp gỡ nhà đầu tư cá nhân vừa qua, Phó Tổng Giám đốc thường trực VPBank Lưu Thị Thảo cho biết, chỉ trong vòng 5 tháng, GPBank đã chuyển mình khá tích cực với quy mô huy động tăng 20%, tín dụng cốt lõi tăng 3%, song song với hoạt động mua nợ từ VPBank.

Đáng chú ý, sau nhiều năm khó khăn, trong tháng 6/2025, GPBank đã ghi nhận lợi nhuận dương. Cả năm 2025, VPBank đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế cho GPBank khoảng 500 tỷ đồng.

Tương tự, ông Vũ Thành Trung, Phó Chủ tịch MB kiêm Chủ tịch MBV, hoạt động kinh doanh của MBV đang bám sát kế hoạch, mục tiêu đề ra. Lãnh đạo MB cũng tự tin khẳng định MBV chắc chắn sẽ dừng lỗ sau hơn 10 năm liên tục thua lỗ và sẽ có lãi trong năm nay.