Được nới thời hạn ghi nợ tiền sử dụng đất khi cấp sổ đỏ lần đầu

Đây là một điểm mới đáng chú ý tại Nghị định số 226/2025/NĐ-CP (Nghị định 226) có hiệu lực từ 15/8, sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai

Nghị định 226 có nhiều quy định mới về lĩnh vực đất đai, trong đó hộ gia đình, cá nhân sẽ được ghi nợ toàn bộ số tiền sử dụng đất tại thời điểm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ) lần đầu.

Bên cạnh đó, Nghị định số 226 cũng nêu rõ: Thời hạn nợ tiền sử dụng đất được tính cho đến khi người sử dụng đất thực hiện quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất và phải nộp đủ tiền sử dụng đất còn nợ trước khi thực hiện các quyền này.

Trường hợp tặng cho, thừa kế quyền sử dụng đất thì người nhận tặng cho thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và người nhận thừa kế được tiếp tục ghi nợ.

Về mức tiền và thời hạn được ghi nợ vẫn thực hiện theo quy định tại Nghị định số 101/2024/NĐ-CP.

Cụ thể, mức tiền sử dụng đất được ghi nợ là toàn bộ số tiền sử dụng đất phải nộp tại thời điểm cấp sổ đỏ. Việc ghi nợ tiền sử dụng đất cho đối tượng quy định được áp dụng trong thời hạn từ ngày 1/8/2024 đến hết ngày 31/7/2029; việc thanh toán, xóa nợ tiền sử dụng đất được thực hiện theo quy định của pháp luật về thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

Như vậy, thời gian nợ tiền sử dụng đất được kéo dài hơn và không cố định mà gắn với thời điểm người dân thực hiện giao dịch đất đai, thay vì 5 năm như trước.

Có thể thấy, quy định mới giúp hộ gia đình, cá nhân giảm bớt áp lực phải nộp ngay một khoản tiền lớn. Bên cạnh đó, cũng tránh tình trạng tiền nợ tăng cao do phải áp dụng bảng giá đất mới tại thời điểm thanh toán.

Người dân chỉ cần trả nợ khi phát sinh nhu cầu khai thác giá trị kinh tế từ mảnh đất như bán, thế chấp, chuyển nhượng... Điều này tạo thuận lợi cho người dân, đặc biệt là nhóm thu nhập thấp.

Tuy nhiên, quy định mới cũng đặt ra thách thức cho quản lý Nhà nước. Bởi việc kéo dài thời gian ghi nợ có thể khiến ngân sách chậm thu, tạo ra tình trạng dồn nợ nhiều năm nếu thị trường bất động sản trầm lắng, giao dịch ít phát sinh. Cùng với đó, nguy cơ thị trường phát sinh giao dịch ngầm hoặc sang nhượng không đăng ký để né tránh nghĩa vụ tài chính cũng cần được tính đến.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, tiền thu sử dụng đất nửa đầu năm nay đạt hơn 243.000 tỷ đồng, gấp 2,6 lần cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, Hà Nội thu gần 74.000 tỷ đồng, tăng hơn 600% cùng kỳ 2024.