Quốc gia giàu có rộng lớn gấp 23 lần Việt Nam nhưng 95% diện tích không có người ở, chênh lệch giàu nghèo top đầu thế giới

Quốc gia rộng lớn nhưng 95% diện tích không có người ở

Nước Úc có diện tích lớn thứ 6 trên thế giới với diện tích 7,59 triệu km2 nhưng chỉ có hơn 26 triệu dân. So sánh với Việt Nam với diện tích 331.690 km2, tuy diện tích chỉ bằng 1/23 của Úc nhưng dân số nước ta là hơn 97 triệu người, tức gấp 3,7 lần Úc. Một so sánh khác, Mỹ có tổng dân số hơn 333 triệu người, riêng hai tiểu bang California (39 triệu người) và Texas (29 triệu người) đã có dân số lớn hơn toàn bộ nước Úc.

Ngoài ra, theo báo cáo năm 2019 của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Úc là một trong số bốn quốc gia phát triển có chênh lệch giàu nghèo lớn nhất giữa các thành phố và khu vực nông thôn. Báo cáo của IMF dựa trên số liệu so sánh tăng trưởng kinh tế thực tế bình quân đầu người ở 10% khu vực giàu nhất với 10% khu vực nghèo nhất của 22 quốc gia phát triển.

Đáng ngạc nhiên hơn, một số thành phố trên thế giới hiện nay có dân số đông hơn cả nước Úc. Các đô thị "khủng" và khu vực lân cận như Thượng Hải (Trung Quốc), Jakarta (Indonesia), Delhi (Ấn Độ), Tokyo (Nhật Bản) đều có dân số đông hơn nước Úc, theo trang web historicplay.com.

Nước Úc thực sự chỉ có 5 thành phố lớn, đều nằm ven biển, gồm Sydney, Melbourne, Brisbane, Perth và Adelaide, là nơi sinh sống của khoảng 2/3 người Úc. Do đó, Úc được coi là một trong những quốc gia đô thị hóa nhất trên thế giới, với 90% dân số sống trong các đô thị đông dân cư nhưng chỉ chiếm 0,22% tổng diện tích của đất nước. Các khu vực màu đỏ trên bản đồ đại diện cho nơi sinh sống của đa số cư dân nước Úc.

Khoảng 85% tổng số người Úc cư trú trong phạm vi chỉ 50km tính từ bờ biển, tức là rất ít người sinh sống trong vùng nội địa rộng lớn hơn. Sự phân bố dân số không đồng đều này đã tạo ra một số tình huống độc đáo trên khắp lục địa.

Với hơn 1,3 triệu cư dân, Adelaide là thành phố lớn thứ 5 của Úc. Xung quanh đô thị này là khu vực có diện tích rộng lớn bằng cả nước Pháp nhưng chỉ có 3.750 cư dân ít ỏi sinh sống, tạo ra mật độ dân số tương đương với 178km2 đất cho mỗi người.

Theo thống kê của chính phủ, mật độ dân số trung bình của Úc là 3,3 người/km2, trong khi Việt Nam có mật độ dân số trung bình là 321 người/km2. Thành phố Melbourne là nơi có mật độ dân số cao nhất trong nước Úc với 22.400 người/km2.

Có 2 lý do chính dẫn đến việc phân bố dân cư không đồng đều cùng với số lượng dân số thấp của Úc:

Khí hậu khắc nghiệt

Hiện nay, khoảng 40% diện tích của châu lục Úc đã bị biến đổi nghiêm trọng do thâm canh và chặt phá rừng kể từ khi người châu Âu định cư, dẫn đến một tỷ lệ đáng kể của vùng đất còn lại bị phân chia và bị cỏ dại xâm nhập.

Theo Wikipedia, Anna Creek ở Úc là một trang trại gia súc lớn nhất thế giới, với diện tích 23.677km2 nhưng chỉ có 8 công nhân toàn thời gian. Do đó, trong khu vực rộng lớn như vậy thường chỉ có vài người sinh sống cùng với khoảng 10.000 con bò.

