Tập đoàn IPA: Từ khoản vay nghìn tỷ của công ty Trustlink đến “vòng tròn” trái phiếu với Trung Nam Group

IPA báo lỗ trăm tỷ trong quý IV/2022

Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư I.P.A vừa công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý IV/2022. Theo đó, doanh nghiệp ghi nhận 73,8 tỷ đồng doanh thu thuần (giảm 13% so với cùng kỳ).

Trong quý, doanh thu từ hoạt động tài chính giảm mạnh 46% chỉ còn 74,8 tỷ đồng. Trong khi đó, chi phí tài chính tăng gấp 4,2 lần cùng kỳ lên 325,6 tỷ đồng, chi phí lãi vay cũng tăng mạnh lên 113,2 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước khiến lợi nhuận gộp của IPA bị bào mòn.

Đồng thời, IPA còn ghi nhận khoản lỗ 5,3 tỷ từ việc đầu tư vào công ty liên doanh, liên kết trong khi cùng kỳ lãi 88 tỷ đồng. IPA giải thích do lợi nhuận ghi nhận từ Chứng khoán VNDirect giảm.

Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh của IPA cũng ghi nhận âm đến 241,2 tỷ đồng trong khi cùng kỳ dương 190 tỷ đồng. Doanh nghiệp có hơn 672 triệu đồng khoản lợi nhuận khác, đã kéo khoản lợi nhuận trước thuế của IPA về còn âm 240,6 tỷ đồng.

Kết quả, quý IV/2022 IPA lỗ sau thuế hơn 174 tỷ đồng, cùng kỳ lãi 194 tỷ.

Điều đáng nói, đây cũng là quý thứ hai mà IPA báo lỗ trong năm 2022 (trước đó quý II/2022 IPA báo lỗ 16 tỷ đồng), và cũng là quý thứ hai doanh nghiệp báo lỗ kể từ khi bắt đầu niêm yết trên sàn chứng khoán vào tháng 6/2016.

Lũy kế cả năm 2022, doanh thu thuần của IPA đạt 295 tỷ đồng, tăng gần 11% so với năm 2021. Lợi nhuận sau thuế là 146 tỷ, giảm mạnh so với mức nền cao 1.593 tỷ đồng của năm trước đó. Lợi nhuận ròng đạt 106 tỷ đồng.

Được biết, trong năm 2022, Tập đoàn Đầu tư IPA đặt kế hoạch doanh thu 1.680 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 900 tỷ đồng.

Như vậy, với kết quả này, IPA đã thực hiện được 18% kế hoạch doanh thu và không thể hoàn thành kế hoạch lợi nhuận trước thuế 900 tỷ đồng.

IPA lỗ 44% khi đầu tư cổ phiếu CRE

Xét về tổng tài sản, tính tới 31/12/2022, tổng tài sản của IPA tăng 458 tỷ đồng so với đầu năm lên 8.860 tỷ. Trong đó, gần một nửa là đầu tư vào các công ty liên doanh, liên kết.

Cụ thể, IPA đầu tư vào 5 công ty liên kết với số tiền 3.869 tỷ, tăng 1.400 tỷ so với đầu năm, chiếm tỷ trọng 97% là vào Chứng khoán VNDirect và một công ty có quan hệ mật thiết với IPA.

Với danh mục đầu tư chứng khoán, IPA đã rót gần 928,4 tỷ đồng vào Công ty Bất động sản Thế Kỷ (CenLand – Mã CK: CRE), song phải trích lập dự phòng 407 tỷ đồng, tương ứng 44% giá trị đầu tư.

Ngoài ra, IPA cũng còn đầu tư vào hai đơn vị khác là Công ty Cổ phần Xây dựng và Thương mại Việt 5 tỷ đồng (IPA cũng phải trích lập dự phòng khoản lỗ 1,75 tỷ đồng) và Công ty Cổ phần Stringee là 8,4 tỷ đồng.

Năm 2022, IPA thu lãi 292 tỷ đồng từ các công ty liên doanh liên kết.

Chi gần nghìn tỷ mua trái phiếu của Trung Nam Group và Sunbay Ninh Thuận

Bên cạnh việc đầu tư chứng khoán và phải trích lập dự phòng khoản lỗ như đã nêu ở trên, IPA còn chi gần 1.000 tỷ đồng để mua trái phiếu.

Cụ thể, theo thuyết minh trong báo cáo tài chính hợp nhất quý IV/2022 của IPA, doanh nghiệp đã dùng 979 tỷ đồng đầu tư vào trái phiếu của CTCP Đầu tư Xây dựng Trung Nam và CTCP Sunbay Ninh Thuận.

Hé lộ "con nợ" lớn nhất của IPA

Các khoản phải thu ngắn hạn của IPA tính đến cuối quý năm 2022 là 2.298 tỷ đồng, trong đó hầu như là là phải thu về cho vay ngắn hạn từ CTCP Dịch vụ và Đầu tư Trustlink , cũng là đơn vị mật thiết và cũng là “con nợ” lớn nhất của IPA trong nhiều năm qua. Khoản vay lớn nhất giữa hai doanh nghiệp này là vào cuối năm 2021 khi Trustlink vay IPA 3.728 tỷ đồng (toàn bộ là khoản vay ngắn hạn).

