Lối thoát nào cho 'siêu dự án' 2,3 tỷ USD: 3 năm vẫn 'loay hoay' chờ 'gỡ rối'?

Tháng 10/2021, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Quảng Trị đã quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án Trung tâm điện khí LNG Hải Lăng.

Sau gần 3 năm kể từ khi được chấp thuận chủ trương, Dự án Điện khí LNG Hải Lăng trong giai đoạn 1 vẫn gặp nhiều vướng mắc chưa được "tháo gỡ".

Dự án được đầu tư bởi Tổ hợp nhà đầu tư gồm: Công ty Năng lượng Hanwha Hàn Quốc (Hanwha), Tổng công ty Khí Hàn Quốc (Kogas), Tổng công ty Điện lực Nam Hàn Quốc (Kospo) và DN Việt Nam duy nhất là Công ty Cổ phần Tập đoàn T&T (Tập đoàn T&T).

Dự án có tổng vốn đầu tư ban đầu là 53.668 tỷ đồng, tương đương 2,32 tỷ USD, trong đó mức vốn góp của Tổ hợp nhà đầu tư để thực hiện dự án này là 13.416 tỷ đồng.

Dự án sẽ xây dựng Trung tâm Kho cảng LNG Hải Lăng, giai đoạn 1 tiếp nhận tàu chở khí hóa lỏng từ 170.000 đến 226.000 m3 , công suất tiếp nhận 1,5 triệu tấn khí hóa lỏng/năm; Trung tâm Điện lực Hải Lăng, giai đoạn 1 có công suất phát điện 1.500 MW.

Vướng mắc trong việc điều chỉnh quy hoạch

Tháng 4/2024, đoàn công tác tỉnh Quảng Trị do Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng làm Trưởng đoàn, đã có buổi làm việc với Liên doanh tổ hợp các nhà đầu tư của Dự án Điện khí LNG Hải Lăng, giai đoạn 1 với 1500MW.

Tại buổi làm việc này, đại diện lãnh đạo Liên danh tổ hợp các nhà đầu tư đã báo cáo với đoàn công tác tỉnh Quảng Trị về tiến độ triển khai của dự án.

Cho đến thời điểm hiện tại, cơ bản hồ sơ dự án đã cơ bản hoàn thành và trình các cấp bộ ngành, Chính phủ Việt Nam, trong 19 tiêu chí cơ bản, Liên doanh tổ hợp các nhà đầu tư đã hoàn thành 4 tiêu chí quan trọng và đề nghị UBND tỉnh Quảng Trị hỗ trợ nhà đầu tư trong việc thỏa thuận tiêu thụ điện với EVN; trong đánh giá tác động môi trường; bổ sung Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; phê duyệt phương án phòng cháy chữa cháy và công tác giải phóng mặt bằng... phối hợp và đồng hành cùng với các nhà đầu tư giải trình các nội dung liên quan của dự án với các cập bộ ngành Trung ương và Chính phủ.

Theo Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng, qua công tác rà soát, dự án đến nay vẫn còn tồn động nhiều nội dung cần được tháo gỡ, xử lý và đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Một trong số đó là việc điều chỉnh quy hoạch.

Trước đó, để phù hợp với quy mô công suất đã phê duyệt tại Quy hoạch điện VIII, Liên danh nhà đầu tư đã đề xuất điều chỉnh phương án bố trí tổng mặt bằng dự án LNG Hải Lăng giai đoạn 1 với tổng diện tích mặt đất và mặt nước là khoảng 184,93 ha. Trong đó, quy mô mặt nước sử dụng của dự án là 130 ha, quy mô sử dụng đất của dự án là khoảng 54,93 ha.

Nhưng trong quá trình rà soát các quy hoạch liên quan, phương án điều chỉnh tổng mặt bằng dự án chưa phù hợp với Quy hoạch chung và Quy hoạch phân khu xây dựng khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị, giai đoạn 1.

Phía đại diện Liên doanh nhà đầu tư cho biết, hiện các đơn vị đang thực hiện việc điều chỉnh dự án đầu tư, điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500; lập, thẩm định và phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi; lập, thẩm định và phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường...

