Xi măng Công Thanh: Lỗ luỹ kế 9.372 tỷ, bị nghi ngờ khả năng hoạt động liên tục
Kiểm toán viên cho biết an Tổng giám đốc của Xi măng Công Thanh không thể cung cấp bằng chứng khả năng thanh toán các khoản nợ vay dài hạn đến hạn trả và trái phiếu dài hạn đến hạn trả, vay ngắn hạn đã qua hạn thanh toán, các khoản lãi vay ngắn hạn và lãi vay dài hạn đã quá hạn thanh toán
Theo báo cáo tài chính của Công ty cổ phần Xi măng Công Thanh, doanh thu thuần năm 2024 ghi nhận 165,7 tỷ đồng, giảm 65,7% so với năm 2023. Trong đó, doanh thu từ bán xi măng chiếm 72%, doanh thu từ bán clinker chiếm 22%, còn lại đến từ bán nguyên vật liệu và cung cấp dịch vụ.
Trong khi doanh thu lao dốc, giảm hơn nửa so với cùng kỳ thì Xi măng Công Thanh lại vẫn duy trì tình trạng kinh doanh dưới giá vốn, làm công ty lỗ gộp 290 tỷ đồng trong năm 2024.

Trừ đi các khoản chi phí tài chính, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp hơn nghìn tỷ đồng, Xi măng Công Thanh báo lỗ hơn 1.444 tỷ đồng cho cả năm 2024, kéo dài xu hướng thua lỗ đã được công ty bắt đầu từ nhiều năm trước.
Tính tới cuối năm 2024, khoản lỗ luỹ kế chưa phân phối của công ty xi măng này đã lên tới hơn 9.372 tỷ đồng, trong khi vốn điều lệ chỉ ở mức 900 tỷ đồng. Xi măng Công Thanh đã âm vốn chủ sở hữu tới hơn 8.400 tỷ đồng do phải gánh khoản lỗ quá lớn, bào mòn hết phần vốn góp ban đầu của chủ sở hữu.
Nguyên nhân dẫn tới hoạt động kinh doanh lao dốc không chỉ nằm ở việc doanh thu sụt giảm và kinh doanh dưới giá vốn, mà còn bị ảnh hưởng bởi việc công ty sử dụng đòn bẩy tài chính quá lớn.
Theo đó, tính tới cuối năm 2024, nợ vay ngắn hạn của Xi măng Công Thanh ghi nhận hơn 2.372 tỷ đồng (tăng 8,8%), nợ vay dài hạn là hơn 4.948 tỷ đồng (giảm 3,7%). Trong đó, nợ vay ngân hàng là hơn 3.445 tỷ đồng, nợ vay từ phát hành trái phiếu là 1.790 tỷ đồng (bao gồm 4 lô trái phiếu là XMCT1209, XMCT0510_5, XMCT0510_8, XMCT1210_1500).
Các ngân hàng hiện đang là “chủ nợ” của Xi măng Công Thành bao gồm SHB và Vietinbank. Trong đó, các khoản vay ngắn hạn từ SHB bán cho VAMC theo hợp đồng mua bán nợ ngày 29/11/2019 theo như thông báo của SHB hồi tháng 3/2020. VAMC đã uỷ quyền cho SHB thực hiện một số quyền của chủ nợ như đòi nợ, thu hồi nợ gốc và lãi, quản lý tất cả các khoản nợ mà SHB bán cho VAMC và xử lý tài sản đảm bảo. Tới ngày 8/11/2021, SHB đã mua lại khoản nợ ngắn hạn này từ VAMC để bổ sung vốn lưu động.
Với các khoản vay dài hạn từ Vietinbank, theo công văn của ngân hàng này hồi đầu năm 2019, Xi măng Công Thanh phải thanh toán nợ gốc đến năm 2035. Lãi vay lũy kế đến cuối 2016 sẽ được phân bổ trả dần từ 2020 đến 2026. Lãi vay phát sinh từ 2017 đến 2035 sẽ được phân bổ để trả theo kế hoạch dòng tiền từ 2022-2035.
Ngoài ra, theo một văn bản thoả thuận được lập ngày 5/9/2017, Vietinbank đồng ý chia sẻ cho SHB (chi nhánh Vạn Phúc) tài sản đảm bảo của công ty hiện đang thế chấp tại Vietinbank và nguồn thu của công ty với điều kiện SHB tài trợ vốn lưu động cho hoạt động sản xuất kinh doanh chung để sản xuất clinker/xi măng của công ty với hạn mức tối thiểu 450 tỷ đồng.

Trong khi đó, với tình hình kinh doanh bết bát lại duy trì trong nhiều năm, giới quan sát nhận định khả năng trả nợ của công ty không quá cao. Theo báo cáo tới Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), hệ số thanh ngắn hạn của Xi măng Công Thanh đã giảm từ 0,2 (năm 2023) xuống còn 0,17 (năm 2024); hệ số thanh toán nhanh cũng giảm từ 0,14 xuống 0,13.
Theo nhận định của kiểm toán viên từ Công ty Kiểm toán DFK Việt Nam, việc lỗ luỹ kế của Xi măng Công Thanh vượt vốn chủ sở hữu hơn 8.472 tỷ đồng, nợ ngắn hạn vượt tài sản ngắn hạn hơn 3.132 tỷ đồng, chưa thanh toán các khoản vay dài hạn đến hạn trả và trái phiếu đến hạn trả cùng số tiền lãi vay dài hạn quá hạn phải trả cho các ngân hàng lên tới hơn 11.000 tỷ đồng, cho thấy tồn tại của yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến sự nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của công ty.
“Ban Tổng giám đốc không thể cung cấp bằng chứng khả năng thanh toán các khoản nợ vay dài hạn đến hạn trả và trái phiếu dài hạn đến hạn trả, vay ngắn hạn đã qua hạn thanh toán, các khoản lãi vay ngắn hạn và lãi vay dài hạn đã quá hạn thanh toán. Dựa trên các thông tin hiện có, chúng tôi không thể thu thập đầy đủ các bằng chứng kiểm toán thích hợp cho việc sử dụng giả định hoạt động liên tục để lập báo cáo tài chính này là phù hợp. Do đó, chúng tôi không thể xác định các điều chỉnh cần thiết đối với báo cáo tài chính này”, kiểm toán viên nêu rõ.