Trước thềm đàm phán với Mỹ, dự án 3,7 tỷ USD mua 50 máy bay của Vietnam Airlines có diễn biến mới

Văn phòng Chính phủ mới đây đã có công văn hỏa tốc gửi Bộ trưởng các Bộ Tài chính, Xây dựng và Chủ tịch HĐQT Vietnam Airlines về dự án đầu tư tàu bay thân hẹp của Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines - HVN).

Theo đó, xét kiến nghị của Vietnam Airlines ngày 4/4/2025 về dự án đầu tư tàu bay thân hẹp, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc giao Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng nghiên cứu các kiến nghị của Vietnam Airlines, có ý kiến cụ thể đối với từng nội dung đề xuất.

Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh Đặc phái viên, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã tới Mỹ để cụ thể hóa các nội dung đàm phán nhằm sớm đạt thỏa thuận, vì lợi ích của người dân và doanh nghiệp hai nước.

Theo đề xuất của Vietnam Airlines, dự án đầu tư 50 tàu bay thân hẹp với tổng giá trị dự kiến khoảng 92.800 tỷ đồng. Số tiền này tương đương 160% tổng tài sản của hãng hàng không gia quốc, căn cứ báo tài chính đến hết năm 2024.

Vietnam Airlines đề xuất đầu tư 50 máy bay thân hẹp Airbus A320NEO hoặc Boeing B737MAX và 10 động cơ dự phòng. Hãng dự kiến thực hiện bán và thuê lại (Sale and Leaseback) 25 tàu đầu tiên nhận trong giai đoạn 2028 - 2030 và sử dụng nguồn vốn chủ sở hữu kết hợp vay mua với tỷ lệ vay 50% giá mua tàu bay đối với 25 tàu còn lại nhận trong giai đoạn 2030 - 2031.

Phía Vietnam Airlines đánh giá dự án đầu tư 50 tàu bay thân hẹp có vai trò quan trọng, giúp đơn vị này đảm bảo đạt được mục tiêu, tầm nhìn chiến lược đã đặt ra với vai trò là hãng hàng không quốc gia trong giai đoạn phục hồi và phát triển bền vững.

Trong văn bản gửi Vietnam Airlines sau đó, Bộ Tài chính cho rằng đây là dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước (Nhà nước đang nắm 86,34% vốn điều lệ của Vietnam Airlines). Do đó thực hiện đầu tư dự án theo cả quy định tại luật số 69/2014/QH13 về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp và Nghị định số 110/2011/NĐ-CP.

Dự án đầu tư 50 máy bay thân hẹp có tổng giá trị dự kiến khoảng 92.800 tỷ đồng (lớn hơn 35% tổng giá trị tài sản của Vietnam Airlines theo báo cáo tài chính quý 4/2024), thuộc thẩm quyền của đại hội đồng cổ đông. Do đó, Bộ Tài chính đề nghị Vietnam Airlines báo cáo, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét cho ý kiến về chủ trương thực hiện dự án; chịu trách nhiệm toàn diện về việc lập, trình, thẩm định, phê duyệt, tổ chức thực hiện.

Nếu được Thủ tướng đồng ý về mặt chủ trương, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan, Vietnam Airlines mới thực hiện được thủ tục triển khai dự án. Đồng thời, doanh nghiệp này cần chịu trách nhiệm toàn diện, đảm bảo hiệu quả đầu tư và bảo toàn vốn nhà nước.

Ngoài diễn biến về dự án của Vietnam Airlines, trong chuyến công tác của Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc tới Mỹ lần này, một hãng hàng không khác của Việt Nam là Vietjet cũng sẽ ký một thỏa thuận tài chính trị giá 200 triệu USD với đối tác quỹ đầu tư KKR, với sự tham dự của nhà sản xuất máy bay Boeing. Thỏa thuận tài chính này nhằm hỗ trợ hoạt động mua máy bay của Vietjet.

Theo Reuters, trong khuôn khổ chuyến làm việc tại Mỹ, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc dự kiến sẽ có cuộc gặp với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, lãnh đạo của Boeing, SpaceX và Apple.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc dự kiến sẽ gặp Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent trong chiều ngày 9/4 giờ Mỹ, tức là sáng sớm 10/4 giờ Việt Nam thảo luận về chính sách thuế đối ứng.

Từ 0h01 ngày 9/4 (giờ Mỹ), thuế đối ứng áp dụng với hàng chục đối tác thương mại lớn của Mỹ sẽ được nâng lên, từ mức chung 10% có hiệu lực cuối tuần trước. Mức thuế mới là 11-84%.

Ví dụ, hàng nhập khẩu từ Liên minh châu Âu, Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ chịu 20-26%. Việt Nam bị áp mức thuế 46%. Cao nhất là Trung Quốc với 84%, nâng tổng mức thuế bổ sung nước này phải chịu trong nhiệm kỳ hai của Tổng thống Donald Trump lên 104%.