'Đơn vị khai thác khoáng sản thua lỗ 2 năm liên tiếp thuộc đối tượng ưu tiên thanh tra'

UBND tỉnh Quảng Nam vừa thông tin về kết luận của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hồng Quang tại cuộc họp nghe với các ngành và các đơn vị liên quan về tình hình khai thác, kinh doanh khoáng sản cát lòng sông, đất san lấp, đá xây dựng trên địa bàn.

Một số doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm trong hoạt động kinh doanh khoáng sản

Theo ông Nguyễn Hồng Quang, thực hiện Kết luận số 73-KL/TU ngày 20/7/2021 của Tỉnh ủy về tăng cường công tác quản lý tài nguyên khoáng sản và bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh ban hành Chương trình hành động thực hiện Kết luận của Tỉnh ủy kèm theo Quyết định số 2706/QĐ-UBND ngày 22/9/2021 và nhiều văn bản chỉ đạo thực hiện. 

Theo đó, đơn vị đã phân công rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành, các lực lượng chức năng, UBND cấp huyện, cấp xã và các nội dung, yêu cầu bắt buộc thực hiện đối với các đơn vị hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản, đóng cửa mỏ, hoàn thổ, phục hồi môi trường…

Tuy nhiên, hiện nay việc khai thác, kinh doanh các loại khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường (trong đó có đất, đá, cát sỏi) còn một số tồn tại, bất cập như: Một số doanh nghiệp còn khai thác ngoài diện tích giấy phép được cấp; một số đơn vị khai thác không đạt hoặc vượt công suất giấy phép; khai thác xong chậm hoặc không thực hiện việc hoàn thổ, phục hồi môi trường theo quy định.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm trong hoạt động kinh doanh khoáng sản như: Bán hàng không xuất hóa đơn hoặc xuất hóa đơn nhưng ghi giá trị thấp hơn giá trị thực tế thanh toán; không niêm yết công khai giá bán khoáng sản tại mỏ hoặc có nhưng bán hàng không đúng với giá niêm yết; có nơi còn có biểu hiện hành vi găm hàng, thao túng giá. 

Việc vận hành và truyền dữ liệu kết nối từ các trạm cân tại vị trí đưa khoáng sản nguyên khai ra khỏi khu vực mỏ và theo dõi, giám sát hoạt động khai thác khoáng sản qua hệ thống camera lắp đặt tại mỏ chưa hiệu quả, còn mang tính hình thức. Những việc này cần phải được chấn chỉnh kịp thời.

Kinh doanh thua lỗ 2 năm liên tiếp thuộc đối tượng ưu tiên kiểm tra, thanh tra

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết hiện nay, trên địa bàn tỉnh triển khai nhiều công trình, dự án đầu tư trọng điểm. Tình hình vật liệu đất, cát sỏi phục vụ thi công các công trình đang khan hiếm; nhiều nơi nguồn cung vật liệu không đáp ứng được nhu cầu, ảnh hưởng lớn đến tiến độ thực hiện các dự án và quyền lợi của người tiêu dùng.

Qua đó, doanh nghiệp khai thác khoáng sản được yêu cầu phải ưu tiên cung ứng vật liệu phục vụ các công trình trọng điểm trên địa bàn tỉnh. 

UBND tỉnh đã báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy và phê duyệt 41 Danh mục các dự án đầu tư khai thác khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh. Một số địa phương hiện nay đã hoàn thành việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản như: Phước Sơn, Nam Giang; các địa phương còn lại đang tiếp tục thực hiện. 

Tuy nhiên, trình tự, thủ tục về thăm dò đánh giá trữ lượng, thủ tục về đầu tư, đất đai, môi trường, các vấn đề liên quan đến rừng sản xuất và cấp giấy phép khai thác khoáng sản còn rườm rà, mất rất nhiều thời gian; tình trạng này cần sớm được khắc phục.

Trước tình hình trên, các đơn vị khai thác khoáng sản phải khẩn trương tổ chức khai thác khoáng sản đảm bảo công suất theo giấy phép được cấp; nghiêm cấm việc khai thác cầm chừng, gây khan hiếm vật liệu để tăng giá bán; kê khai nộp thuế đúng với sản lượng khai thác thực tế, xuất hóa đơn bán hàng đúng với giá thanh toán. 

"Đơn vị nào trung bình 2 năm kê khai thấp hơn 60% công suất nêu trong giấy phép hoặc kinh doanh thua lỗ 2 năm liên tiếp (không tính thời gian xây dựng cơ bản mỏ) thì thuộc đối tượng ưu tiên kiểm tra, thanh tra trước và Sở Tài nguyên và Môi trường phải chủ trì, phối hợp với UBND huyện, thị xã liên quan đo đạc, xác định chính xác trữ lượng khai thác để truy thu và xử lý vi phạm (nếu có) theo đúng quy định", Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nhấn mạnh. 

Địa phương này yêu cầu các đơn vị phải niêm yết công khai giá bán khoáng sản tại mỏ theo từng thời điểm; gửi thông báo giá niêm yết về UBND cấp huyện, cơ quan Thuế, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng để theo dõi, giám sát và bán đúng với giá niêm yết. 

Cục Thuế tỉnh được đề nghị chỉ đạo các bộ phận chức năng và Chi cục Thuế khu vực, cùng với Cục Quản lý thị trường tăng cường công tác kiểm tra; xử lý nghiêm hành vi vi phạm (nếu có) theo quy định. 

Các đơn vị phải lắp đặt đầy đủ trạm cân, hệ thống camera giám sát, đầu ghi dữ liệu có dung lượng đủ lớn, truyền dữ liệu về các cơ quan chức năng và kiểm tra, rà soát, có quy trình quản lý, vận hành thông suốt; theo dõi, lập sổ ghi chép số liệu khoáng sản khai thác trong ngày, trong tuần, số liệu xe qua trạm cân và số liệu khoáng sản xuất bán thực tế. 

Trong quá trình khai thác khoáng sản tại mỏ phải đảm bảo vệ sinh môi trường, các đơn vị này không để gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và sản xuất của nhân dân trong vùng; bốc xếp vật liệu (đất, đá, cát sỏi) lên xe vận chuyển không được vượt quá tải trọng cho phép và thực hiện đầy đủ các yêu cầu về cắm mốc ranh giới khu mỏ; lập hồ sơ thiết kế khai thác mỏ, bổ nhiệm giám đốc điều hành mỏ đúng tiêu chuẩn quy định; lập đầy đủ bản đồ hiện trạng mỏ và các sổ sách, chứng từ, tài liệu xác định sản lượng khai thác hàng tháng, hàng năm.

Cùng với đó, các đơn vị này thực hiện việc báo cáo định kỳ hoạt động khai thác khoáng sản đúng thời hạn và đầy đủ thông tin theo biểu mẫu quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường. 

Ngoài ra, hết thời gian khai thác, các đơn vị phải chấp hành thực hiện nghiêm việc hoàn thổ, phục hồi môi trường sau khai thác theo đúng quy định. Các đơn vị bị xử phạt vi phạm hành chính từ 3 lần trở lên hoặc bị cơ quan Thuế cưỡng chế thuế; bị xử lý hình sự thì Sở Tài nguyên và Môi trường và UBND cấp huyện không xem xét, đề xuất gia hạn hoặc cấp giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản nơi mới theo đúng quy định của UBND tỉnh.