Bất ngờ với vai trò của tòa nhà Times Square trong vụ án Vạn Thịnh Phát

Toạ lạc tại số 22-36 Nguyễn Huệ và và 57-69F Đồng Khởi, phường Bến Nghé, quận 1, TP. Hồ Chí Minh, góc đường đắt đỏ bậc nhất Sài thành, tòa nhà Times Square của Vạn Thịnh Phát được giới bất động sản ví như “viên ngọc quý” giữa lòng trung tâm Sài Gòn hoa lệ.

Khởi công vào năm 2007, toà cao ốc này có quy mô 3 tầng hầm và 39 tầng nổi, với tổng diện tích xây dựng khoảng 90.000m2. Với chiều cao lên tới gần 165m, Times Square là toà nhà cao thứ 6 tại Việt Nam và cũng là tòa nhà thứ 2 của TP. Hồ Chí Minh sở hữu bãi đậu trực thăng trên sân thượng. Đây cũng là nơi tổ chức lễ cưới của Trương Huệ Vân - cháu gái bà Trương Mỹ Lan, cũng là doanh nhân thế hệ thứ tư của gia tộc họ Trương, với nhạc sỹ Thanh Bùi vào năm 2013.

Nếu như trước đây, Times Square, với tiếng vang lớn tạo ra sau khi khánh thành, được xem là “bàn đạp” cho cuộc “chinh phạt” đất vàng của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát tại TP. Hồ Chí Minh, thì hiện tại, toà cao ốc này gắn liền tai tiếng khi đã được sử dụng như một công cụ để tỷ phú Hong Kong Chu Nap Kee Eric (Chu Lập Cơ, hay Eric Chu) - chồng bà Trương Mỹ Lan “giúp sức” cho vợ huy động số tiền khổng lồ lên tới hơn 39.000 tỷ đồng từ SCB.

Tỷ phú người Hong Kong là người sáng lập, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Times Square (tên cũ: Công ty CP Đầu tư Quảng trường Thời đại Việt Nam), cùng bà Lan tham gia điều hành các hoạt động của công ty và triển khai dự án Toà nhà Times Square. Ông Cơ cũng là cổ đông lớn nhất nắm quyền chi phối khi sở hữu 99,26% vốn điều lệ của doanh nghiệp này.

Theo lời khai của ông Chu Lập Cơ, đối với công trình tòa nhà Times Square, doanh nhân người Hong Kong đã đồng ý để vợ là bà Trương Mỹ Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát thực hiện các thủ tục đầu tư, cấp phép xây dựng, huy động vốn, vay vốn Ngân hàng SCB để thực hiện. Do đó, năm 2009 - 2012, ông Cơ đã thống nhất với bà Trương Mỹ Lan sử dụng tài sản quyền sử dụng đất và tài sản hình thành trong tương lai tại dự án Tòa nhà Times Square (do Công ty CP Đầu tư Times Square sở hữu) để bảo đảm cho các khoản vay đứng tên các cá nhân, tổ chức do bà Lan chỉ định để có tiền đầu tư dự án Times Square. Số tiền này được dùng cho mục đích cá nhân của chủ tịch Vạn Thịnh Phát.

Căn cứ vào các biên bản họp và quyết định của ĐHĐCĐ Công ty Times Square, từ tháng 12/2012- 12/2014, bà Trương Mỹ Lan chỉ đạo các cá nhân tại Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty Times Square thực hiện các thủ tục lập các hồ sơ vay vốn “khống” để giải ngân cho 73 khoản vay khống của 67 khách hàng, tổng số tiền giải ngân là hơn 29.441 tỷ đồng, thời hạn vay 5 năm.

Đến năm 2017, các khoản nợ đến hạn nhưng không thể trả được nợ, do phương án vay vốn là lập “khống”, khoản vay chỉ dùng trả nợ xấu, không có nguồn thu hồi gốc, lãi nên ông Chu Lập Cơ, với vai trò chủ tọa đã ký biên bản họp ĐHĐCĐ Công ty CP Times Square Việt Nam ngày 15/8/2017. Nội dung của biên bản là tiếp tục dùng tài sản tại dự án Times Square để thế chấp đảm bảo nghĩa vụ thanh toán nợ vay các khách hàng đang vay vốn tại Ngân hàng SCB, với dư nợ vay được bảo đảm tối đa là hơn 35.551 tỷ đồng.

Tính đến thời điểm 17/10/2022, còn 46 khoản vay của 46 khách hàng còn dư nợ gốc là hơn 19.552 tỷ đồng, nợ lãi hơn 19.665 tỷ đồng. Tổng cộng dư nợ là hơn 39.217 tỷ đồng.

Lời khai của Chu Lập Cơ cho biết đối với tòa nhà Times Square, Cơ đồng ý để Trương Mỹ Lan và Tập đoàn VTP thực hiện các thủ tục đầu tư, cấp phép xây dựng, huy động vốn, vay vốn ngân hàng SCB để thực hiện.

Mặt khác, ông Cơ không có quan hệ với các cá nhân đứng tên vay vốn; không có nhu cầu vay nhưng vẫn ký các thủ tục, hợp thức hóa hồ sơ vay vốn theo đề nghị của bà Lan. Theo lời khai của các cá nhân đứng tên hộ các khoản vay, họ là lao động tự do hoặc nhân viên Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, có người nhà, người quen làm việc tại Ngân hàng SCB nhờ đứng tên khoản vay. Với việc đứng tên khống các khoản vay, các cá nhân này được trả tiền công từ 15-40 triệu đồng/năm.

Căn cứ kết quả xác minh tại Ngân hàng SCB, kết quả ghi nhận lời khai các bị can và đối tượng liên quan cùng với các tài liệu, dữ liệu thu thập được, Cơ quan điều tra xác định, hành vi của Chu Lập Cơ phạm vào tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” theo khoản 4, Điều 206 Bộ luật Hình sự.

Tỷ phú người Hong Kong bị cáo buộc với vai trò giúp sức cho vợ là bà Trương Mỹ Lan phạm tội, liên đới gây thiệt hại cho SCB số tiền là hơn 9.116 tỷ đồng.

Số tiền này được tính theo công thức Tổng dư nợ (39.217 tỷ đồng) – Giá trị tài sản đảm bảo do Công ty Thẩm định giá Hoàng Quân định giá tại thời điểm ngày 30/9/2022 được SCB chấp nhận có đủ pháp lý để trích lập dự phòng rủi ro được phân bổ cho các khoản vay còn dư nợ nêu trên (30.101 tỷ đồng).

Trong quá trình điều cha, ông Chu Lập Cơ được đánh giá là thành khẩn khai báo, nhận thức rõ hành vi phạm tội, bản thân bị can có đơn đề nghị được tự nguyện khắc phục hậu quả trong vụ án. Ngày 5/10/2023, ông Cơ đã nộp 1 tỷ đồng vào tài khoản cơ quan điều tra nên cơ quan điều tra đề nghị cơ quan tố tụng xem xét khi lượng hình.