Bộ GTVT: Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam dự kiến tổng mức đầu tư khoảng 67,34 tỷ USD

Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đề xuất đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam với tốc độ thiết kế lên đến 350km/h, tổng chiều dài 1.541km, bao gồm đường đôi và khổ 1.435mm, sử dụng hệ thống điện khí hóa. Tổng mức đầu tư cho dự án ước tính khoảng 67,34 tỷ USD.

Dự án sẽ bố trí 23 ga hành khách với cự ly trung bình khoảng 67km và 5 ga hàng hóa kết nối với các đầu mối vận tải.

Tuyến đường sắt sẽ bắt đầu từ ga Ngọc Hồi (TP. Hà Nội), đi qua 20 tỉnh, thành phố và kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TP. HCM).

Bộ GTVT đề xuất sử dụng công nghệ chạy trên ray với thiết kế mở, nhằm tạo điều kiện tích hợp nhiều loại tàu và tránh tình trạng độc quyền trong việc cung cấp phương tiện.

Công nghệ chạy trên ray là lựa chọn phổ biến trong xây dựng đường sắt tốc độ cao tại nhiều quốc gia trên thế giới, với tốc độ khai thác từ 250km/h đến 350km/h và chi phí đầu tư trung bình.

Về lý do chọn tốc độ thiết kế 350km/h, Bộ GTVT tải phân tích rằng tốc độ 250km/h, mặc dù vượt ngưỡng tốc độ cao, nhưng đã được phát triển cách đây 50 năm và không còn phù hợp với xu hướng hiện đại của thế giới.

Trên các hành lang vận tải dài hơn 800km như Bắc - Nam, tốc độ cao hơn sẽ giúp khai thác hiệu quả hơn. Việc nâng cấp từ tốc độ 250km/h lên 350km/h sau này có thể gây lãng phí do không tận dụng được hạ tầng hiện có.

Theo tính toán, tuyến đường sắt tốc độ 350km/h có khả năng thu hút lượng hành khách cao hơn khoảng 12,5% so với tốc độ 250km/h, trong khi chi phí đầu tư chỉ cao hơn khoảng 8 - 9%.

Về lộ trình thực hiện, Bộ GTVT đặt mục tiêu trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại kỳ họp tháng 10/2024.

Trong giai đoạn 2025-2026, sẽ tiến hành đấu thầu chọn tư vấn quốc tế, khảo sát và lập báo cáo nghiên cứu khả thi.

Đến cuối năm 2027, dự án sẽ bắt đầu giải phóng mặt bằng, tổ chức đấu thầu và khởi công các dự án thành phần đoạn Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TP.HCM.

Đoạn Vinh - Nha Trang dự kiến khởi công vào giai đoạn 2028-2029 và toàn tuyến dự kiến hoàn thành vào năm 2035.

Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam được kỳ vọng sẽ đáp ứng nhu cầu vận tải, tái cơ cấu thị phần vận tải một cách tối ưu, đồng thời tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Dự án cũng nhằm hiện thực hóa các chủ trương lớn của Đảng về đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, phù hợp với Chiến lược phát triển đất nước theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các quy hoạch của quốc gia.

Dự án này không chỉ giúp kết nối các vùng miền, mà còn tạo động lực lan tỏa, mở ra không gian phát triển kinh tế mới, tái cấu trúc đô thị và phân bố lại dân cư; giúp tăng cường khả năng cạnh tranh kinh tế và giảm chi phí logistics.

Bên cạnh đó, tuyến đường sắt tốc độ cao sẽ là động lực phát triển công nghiệp đường sắt và công nghiệp hỗ trợ, góp phần phát triển một phương thức vận tải bền vững, giảm thiểu tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Dự án còn đóng vai trò quan trọng trong bảo đảm quốc phòng và an ninh quốc gia.