3 gợi ý từ chuyên gia Pháp cho trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam

Pháp lý là đòn bẩy then chốt

Phát biểu tại hội thảo, Đại sứ Pháp tại Việt Nam Oliver Brochet cho rằng một trong những thách thức của Việt Nam khi xây dựng trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) là thiết lập khung pháp lý vừa vững chắc vừa hấp dẫn.

Đại sứ cho rằng Việt Nam cần xây dựng một hệ sinh thái tài chính vừa đáp ứng chuẩn mực quốc tế, vừa phù hợp với điều kiện trong nước. Điều này đòi hỏi phải hiện đại hóa hệ thống pháp luật và cải cách thủ tục hành chính, từ đó tạo niềm tin và thu hút nhà đầu tư.

Hội thảo cũng có sự tham gia của đại diện Paris Europlace - tổ chức quy tụ hơn 600 đại diện trong hệ sinh thái tài chính của Trung tâm tài chính Paris.

Theo ông Oliver Vigna, Phó Tổng Giám đốc Paris Europlace, pháp lý không phải là tất cả - nhưng pháp lý là cốt yếu trong quá trình xây dựng TTTCQT. Bài toán đặt là làm sao biến pháp lý thành đòn bẩy thu hút nhà đầu tư nước ngoài.

Cũng theo ông Vigna, không có mô hình pháp lý chung cho tất cả các nước. Tuy nhiên, khung pháp lý cho TTTCQT tại Việt Nam cần đáp ứng được 3 yếu tố.

Thứ nhất là tính ổn định. “Một hệ thống pháp lý có quá nhiều quy định, thay đổi liên tục sẽ khiến các nhà đầu tư không thể yên tâm làm ăn. Các quy định phải mang tính ổn định, lâu dài”, ông Vigna nhận định.

Thứ hai là tính dự báo. Theo ông Vigna, luật pháp phải có tính dự báo được những gì có thể diễn ra trong tương lai, giúp nhà đầu tư không rơi vào trạng thái bị động.

Thứ ba là cần có sự cân bằng giữa khung pháp lý chặt chẽ và tính cạnh tranh. Theo ông Vigna, quá trình xây dựng tất cả các TTTCQT trên thế giới đều rất phức tạp, có những nghị định dài đến hàng nghìn trang.

Luật càng ngắn gọn thì càng có không gian cho cạnh tranh. Ngược lại, các quy định quá dài và chi tiết sẽ làm giảm tính cạnh tranh. Tuy nhiên, phải làm sao để cân bằng sự tự do trong cạnh tranh với tính ổn định, quản lý, đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư.

Việt Nam "vừa làm vừa học"

Phó Tổng giám đốc Europlace cũng chia sẻ, để xây dựng khung pháp lý cho TTTC Paris, Pháp đã xây dựng lộ trình đối thoại giữa các cơ quan nhà nước với khu vực tư nhân – những cá nhân, tổ chức chịu sự tác động trực tiếp của các quy định pháp luật.

Đối thoại có sự tham gia của tất cả các bên liên quan, từ các cơ quan quản lý, bộ ngành đến các doanh nghiệp và văn phòng luật. Đây là yếu tố vô cùng quan trọng để các bên chia sẻ mong muốn, nguyện vọng, giúp pháp lý phản ánh đúng nhu cầu thực tế và mang lại lợi ích cho tất cả mọi người.

Theo ông Vigna, trong quá trình xây dựng pháp lý, Việt Nam có thể tham khảo trường hợp của các nước hàng xóm và thông lệ quốc tế, kết hợp với đặc thù của Việt Nam để đưa ra những quy định hợp lý nhất. Trong bối cảnh cách mạng công nghệ như hiện nay, cần phải tăng cường ứng dụng công nghệ vào quá trình xây dựng pháp lý.

Bên cạnh đó, cần liên tục lắng nghe và thích ứng trong bối cảnh thế giới nhiều biến động.

“Không nên học theo các ‘tấm gương thành công’, vì thành công lúc này nhưng có thể sẽ thất bại trong lúc khác. Thay vào đó phải liên tục cập nhật để thích ứng với bối cảnh thay đổi”, ông Vigna chia sẻ.

Tại hội thảo, bà Đào Thanh Hương - Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) cho biết TTTCQT không phải chủ đề mới với thế giới, nhưng là “rất mới” đối với Việt Nam. Đây là một bước chuyển về mặt thể chế của nước ta.

"Việt Nam đang và sẽ tiếp tục phải học hỏi, nghiên cứu nhiều về TTTCQT", bà cho biết.

Chia sẻ về tính ổn định của luật pháp, bà Hương cho rằng thay đổi là điều không bên nào mong muốn. Tuy nhiên, do Việt Nam vẫn đang trong quá trình “vừa làm vừa học” nên sẽ có những thứ phải hiệu chỉnh, nhất là trong bối cảnh thế giới biến đổi nhanh như hiện nay.

Bà Hương cũng lưu rằng, các trung tâm tài chính ở châu Âu, chẳng hạn như London, Paris được hình thành và phát triển dựa trên nhu cầu thực tiễn của thị trường, tức là từ dưới lên. Nhờ đó, chính sách được hình thành dần dần theo thời gian. Trong khi đó, ở Việt Nam, việc xây dựng trung tâm tài chính lại theo hướng tiếp cận từ trên xuống.

Theo bà Hương, chính phủ ban hành tới 8 nghị định hướng dẫn về 8 lĩnh vực chuyên biệt dành cho Nghị quyết số 222 về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Bà cho rằng chưa bao giờ có nghị quyết nào lại có nhiều nghị định hướng dẫn như vậy. Điều này nhằm bảo đảm rằng trong quá trình vận hành, nếu có quy định nào chưa phù hợp với thực tiễn, thì từng lĩnh vực chuyên ngành có thể được điều chỉnh kịp thời thông qua quy trình rút gọn.