Bí ẩn Trustlink - đích đến hàng nghìn tỷ đồng của hệ sinh thái đằng sau 2 sếp lớn VnDirect

Bà Phạm Minh Hương - vị CEO quyền lực của Chứng khoán VnDirect (VND) - người từng ngồi vững ghế Chủ tịchHĐQT VnDirect 17 năm - và chồng - doanh nhân Vũ Hiền - đang được nhắc tới liên tục thời gian gần đây.

Một trong những nguyên nhân là từ việc rời nhiệm vị trí Chủ tịch HĐQT vnDirect của bà Phạm Minh Hương. Hai là từ hệ sinh thái "khủng" sau lưng 2 vị sếp kín tiếng này. Ông Vũ Hiền, chồng bà Phạm Minh Hương, hiện là thành viên HĐQT tại Chứng khoán VnDirect, bà Minh Hương là Tổng giám đốc; tại Đầu tư IPA, ông Vũ Hiền đang làm Chủ tịch HĐQT còn bà Minh Hương là thành viên HĐQT. Tại Năng lượng Bắc Hà, ông Vũ Hiền là Chủ tịch HĐQT.

Năng lượng Bắc Hà huy động hàng nghìn tỷ đồng trái phiếu làm gì?

Mới đây CTCP Năng lượng Bắc Hà công bố thông tin tình hình tài chính giai đoạn từ 1/1 đến 31/12/2022 trong đó ghi nhận công ty có lãi 112 tỷ đồng trong năm, tăng 38,3% so với năm trước đó. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/vốn chủ sở hữu (ROE) đạt 16,27%.

Thông tin cũng cho biết tính đến hết năm 2022 Năng lượng Bắc Hà còn nợ trái phiếu 1.700 tỷ đồng, gấp 2,26 lần vốn chủ sở hữu. Trong số đó, trong năm 2021 công ty phát hành tổng cộng 4 đợt trái phiếu, tổng giá trị 700 tỷ đồng (trong đó 1 lô trái phiếu 100 tỷ đồng đã được mua lại trước hạn).

Mục đích phát hành đều ghi rõ để bổ sung vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, trong đó các lô BHBCH2124001 và 2124002 ghi cụ thể hơn, để cấu trúc nguồn vốn trung và dài hạn, bổ sung vốn cho dự án điện. Hai lô trái phiếu còn lại để đầu tư vào các tài sản, đầu tư triển khai dự án…

Năng lượng Bắc Hà được biết đến là chủ đầu tư dự án thủy điện Nậm Phàng B tại các xã Nậm Khánh, Nậm Đét, Bản Liền, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai. Dự án có công suất lắp máy 4,5 MW và tổng mức đầu tư 190 tỷ đồng.

Câu hỏi đặt ra là, dự án thủy điện chỉ cần gần 200 tỷ, Năng lượng Bắc Hà huy động hàng nghìn tỷ đồng trái phiếu để làm gì? câu trả lời là Trustlink.

Bí ẩn Trustlink

CTCP Dịch vụ và Đầu tư Trustlink thành lập tháng 5/2009 do bà Nguyễn Thị Hiền làm Tổng giám đốc với vốn điều lệ 50 tỷ đồng, đặt trụ sở tại 26 Trần bình Trọng, Hà Nội. Công ty có 3 cổ đông sáng lập, trong đó CTCP Đầu tư Hải Phòng góp 48,5 tỷ đồng, chiếm 97%. Hai cổ đông sáng lập còn lại là bà Phạm Quỳnh Nga và Phạm Hồng Hoa đã chuyển nhượng hết cổ phần.

Tháng 2/2021 công ty cập nhật thay đổi địa chỉ trụ sở chính về tòa nhà Diamond Flower Lê Văn Lương. Tháng 6/2021 cập nhật thông tin tăng vốn điều lệ lên 105 tỷ đồng.

Tháng 5/2022 Tập đoàn đầu tư I.P.A (mã chứng khoán IPA) công bố Nghị quyết HĐQT thông qua việc Tập đoàn nhận chuyển nhượng cổ phần Trustlink từ các cổ đông hiện hữu để sau khi nhận chuyển nhượng thì Tập đoàn đầu tư I.P.A trở thành công ty mẹ của Trustlink.