Tại buổi làm việc này, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho biết thời gian tới tỉnh Quảng Trị sẽ tiếp tục đồng hành với Liên doanh nhà đầu tư để hoàn thiện việc điều chỉnh dự án đầu tư, trong đó có việc điều chỉnh cục bộ Quy hoạch phân khu xây dựng Khu Kinh tế Đông Nam Quảng Trị - giai đoạn 1, điều chỉnh Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Dự án LNG Hải Lăng giai đoạn 1; hoàn thiện một số thỏa thuận chuyên ngành chính (thỏa thuận đấu nối; vị trí thông số cảng biển; báo cáo đánh giá tác động môi trường…) nhằm đảm bảo đầy đủ các điều kiện để Bộ Công Thương tiếp tục thực hiện thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi theo quy định.

Rủi ro trong hợp đồng mua bán điện

Đây là vướng mắc thứ 2 của dự án khi giai đoạn 1, dự án nằm trong danh sách các dự án đã trình báo nghiên cứu khả thi (FS) tới Bộ Công Thương để thẩm định, phê duyệt và Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo đã có văn bản gửi các chủ đầu tư yêu cầu hoàn thiện hồ sơ FS.

Trên cơ sở báo cáo của các chủ đầu tư và địa phương có dự án, lãnh đạo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo cho rằng trong quá trình triển khai các dự án điện khí đang gặp một số khó khăn, vướng mắc liên quan đến hợp đồng PPA, bảo lãnh Chính phủ và cơ chế mua LNG.

Theo đó, đa số các chủ đầu tư trong nước yêu cầu hợp đồng PPA cam kết sản lượng hợp đồng (Qc) dài hạn, ổn định hoặc bao tiêu khí; chuyển ngang cam kết sản lượng mua khí từ hợp đồng mua khí sang hợp đồng mua điện; chuyển ngang giá khí sang giá điện, điều kiện bất khả kháng…

Ngoài ra, theo báo Công Thương, một số quy định của Luật Đấu thầu chưa phù hợp với đặc thù và thông lệ kinh doanh LNG quốc tế. Do đó, cần quy định về việc mua LNG cho các dự án nhà máy điện LNG cho phù hợp với thông lệ quốc tế.

Đại diện Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công thương) cho biết phía Cục đang nghiên cứu để báo cáo Bộ Công thương, sửa đổi quy định tại 2 thông tư, nhằm tháo gỡ các vướng mắc, giúp chủ đầu tư và EVN có thể ký kết các hợp đồng PPA, làm cơ sở thu xếp vốn, thực hiện các dự án điện khí LNG.

Mặc dù vậy, việc sửa đổi các thông tư cần dựa trên cơ sở đánh giá đầy đủ các tác động như giá điện, thị trường điện và các quy định pháp luật khác có liên quan. Trường hợp có vướng mắc vượt thẩm quyền, Bộ Công Thương sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ, cấp thẩm quyền để chỉ đạo, giải quyết.

Khó khăn trong chuyển tiếp giá LNG

Dự án hiện cũng gặp khó khăn trong việc chuyển tiếp giá LNG; hợp đồng mua nhiên liệu; việc đầu tư đường dây truyền tải 500kV để kết nối dự án LNG Hải Lăng giai đoạn 1 với hệ thống điện quốc gia...

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng ghi nhận các kiến nghị và đề xuất của các nhà đầu tư, chỉ đạo Ban Quản lý Khu kinh tế và các Sở như: Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Công thương, các Sở, ban ngành liên quan bám sát nhà đầu tư để thực hiện và xử lý những kiến nghị, kịp thời gỡ vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ dự án.

Lãnh đạo tỉnh Quảng Trị cũng đề nghị các nhà đầu tư xây dựng kế hoạch tổng thể, mốc tiến độ dự án để cùng với tỉnh Quảng Trị triển khai thực hiện.

Liên danh nhà đầu tư cam kết hoàn thành tiến độ dự án và đưa vào vận hành thương mại vào quý II/2029.