Về cơ bản, Úc có ít người sinh sống do phần lớn diện tích là sa mạc rộng lớn, với động vật và côn trùng nguy hiểm. Tuy nhiên, lời giải thích đầy đủ cho việc tại sao có rất ít người sống ở Úc là khá phức tạp. Nhiều vấn đề bắt nguồn từ việc Úc chịu "lời nguyền" đặc biệt từ góc độ địa chất và địa lý, khi nó nằm gần Nam Cực đóng băng quanh năm và phía tây liên tục bị ảnh hưởng bởi các dòng hải lưu lạnh từ đại dương rộng lớn ở phía nam.

Trên toàn bộ vùng nội địa Úc, dãy núi dài thứ năm của đất nước này tạo thành một hiện tượng được gọi là "bóng mưa", chạy dọc theo phía đông từ bắc xuống nam. Độ cao của dãy núi này ngăn cản nhiều đám mây mang mưa từ Thái Bình Dương vào Úc.

Một phần lớn của miền bắc Úc nằm trong vùng nhiệt đới, điều này có nghĩa là rất ít ngọn núi cao có khả năng đẩy không khí lên trên, nơi có thể tạo ra mưa. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi nhiều vụ cháy rừng tồi tệ nhất trong lịch sử Úc đã xảy ra. Phần lớn lượng mưa trên châu lục này rơi vào bờ biển phía đông, kết quả là điều kiện khí hậu khô cằn dần dần hình thành sa mạc trên khoảng 35% tổng diện tích của nước Úc.

Darwin, thành phố lớn nhất ở bờ biển phía bắc của Úc, có lượng mưa trung bình hàng năm hơn 1.800mm, gần ba lần lượng mưa ở London. Tuy nhiên, phần lớn lượng mưa này chỉ rơi trong 4 tháng mùa mưa từ tháng 12 đến tháng 3 năm sau khi có gió mùa.

Bờ biển phía bắc của Úc là nơi ghi nhận các hiện tượng mưa không thường xuyên nhất trên hành tinh này, chủ yếu là do các cơn bão nhiệt đới khó dự đoán. Ví dụ, vào năm 1898, một cơn bão đã mang theo lượng mưa kỷ lục 740mm xuống một thị trấn nhỏ ở miền bắc Úc chỉ trong một ngày.

Tuy nhiên, một thập kỷ sau đó, vào năm 1924, không có cơn lốc xoáy hoặc cơn bão nào xâm nhập sâu vào khu vực này, khiến thị trấn này chỉ nhận được 4mm mưa, ít hơn cả lượng mưa trung bình hàng năm của sa mạc Sahara. 

Sự khan hiếm nước ngọt ở đây không chỉ bắt nguồn từ lượng mưa không thể dự đoán mà còn do thiếu hụt các con sông lớn. Với lượng mưa ít ỏi, đặc biệt là ở các khu vực với nhiệt độ cao, tình trạng khan hiếm nước ngày càng trở nên trầm trọng hơn. Một số vùng thậm chí có thể trải qua thời kỳ hạn hán kéo dài trong nhiều tháng liên tiếp. Điều này làm cho việc duy trì một dân số lớn ở Úc trở nên vô cùng khó khăn, do thiếu đất canh tác và nước ngọt.

Hạn chế nhập cư

Vào đầu những năm 1990, Úc có mức độ di cư hơn 35.000 người mỗi năm, trong khi trung bình trong thế kỷ 20 là 52.000 người/năm.

Khác với Mỹ, Úc không muốn trở thành một quốc gia với ngành công nghiệp sản xuất lớn và không muốn phải đối mặt với làn sóng nhập cư ồ ạt. Do đó, khi Úc trở thành một quốc gia phát triển, chính phủ Úc gặp khó khăn trong việc quản lý vấn đề nhập cư.

Suốt thế kỷ 20, Úc thực thi nghiêm ngặt chính sách của người Úc da trắng cho đến những năm 1970, gây khó khăn cho người nhập cư từ bất kỳ quốc gia không phải người da trắng nhập cư. Về cơ bản, một người không có nghề nghiệp hay kỹ năng làm việc không thể nhập cư trừ khi họ kết hôn với một công dân Úc.

Trong khi nhiều quốc gia đang phát triển phải đối mặt với vấn đề dân số tăng nhanh và chứng kiến sự gia tăng đáng kể trong số người nhập cư, Úc đã thực hiện các biện pháp hạn chế để ngăn chặn sự gia tăng này.