Samsung và ‘canh bạc’ 16,5 tỷ USD với Tesla

Thỏa thuận lịch sử giữa Samsung và Tesla: Cú hích cho tham vọng AI

Mới đây, Samsung Electronics công bố đã giành được đơn hàng cung cấp chip bán dẫn tiên tiến trị giá 16,5 tỷ USD từ Tesla, vượt qua nhiều đối thủ đáng gờm, trong đó có TSMC và Intel.

Theo thỏa thuận, trong vòng 8 năm tới, Samsung sẽ sản xuất chip AI6 cho Tesla tại nhà máy mới đặt tại thành phố Taylor, bang Texas (Mỹ), với tổng giá trị hợp đồng lên tới 16,5 tỷ USD.

Việc Tesla tin tưởng giao công nghệ chip cho Samsung thay vì Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) cho thấy bước chuyển trong xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng và giảm sự phụ thuộc vào nhà cung cấp Đài Loan.

Đây cũng là cú hích lớn với mảng sản xuất chip theo hợp đồng (foundry), vốn là lĩnh vực từng là niềm kỳ vọng nhưng đã chật vật suốt nhiều năm do hiệu suất sản xuất thấp và thiếu đơn hàng quy mô lớn của Samsung.

Theo thống kê từ TrendForce, tính đến quý I/2025, Samsung chỉ nắm giữ 7,7% thị phần foundry toàn cầu, một con số khiêm tốn so với 67,6% của đối thủ dẫn đầu TSMC.

Theo nhận định từ các chuyên gia, bản hợp đồng với Tesla sẽ là “phép thử sống còn” với bộ phận bán dẫn của Samsung, nơi đang chịu áp lực từ hai phía: mảng foundry thua lỗ và mảng chip nhớ đang rơi vào khủng hoảng do nhu cầu sụt giảm toàn cầu.

“Samsung đang ở vào tình thế ngặt nghèo. Nếu không có thay đổi thì ngay cả hợp đồng với Tesla cũng khó cứu được tình thế”, Giáo sư Lee Jong-hwan, chuyên ngành bán dẫn tại Đại học Sangmyung (Hàn Quốc), nhận định. Theo ông, thỏa thuận với Tesla sẽ giúp tăng niềm tin của các khách hàng tiềm năng khác vào công nghệ của Samsung, nhưng điều quan trọng là họ không được lặp lại sai lầm trong quá khứ.

Hồi sinh mảng chip logic: Samsung và bài toán hiệu suất

Không chỉ tụt hậu về thị phần mà Samsung còn đang gặp thách thức lớn ở chính nơi sẽ sản xuất chip cho Tesla - nhà máy tại Taylor.

Trong khi TSMC đã đưa nhà máy 2nm tại Arizona vào hoạt động và thu hút được các tên tuổi lớn như Apple và Nvidia, thì nhà máy Taylor của Samsung lại đang loay hoay với việc hoàn thiện và thiếu vắng đơn hàng lớn, yếu tố quyết định cải thiện tỷ lệ sản phẩm đạt chuẩn và hiệu quả chi phí.

Chuyên gia MS Hwang từ Counterpoint Research đánh giá: "Samsung không thể giữ cam kết giao hàng đúng hạn do tỷ lệ sản phẩm đạt chuẩn thấp và liên tục chậm trễ. Điều này khiến niềm tin của khách hàng ngày càng xói mòn".

Nguồn tin nội bộ của Samsung nhận định hợp đồng dài hạn với Tesla sẽ “giải cứu” nhà máy Taylor khỏi trạng thái cầm chừng: "Khi có một khách hàng lớn, hiệu ứng lan tỏa sẽ xuất hiện. Chúng tôi có thể tối ưu quy trình, nâng tỷ lệ sản phẩm đạt chuẩn và thu hút thêm khách hàng".

Ông Peter Lee, nhà phân tích tại Citigroup, cho rằng việc sản xuất chip AI6 dự kiến được dùng để huấn luyện mô hình AI xử lý video của Tesla sẽ giúp Samsung phát triển năng lực nội địa hóa sản xuất chip AI, đồng thời tăng sức cạnh tranh với các đối thủ trong lĩnh vực bán dẫn tiên tiến.

"Tesla rất kỹ tính, nếu họ chọn Samsung, điều đó mang lại sự tín nhiệm lớn với các khách hàng tiềm năng khác", ông nhận định.

Tuy vậy, giới phân tích vẫn dè dặt với khả năng đáp ứng với đơn hàng từ Tesla của Samsung. Ông Dylan Patel, nhà sáng lập hãng tư vấn SemiAnalysis cảnh báo thời hạn 8 năm của hợp đồng cũng đồng nghĩa với việc Tesla có nhiều cơ hội rút lui nếu Samsung không đáp ứng kỳ vọng.

Ông chia sẻ: "Samsung hiện chưa có công nghệ chip tiên tiến ngang tầm TSMC. Do đó, rủi ro về kỹ thuật và chi phí là rất lớn".

Trong khi đó, giáo sư Lee Jong-hwan cũng bày tỏ hoài nghi về lợi nhuận thực tế từ hợp đồng: "Samsung có thể đã chấp nhận các điều khoản bất lợi chỉ để có được hợp đồng. Nếu tỷ lệ yield không cải thiện, họ sẽ lỗ nhiều hơn là lãi".

Cuộc chơi ba bên: Samsung, TSMC và kỳ vọng của Elon Musk

Theo các nguồn tin trong ngành, TSMC vẫn là nhà cung ứng chính chip AI5 cho Tesla, nhưng công ty xe điện này muốn tăng sự cạnh tranh bằng cách mở rộng hợp tác.

"Nếu Tesla khăng khăng sản xuất chip AI6 tại Mỹ thì Samsung gần như chắc thắng, vì TSMC không còn công suất trống tại nhà máy ở Arizona”, một chuyên gia cho biết.

Trong khi đó, một nguồn thân cận với Tesla lại tiết lộ: “Elon Musk từng cân nhắc đầu tư trực tiếp vào nhà máy của Samsung để đảm bảo nguồn cung và kiểm soát dây chuyền sản xuất. Ông ấy cũng tuyên bố sẽ đích thân giám sát tiến độ tại Taylor".

Để đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ Tesla, Samsung sẽ cần thay đổi mạnh mẽ trong cách tiếp cận khách hàng và tổ chức vận hành.

"Với chip nhớ, bạn sản xuất trước rồi bán sau. Với foundry, bạn chỉ sản xuất khi đã có đơn hàng cụ thể", Giáo sư Lee nhấn mạnh. Do đó, muốn thành công, theo ông Lee, Samsung phải đặt khách hàng và kỹ sư lên hàng đầu thay vì vận hành theo kiểu tập đoàn khổng lồ như cũ.

Theo các chuyên gia, trong cuộc chơi công nghệ và tài chính giữa ba ông lớn: Samsung, TSMC và Tesla, hợp đồng 16,5 tỷ USD này mới chỉ là bước khởi đầu. Nó có thể trở thành bàn đạp giúp Samsung hồi sinh ngành bán dẫn, nhưng cũng có thể trở thành một “canh bạc” nếu không đi kèm với cải cách thực chất.