SSI Research: Thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ kém sôi động trong quý 2 nhưng vẫn khả quan trong 2022

Đồng thời, những thay đổi về mặt pháp lý có thể tác động mạnh mẽ đến thị trường, thanh lọc thị trường chứng khoán lành mạnh, trong sạch.

SSI Research nhận định mặt bằng lãi suất tiền gửi được kỳ vọng nhích tăng và nhờ vậy, lợi suất TPDN sẽ tăng theo khi hơn 70% TPDN phát hành có lãi suất thả nổi. Cùng với đó là xu hướng tăng lãi suất điều hành của các Ngân hàng Trung ương lớn và áp lực lạm phát trên thế giới có thể tác động đến tâm lý nhà đầu tư, tăng kỳ vọng lãi suất với các đợt phát hành trái phiếu mới.

SSI Research cũng cho biết, môi trường lãi suất trong năm 2022 được kỳ vọng vẫn tích cực khi chính sách tiền tệ của Việt Nam có độ trễ hơn so với các NHTW lớn trên thế giới. Trong khi đó, Chính phủ cũng nhấn mạnh năm 2022 và 2023 là hai năm hồi phục của nền kinh tế, do vậy áp lực lên chi phí tài chính khi phát hành TPDN chưa nhiều.

SSI Research dự kiến nhu cầu phát hành TPDN vẫn rất dồi dào, bởi, số TPDN đáo hạn trong 2 năm 2022-2023 ước tính khoảng 450 nghìn tỉ đồng, chiếm khoảng 36% lượng TPDN lưu hành, dẫn đến nhu cầu phát hành trái phiếu để đảm bảo vòng quay vốn của doanh nghiệp là khá cao.

Về mặt pháp lý, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến từ các chuyên gia về dự thảo sửa đổi lần thứ 5, bổ sung Nghị định 153 và thu hút nhiều sự chú ý trên thị trường, với nhiều quy định chặt chẽ khiến doanh nghiệp khó tiếp cận hơn đến kênh phát hành trái phiếu riêng lẻ.

SSI nêu rõ, ngoài việc quy định chi tiết và chặt chẽ hơn về trách nhiệm công bố thông tin, hoạt động lưu ký tập trung, điều kiện đăng ký/ thay đổi/ hủy bỏ giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán để phát triển thị trường thứ cấp; dự thảo còn đưa ra một số điểm sửa đổi bổ sung quan trọng, có thể tác động mạnh đến thị trường TPDN.

Cuối cùng là, điều kiện chặt chẽ hơn về nhà đầu tư chuyên nghiệp, cũng như yêu cầu chỉ được mua trái phiếu riêng lẻ do công ty đại chúng phát hành có tài sản bảo đảm hoặc bảo lãnh thanh toán, trên cả thị trường sơ cấp và thứ cấp.

Bản dự thảo sửa đổi số 5 đề cao tính minh bạch và chống lại các rủi ro gian lận trong quá trình phát hành trái phiếu và các quy định này sẽ khiến kênh huy động vốn bằng trái phiếu riêng lẻ khó khăn hơn trước. Dự kiến trên thị tường TPDN sẽ kém sôi động hơn, ít nhất trong quý 2, trước khi có chính sách rõ ràng từ Chính phủ.

Nổi bật nhất của đầu quý 2 khi báo cáo thị trường của HNX cho thấy không có doanh nghiệp nào thuộc lĩnh vực bất động sản phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Một trong những lý do khiến nhóm ngành này dè dặt là dấu hiệu xử lý mạnh tay đến từ UBCKNN khi yêu cầu hủy bỏ 9 lô trái phiếu của Tân Hoàng Minh. Cùng với đó là động thái siết chặt thị trường TPDN của Chính phủ.

Thị trường TPDN tương đối sôi động trong năm 2021, tuy nhiên, các động thái gần đây của Chính phủ được nhìn nhận là cách để có thể thanh lọc thị trường tốt hơn, hạn chế sự tham gia của các doanh nghiệp yếu kém, chống gian lận và tạo môi trường tích cực cho các doanh nghiệp tốt tham.

Thực tế cho thấy, thị trường TPDN cần được xây dựng như là sản phẩm của thị trường vốn, dù đặc thù có tính trung dài hạn. Mục tiêu của Chính phủ là định hướng phát triển thị trường vốn, giảm sự phụ thuộc của doanh nghiệp và tín dụng ngân hàng, do vậy, việc phát hành TPDN riêng lẻ là cần thiết.

Đối với nhà đầu tư cá nhân, việc kiểm soát trái phiếu sẽ bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư trái chủ, kho có các cơ chế tăng cường tính minh bạch hóa của thị trường giúp nhà đầu tư có thể đánh giá tốt hơn những rủi ro có thể gặp  phải.

Bên cạnh đó, Chính phủ tạo điều kiện nhằm có thể điều hướng luồng vốn thông qua các tổ chức trung gian (Quỹ đầu tư trái phiếu chuyên nghiệp,…). Phát triển thị trường xếp hạng tín nhiệm cũng là yếu tố cần được xem xét, giúp thị trường có thêm nhiều thông tin hơn.