Được biết, Trustlink cũng là công ty chuyên thu xếp nguồn, tài trợ vốn cho nhiều doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán.

IPA lấy đâu ra tiền cho Trustlink vay?

IPA vẫn được biết đến là công ty riêng của vợ chồng ông Vũ Hiền và bà Phạm Minh Hương - Chủ tịch HĐQT của Chứng khoán VNDirect, tập trung vào 4 lĩnh vực chính là dịch vụ tài chính, năng lượng, bất động sản, du lịch.

Quy mô nguồn vốn của IPA cũng tăng dần theo thời gian, song hành với số nợ đi vay của công ty cũng lớn dần mà hầu hết là vay thông qua hình thức trái phiếu.

Theo thống kê trên Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, từ tháng 3/2021 đến tháng 2/2022, IPA đã huy động 3.300 tỷ đồng trái phiếu, không đảm bảo bằng tài sản, không phải khoản nợ thứ cấp, không kèm chứng quyền, không chuyển đổi.

Một trong các lĩnh vực IPA tập trung là kinh doanh bất động sản thông qua các công ty Bất động sản Anvie, Đầu tư Phát triển Lũng Xuân, Đầu tư và Phát triển Nam Cần Thơ, thế nhưng ghi nhận tại ngày 31/12/2022, chi phí xây dựng dở dang của các dự án chỉ hơn 56,5 tỷ đồng, tăng hơn 10 tỷ so với ngày đầu năm.

Quay trở lại với khoản vay của Trustlink và IPA, mặc dù đến cuối năm 2022 khoản vay đã giảm đi đáng kể (chỉ còn 1.989 tỷ đồng so với 3.728 tỷ đồng vào thời điểm cuối năm 2021), tuy nhiên, câu hỏi đặt ra lúc này là liệu IPA và Trustlink có đơn thuần là mối quan hệ chủ nợ - con nợ và IPA lấy đâu ra hàng nghìn tỷ để cho Trustlink vay?.

Không chỉ vậy, dựa vào đâu mà IPA lại tin tưởng cho Trustlink vay với số tiền lớn như vậy, trong khi IPA cũng liên tục đi vay ngân hàng, thậm trí là trái phiếu do chính IPA phát hành. Dường như khoản huy động hàng nghìn tỷ đồng qua trái phiếu của IPA được đề cập ở trên đã được tập đoàn dùng để cho Trustlink vay.

Cụ thể, trong cơ cấu nguồn vốn, quy mô nợ vay của IPA ở mức 4.585 tỷ đồng tại cuối năm 2022, tăng 7% so với đầu năm.

Cụ thể, theo thuyết minh trong Báo cáo tài chính của IPA, vay tài chính ngắn hạn tính đến ngày 31/12 đạt 517,3 tỷ đồng và 4.069 tỷ đồng vay dài hạn, hầu hết là vay từ kênh trái phiếu.

Trong đó, tại khoản vay ngắn hạn, IPA ghi nhận vay Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) 12 tỷ đồng. Ngoài ra còn 500 tỷ đồng trái phiếu của Công ty Cổ phần Năng lượng Bắc Hà với lãi suất cố định 10,5%/năm.

Tại danh mục vay dài hạn, IPA vay Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) 64 tỷ đồng và Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) 9,2 tỷ đồng. Ngoài ra, chủ yếu là khoản vay trái phiếu do IPA và Năng lượng Bắc Hà phát hành với giá trị lần lượt là 3.300 tỷ đồng và 1.200 tỷ đồng. Lãi suất các lô trái phiếu như trên là 10,5%/năm.

Vậy Trustlink là ai?

Theo tìm hiểu, CTCP Dịch vụ và Đầu tư Trustlink được thành lập năm 2009 với vốn điều lệ ban đầu là 50 tỷ đồng, trong đó CTCP Đầu tư Hải Phòng nắm 97% và còn lại hai cá nhân Phạm Quỳnh Nga và Phạm Hồng Hoa. Tuy nhiên hai cá nhân đã chuyển nhượng cổ phần cho nhà đầu tư khác nhưng không được thể hiện rõ.

Cập nhật mới nhất, công ty đã tăng vốn lên 105 tỷ đồng, cơ cấu cổ đông không được công bố. Bà Nguyễn Thị Hiền là Tổng Giám đốc kiêm đại diện pháp luật của công ty.

Nói thêm, Đầu tư Hải Phòng, cổ đông sáng lập nên Trustlink cũng từng là cổ đông của IPA và IPA cũng từng sở hữu cổ phần của Đầu tư Hải Phòng. Năm 2008, IPA cho biết đã bán toàn bộ cổ phần của Đầu tư Hải Phòng.

Ngoài ra, đến nay, trụ sở của Trustlink vẫn đặt tại tầng 3 Tòa nhà Diamond Flower, số 48 Lê Văn Lương, phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội. Đây cũng là phòng giao dịch của Chứng khoán VNDirect – một công ty có quan hệ mật thiết với IPA.