Qua cơn bĩ cực, chất lượng tài sản các ‘ông lớn’ xây dựng biến đổi ra sao?

Công nợ không còn là nỗi ám ảnh

Cùng với sự trở lại của thị trường bất động sản, ngành xây dựng Việt Nam về cơ bản đã rút được chân ra khỏi khủng hoảng. Kết thúc 6 tháng đầu năm 2025, nhiều doanh nghiệp báo cáo doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước. Trong hàng ngũ “ông lớn”, hầu như không còn đơn vị nào phải chịu lỗ nặng nề như giai đoạn trước.

Tín hiệu tích cực nữa là công nợ của các doanh nghiệp được cải thiện đáng kể. Thống kê của VietnamFinance cho thấy nhiều doanh nghiệp đã đưa được tỷ trọng các khoản phải thu xuống dưới 40% tổng tài sản, có thể kể đến như: Sông Đà 11 (38,9%), Lilama (38,6%), Lizen (36,2%), Ricons (35,8%), Licogi 18 (30%), Tổng công ty Sông Đà (29,4%), Vinaconex (20,7%), Tổng công ty 36 (17,6%), Đạt Phương (17,3%)…

Một số doanh nghiệp có tỷ trọng các khoản phải thu trên 40% tổng tài sản, nhưng không vượt quá 55% và đã có cải thiện so với trước đó, tiêu biểu như: Coteccons (54,2%), Phục Hưng Holdings (52,8%), Tổng công ty Xây dựng Hà Nội (47%), Tổng công ty Thăng Long (46,4%), Cienco4 (45%), Fecon (42,7%), Tổng công ty Xây dựng Số 1 (40%)…

Nếu cộng với tỷ trọng của hàng tồn kho, tổng tỷ trọng của 2 khoản này trong tổng tài sản của nhiều doanh nghiệp không vượt quá 70%. Đây là tỷ trọng ở mức “chấp nhận được” với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng.

Mặt khác, sự gia tăng của các khoản phải thu không hoàn toàn tiêu cực, bởi đây là hệ quả tất yếu của việc mở rộng danh mục dự án thi công và nâng cao kết quả kinh doanh. 

Điều quan trọng là các khoản nợ xấu không gia tăng, hoặc tăng không mạnh, không gây tổn hại tới nội lực của doanh nghiệp. Thực tế cho thấy, các doanh nghiệp hàng đầu đã cho thấy sự cải thiện trong xử lý nợ khó đòi. Ví dụ, dự phòng phải thu ngắn hạn khó đòi của Coteccons đã giảm 10% so với đầu năm tài chính, của Hoà Bình giảm 4%, của Licogi 18 giảm 4%... 

Phần lớn doanh nghiệp có khoản dự phòng không lớn, thậm chí khá nhỏ so với quy mô tài sản, quy mô doanh thu, ví như: Fecon (4 tỷ đồng), Phục Hưng Holdings (8 tỷ đồng), Tổng công ty Xây dựng Hà Nội (8 tỷ đồng), Tổng công ty 36 (24 tỷ đồng), Hưng Thịnh Incons (25 tỷ đồng), Sông Đà 11 (76 tỷ đồng), Cienco4 (91 tỷ đồng)…

Không còn những hệ số “trên trời”

Bên cạnh việc cải thiện công nợ, các doanh nghiệp xây dựng cũng phần nào cho thấy sự tiến bộ về nguồn lực tài chính. Ngoại trừ một số trường hợp như Hoà Bình, Tập đoàn Xây dựng SCG, Lilama hay Licogi 18, phần nhiều doanh nghiệp có hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu ở mức thấp, thậm chí rất thấp.

Những trường hợp tiêu biểu có thể kể đến là: Lizen (1,19 lần), Ricons (1,31 lần), Cienco4 (1,31 lần), Tổng công ty Sông Đà (1,42 lần), Vinaconex (1,64 lần), Đạt Phương (1,69 lần), Sông Đà 11 (2,09 lần), Fecon (2,2 lần), Coteccons (2,3 lần), Tổng công ty 36 (2,62 lần), Tổng công ty Xây dựng Số 1 (2,86 lần), Tổng công ty Xây dựng Hà Nội (2,89 lần)…

Bởi vậy, việc gia tăng nợ vay không gây ra lo ngại đáng kể, thậm chí có thể xem là điều tất yếu khi các doanh nghiệp xây dựng đẩy mạnh nhận công trình. Thực tế cũng cho thấy, chỉ một số ít doanh nghiệp tăng trưởng mạnh mẽ mới có dư nợ vay tăng nhanh, như Coteccons (tăng 94%), Đạt Phương (tăng 37%), Fecon (tăng 29%), Tổng công ty Xây dựng Số 1 (tăng 22%), Sông Đà 11 (tăng 19%), Lizen (tăng 16%)… Đây hầu hết là các doanh nghiệp đã ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể, thậm chí rất mạnh mẽ về kết quả kinh doanh trong 6 tháng đầu năm 2025.

Còn lại, các doanh nghiệp chỉ có mức tăng vài % về nợ vay như: Vinaconex (tăng 8%), Tổng công ty Thăng Long (tăng 5%), Tổng công ty 36 (tăng 4%), Cienco4 (tăng 1,4%)…

Thậm chí trong 6 tháng đầu năm, không ít doanh nghiệp còn giảm nợ vay rất đáng kể, như: Tổng công ty Sông Đà (gảm 3%), Phục Hưng Holdings (giảm 3%), Tập đoàn Xây dựng SCG (giảm 4,5%), Hoà Bình (giảm 5%), Lilama (giảm 6%), Hưng Thịnh Incons (giảm 13%)…

Một chỉ tiêu cũng đáng xét tới để thấy được nguồn lực tài chính của các doanh nghiệp xây dựng là số dư tiền mặt và tiền gửi ngân hàng khi kết thúc 6 tháng đầu năm 2025. 

Theo đó, nhiều doanh nghiệp có số dư lên tới hàng nghìn tỷ đồng, như: Coteccons (4.186 tỷ đồng), Vinaconex (3.878 tỷ đồng), Tổng công ty Sông Đà (3.839 tỷ đồng), Lilama (3.236 tỷ đồng), Tổng công ty Xây dựng Số 1 (3.194 tỷ đồng), Ricons (2.262 tỷ đồng)… 

Không ít doanh nghiệp cũng có số dư hàng trăm tỷ đồng như: Đạt Phương (968 tỷ đồng), Fecon (687 tỷ đồng), Tổng công ty Thăng Long (320 tỷ đồng), Tổng công ty Xây dựng Hà Nội (329 tỷ đồng), Hoà Bình (104 tỷ đồng)…

Tựu trung, có thể thấy, trong 6 tháng đầu năm, các doanh nghiệp xây dựng đã củng cố được xu hướng phục hồi – vốn đã được “thắp lên” từ năm 2024. Những chuyển biến về kết quả kinh doanh lẫn chất lượng tài sản là nền tảng để các doanh nghiệp này tiếp tục đi lên trong thời gian tới, đưa ngành xây dựng trở lại với những hào quang cũ, thời kỳ mà thị trường đã chứng kiến những “cú ăn bằng lần”, những màn bứt tốc đầy cảm xúc và những cuộc ganh đua cho vị trí dẫn đầu.