Tập đoàn Mỹ đổ bộ vào ngành bán dẫn, công nghệ cao tại Việt Nam

Intel: Người khổng lồ mở đường

Intel là doanh nghiệp Mỹ tiên phong trong ngành bán dẫn tại Việt Nam. Từ năm 2006, tập đoàn này đã đầu tư 1 tỷ USD xây dựng nhà máy lắp ráp và kiểm định (ATTD) tại Khu công nghệ cao TP.HCM. Đây hiện là nhà máy lớn nhất của Intel trên toàn cầu về diện tích và sản lượng. Năm 2021, Intel tiếp tục rót thêm 475 triệu USD để nâng cấp công nghệ và mở rộng quy mô tại nhà máy này.

Nhà máy của Intel tại Việt Nam không chỉ thực hiện các công đoạn lắp ráp và kiểm định mà còn đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu của hãng. Sản phẩm từ đây được xuất khẩu sang nhiều quốc gia, phục vụ các trung tâm dữ liệu và thiết bị điện tử cao cấp. Sự hiện diện lâu dài và đầu tư liên tục của Intel được xem là tín hiệu tích cực, góp phần thu hút thêm nhiều tên tuổi lớn khác trong ngành bán dẫn đến Việt Nam.

Thực tế, sau hơn một thập kỷ hoạt động, Intel Products Vietnam đã đạt được những dấu mốc ấn tượng, với sản lượng xuất khẩu lên tới hàng tỷ USD mỗi năm. Đây cũng là một trong những doanh nghiệp FDI có đóng góp lớn cho ngân sách TP.HCM.

Bên cạnh việc tăng cường tự động hóa và áp dụng các công nghệ kiểm định hiện đại, Intel còn thể hiện cam kết dài hạn thông qua việc xây dựng trung tâm R&D và tuyển dụng chuyên gia từ nhiều quốc gia đến làm việc tại Việt Nam. Điều này không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn góp phần nâng cao trình độ kỹ thuật và năng lực quản lý tại địa phương.

Amkor Technology: Cột mốc tỷ USD ở Bắc Ninh

Một trong những dự án quy mô lớn nhất trong lĩnh vực bán dẫn tại Việt Nam đến từ Amkor Technology, tập đoàn Mỹ chuyên về đóng gói và kiểm định chip.

Tháng 10/2023, Amkor chính thức khánh thành nhà máy trị giá 1,6 tỷ USD tại Khu công nghiệp Yên Phong II-C, tỉnh Bắc Ninh. Dự án này được triển khai trên diện tích 23 ha, với giai đoạn đầu vận hành từ cuối năm 2023, tập trung đóng gói sản phẩm cho Qualcomm, một đối tác lớn của Amkor.

Đại diện Amkor đánh giá Việt Nam là địa điểm chiến lược để đa dạng hóa chuỗi cung ứng và phục vụ các khách hàng toàn cầu. Nhà máy tại Bắc Ninh dự kiến tạo việc làm cho khoảng 10.000 lao động khi vận hành toàn bộ công suất. Amkor cũng đặt mục tiêu biến cơ sở này thành trung tâm sản xuất và công nghệ lớn nhất của hãng trên toàn cầu.

Không chỉ có sản xuất và lắp ráp, Việt Nam cũng đang nổi lên như trung tâm thiết kế bán dẫn tiềm năng. Tháng 10/2023, Marvell Technology – một tập đoàn bán dẫn chuyên thiết kế chip và giải pháp trung tâm dữ liệu – tuyên bố sẽ mở rộng hoạt động tại Việt Nam với mục tiêu xây dựng trung tâm thiết kế lớn thứ hai toàn cầu, chỉ sau Ấn Độ.

Marvell đã có mặt tại TP.HCM từ năm 2006 nhưng hoạt động ở quy mô nhỏ. Với kế hoạch mở rộng mới, Marvell cam kết tăng số lượng kỹ sư, mở rộng hợp tác với các trường đại học, và phát triển đội ngũ nghiên cứu – phát triển (R&D) tại Việt Nam. Theo ông Matt Murphy, CEO Marvell, Việt Nam có tiềm năng lớn nhờ đội ngũ kỹ sư trẻ, ham học hỏi và chi phí cạnh tranh.

Việc mở rộng hoạt động thiết kế cũng cho thấy định hướng dài hạn của Marvell tại Việt Nam. Trong bối cảnh ngành công nghiệp chip đang chuyển từ tập trung sản xuất sang thiết kế, R&D và giải pháp phần mềm tích hợp, Việt Nam có cơ hội lớn để tham gia vào những khâu đầu não của chuỗi giá trị.