Đồng thời IPA cũng thông qua việc giao và ủy quyền cho ông Vũ Hiền – Chủ tịch, người đại diện theo pháp luật của công ty, quyết định cụ thể về số lượng cổ phần nhận chuyển nhượng để sở hữu đến 99% vốn điều lệ Trustlink, quyết định giá trị và thời gian thực hiện cùng tất cả các vấn đề liên quan Trustlink.

Song đến nay đã hơn 1 năm, Trustlink vẫn chưa ghi nhận là công ty con của IPA.

Hàng nghìn tỷ đồng trái phiếu có đích đến Trustlink?

Mối quan hệ giữa IPA và Trustlink đã có từ rất lâu trước khi IPA lên phương án mua lại làm công ty con.

Báo cáo tài chính năm 2017 bắt đầu ghi nhận IPA cho Trustlink vay tiền. Số dư tiền vay ngay năm đầu tiên đã là 334 tỷ đồng, được đưa vào mục ‘phải thu về cho vay ngắn hạn” với giải trình cho biết các hợp đồng vay này có thời hạn 12 tháng, lãi suất vay quy định trong mỗi hợp đồng, trả lãi cuối kỳ.

Số tiền IPA cho Trustlink vay liên tục tăng mạnh, đặc biệt năm 2021 tăng số dư từ 960 tỷ đồng đầu năm lên trên 3.728 tỷ đồng. Đến cuối quý 2/2022 dư nợ cho vay còn 3.672 tỷ đồng. IPA giải trình khoản cho vay này để dung vào mục địch đầu tư, kinh doanh của bên vay. Tài sản đảm bảo là các quyền tài sản hình thành từ khoản vay.

Cập nhật mới nhất, tính đến 30/6/2023 dư nợ khoản vay này còn 2.817 tỷ đồng.

Một trong những lưu ý, là giải trình việc Năng lượng Bắc Hà góp phần cho Trustlink vay nghìn tỷ.

Cụ thể, báo cáo tài chính quý 2/2023 của IPA cho biết tổng số dư tiền IPA cho Trustlink vay đến 30/6/2023 hơn 2.800 tỷ đồng, trong đó bản than công ty mẹ Tập đoàn IPA cho vay 1.132 tỷ đồng, số còn lại là các công ty con trong cùng hệ thống cho vay.

Đáng chú ý trong các công ty con, CTCP Năng lượng Bắc Hà nổi trội nhất, còn dư cho vay đến 1.250 tỷ đồng với lãi suất từ 8-10,9%/năm, tài sản đả bảo là tài sản hình thành từ khoản tiền vay.

CTCP Năng lượng Bắc Hà thành lập tháng 12/2007 do ông Vũ Hiền làm Chủ tịch HĐQT, vốn điều lệ ban đầu 280 tỷ đồng. Cổ đông sáng lập gồm 4 thành viên trong đó CTCP Tập đoàn đầu tư I.P.A góp 64,8 tỷ đồng chiếm 23,14%; ông Trần Đức Hùng sở hữu 3,86%; ông Trần Quang Trung sở hữu 7,71%, còn lại ông Trần Xuân Mão sở hữu 3,86%.

Tháng 12/2016 công ty tăng vốn lên hơn 302,2 tỷ đồng, trong đó Tập đoàn đầu tư I.P.A nâng tỷ lệ sở hữu lên 73,86%; ông Trần Quang Trung giảm tỷ lệ sở hữu xuống 6,088%; ông Trần Đức Hùng (2,403%) và ông Trần Xuân Mão (2,526%).

Vậy do đâu 1 công ty năng lượng vốn điều lệ xấp xỉ 300 tỷ đồng huy động được hàng nghìn tỷ đồng trái phiếu? đáng  chú ý, dự án thủy điện do công ty làm chủ đầu tư có quy mô rất nhỏ, tổng mức đầu tư khoảng 190 tỷ đồng. Vậy dòng tiền huy động trái phiếu đổ về đâu? câu trả lời quay lại Trustlink.

Trustlink dùng hàng nghìn tỷ đồng tiền vay từ IPA và Năng lượng Bắc Hà để làm gì?