Nghệ An - Hà Tĩnh: Giải phóng mặt bằng làm đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam

UBND tỉnh Nghệ An đã yêu cầu chính quyền các địa phương có dự án đi qua khẩn trương rà soát thực địa, xác định nhu cầu tái định cư. Trên cơ sở hồ sơ thiết kế sơ bộ và ranh giới giải phóng mặt bằng (GPMB) trong báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, các địa phương phải hoàn thiện đề xuất số lượng, vị trí, quy mô và tổng mức đầu tư của từng khu tái định cư.

UBND tỉnh Nghệ An đặt mục tiêu khởi công ít nhất một khu tái định cư vào ngày 19/8/2025, thời điểm Chính phủ yêu cầu các địa phương khởi động triển khai đồng loạt các hạng mục hỗ trợ GPMB dự án đường sắt tốc độ cao.

Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường được giao nhiệm vụ phối hợp các địa phương tham mưu phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đảm bảo đủ cơ sở triển khai giải phóng mặt bằng, hoàn thành chậm nhất trước ngày 30/7/2025.

Trước đó, Bộ Xây dựng đã có công văn gửi 20 tỉnh, thành có tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua, yêu cầu thành lập Ban Chỉ đạo GPMB do Bí thư Tỉnh ủy hoặc Thành ủy đứng đầu, đảm bảo chỉ đạo xuyên suốt từ cấp cao nhất của địa phương. Mục tiêu là đến ngày 1/7/2025 phải hoàn tất bộ máy chỉ đạo và đến 19/8/2025, mỗi địa phương phải có tối thiểu một khu tái định cư được phê duyệt và sẵn sàng khởi công.

Tại Hà Tĩnh, tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua địa bàn dài hơn 103 km, cắt ngang 8 đơn vị hành chính gồm Đức Thọ, Can Lộc, Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh, thị xã Kỳ Anh, thị xã Hồng Lĩnh và TP Hà Tĩnh.

Theo thống kê sơ bộ, tỉnh này sẽ phải thu hồi khoảng 765 ha đất, trong đó có hơn 84 ha là đất ở. Tổng cộng có 1.314 hộ dân bị ảnh hưởng và cần bố trí tái định cư tại 35 khu dân cư mới.

Một số địa phương có số hộ tái định cư lớn như Thạch Hà (378 hộ, 9 khu tái định cư), Cẩm Xuyên (233 hộ, 9 khu), TP Hà Tĩnh (198 hộ, 3 khu), TX Hồng Lĩnh (196 hộ, 4 khu). Các địa phương còn lại như Can Lộc, Đức Thọ, Kỳ Anh và TX Kỳ Anh dự kiến xây từ 1–5 khu tái định cư tùy theo số lượng hộ bị ảnh hưởng.

Để đảm bảo tiến độ, Sở Xây dựng Hà Tĩnh đã thống nhất lựa chọn khu đất rộng khoảng 6 ha tại thôn Liên Vinh, xã Thạch Đài (sau sáp nhập thuộc phường Hà Huy Tập, TP Hà Tĩnh) làm điểm khởi công khu tái định cư đầu tiên. Đây là khu đất công, thuận lợi cho việc triển khai nhanh các thủ tục đầu tư, xây dựng.

Trước đó, Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào tháng 11/2024 với tổng vốn đầu tư sơ bộ khoảng 1,7 triệu tỷ đồng (tương đương hơn 67,3 tỷ USD). Tuyến đường dài 1.541 km, bắt đầu từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) và kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TP.HCM), đi qua 20 tỉnh thành.

Dự án được đầu tư mới với khổ đôi 1.435 mm, tốc độ thiết kế 350 km/h, tải trọng 22,5 tấn/trục, bao gồm 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa, đáp ứng nhu cầu vận chuyển hành khách và có khả năng vận tải hàng hóa khi cần thiết, đồng thời phục vụ mục tiêu quốc phòng, an ninh.

Theo yêu cầu của Bộ Xây dựng, mỗi tỉnh có tuyến đường sắt đi qua phải thành lập Ban Chỉ đạo GPMB do Bí thư Tỉnh ủy trực tiếp làm Trưởng ban trước ngày 1/7/2025. Đồng thời, phải có ít nhất một khu tái định cư đủ điều kiện khởi công vào ngày 19/8/2025 để tạo cơ sở triển khai đồng loạt các khu còn lại.

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam được đánh giá là một trong những công trình hạ tầng chiến lược, có vai trò tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội vùng Bắc Trung Bộ và cả nước. Việc các địa phương chủ động sớm trong công tác chuẩn bị mặt bằng được xem là tiền đề quan trọng để dự án khởi công đúng tiến độ, đồng thời hạn chế tối đa xáo trộn cho người dân vùng dự án.