Marvell dự kiến sẽ phát triển một trung tâm công nghệ với hàng trăm kỹ sư tại TP.HCM, tập trung thiết kế các dòng chip phục vụ cho trung tâm dữ liệu, hệ thống viễn thông, và các thiết bị IoT. Công ty cũng đang thúc đẩy các sáng kiến đào tạo tại chỗ, chuyển giao công nghệ, và khuyến khích đổi mới sáng tạo trong đội ngũ kỹ thuật Việt Nam.

Không trực tiếp sản xuất chip hay phần cứng bán dẫn nhưng Google đóng vai trò đáng kể trong thiết kế phần mềm, trí tuệ nhân tạo (AI) và xây dựng trung tâm kỹ thuật số, góp phần gián tiếp vào hệ sinh thái công nghệ cao ở Việt Nam.

Google đã có mặt tại Việt Nam từ hơn một thập kỷ và ngày càng mở rộng hoạt động không chỉ ở mảng quảng cáo mà cả đào tạo kỹ năng số và phát triển công nghệ. Tập đoàn này hiện duy trì văn phòng đại diện tại TP.HCM, với các hoạt động liên quan đến kinh doanh, hỗ trợ kỹ thuật và phát triển thị trường.

Đặc biệt, từ năm 2023, Google thông báo đẩy mạnh hợp tác đào tạo công nghệ tại Việt Nam thông qua các sáng kiến như “Google Career Certificates”, phối hợp với các tổ chức giáo dục để cung cấp chứng chỉ nghề nghiệp trong các lĩnh vực như IT, dữ liệu, UX/UI và quản lý dự án. Chương trình này được kỳ vọng giúp đào tạo hàng ngàn kỹ sư công nghệ và chuyên viên số trong nước – một nền tảng nhân lực rất cần thiết để hỗ trợ các doanh nghiệp công nghệ, trong đó có cả ngành bán dẫn.

Ngoài ra, Google cũng đang tăng cường hiện diện thông qua đầu tư gián tiếp. Một số kỹ sư Google Việt Nam hiện làm việc từ xa hoặc trong các nhóm nghiên cứu khu vực đặt tại Singapore hoặc Ấn Độ, tập trung vào mảng AI, điện toán đám mây, và bảo mật.

Synopsys, tập đoàn hàng đầu thế giới về phần mềm thiết kế chip (EDA), cũng đang tăng cường hiện diện tại Việt Nam. Tháng 9/2023, Synopsys ký biên bản ghi nhớ với Bộ Thông tin và Truyền thông, cam kết hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực bán dẫn tại Việt Nam thông qua việc cung cấp phần mềm, học liệu và hợp tác đào tạo.

Không dừng lại ở giáo dục, Synopsys đã đầu tư vào trung tâm R&D tại Đà Nẵng và TP.HCM, hiện có hơn 500 kỹ sư. Với chiến lược lâu dài, Synopsys hướng đến việc đưa Việt Nam trở thành điểm sáng trong mạng lưới thiết kế và phát triển giải pháp phần mềm chip toàn cầu của họ. Sự hiện diện của Synopsys không chỉ góp phần nâng cao năng lực công nghệ mà còn thúc đẩy Việt Nam tiến gần hơn tới vai trò trung tâm thiết kế bán dẫn khu vực.

Synopsys cũng đang hợp tác chặt chẽ với các viện nghiên cứu và trường đại học lớn tại Việt Nam, như Đại học Bách Khoa Hà Nội và Đại học Công nghệ TP.HCM, nhằm phát triển các chương trình đào tạo chuyên sâu về EDA và thiết kế hệ thống trên chip (SoC). Đây là những nền tảng quan trọng giúp Việt Nam hình thành hệ sinh thái bán dẫn bền vững.

Từ vai trò là điểm đến gia công đơn giản, Việt Nam đang từng bước dịch chuyển lên các mắt xích có giá trị cao hơn trong chuỗi sản xuất bán dẫn. Với sự tham gia sâu rộng của các doanh nghiệp Mỹ, Việt Nam không chỉ có cơ hội đón làn sóng đầu tư mới mà còn góp phần định hình lại bản đồ chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu.

Tuy nhiên, để trở thành trung tâm bán dẫn đúng nghĩa, các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần tiếp tục cải cách môi trường đầu tư, phát triển hạ tầng, đào tạo nhân lực chất lượng cao và có chính sách khuyến khích nghiên cứu – phát triển. Sự đồng hành của các doanh nghiệp Mỹ, cùng với định hướng chiến lược rõ ràng từ Chính phủ, sẽ là chìa khóa để Việt Nam vươn lên trong lĩnh vực công nghệ mang tính nền tảng này.