'Chuyên gia' kiểm toán và tư vấn thuế, vì sao Deloitte Việt Nam bị xử phạt về thuế?

Nhận diện hệ sinh thái Delloitte Việt Nam

Tại Việt Nam, Công ty TNHH Kiểm toán Deloitte Việt Nam và các công ty liên kết (gọi chung là “Deloitte Việt Nam”). Deloitte Vietnam được kết nối với mạng lưới Deloitte thông qua Deloitte Đông Nam Á.

Deloitte Việt Nam cung cấp tới khách hàng các dịch vụ chuyên ngành chất lượng vượt trội bao gồm Kiểm toán và Đảm bảo; Tư vấn Thuế và Pháp lý; Tư vấn Chuyển đổi số và Chiến lược Công nghệ thông tin; Tư vấn Chiến lược, Rủi ro và Giao dịch.

Các pháp nhân khác trong hệ thống Deloitte Việt Nam gồm: Công ty cổ phần Holding Deloitte Việt Nam, Công ty TNHH Tư vấn Thuế Deloitte Việt Nam, Công ty TNHH Tư vấn Kinh doanh Deloitte Việt Nam, Công ty TNHH Dịch vụ kế toán và Giải pháp doanh nghiệp Deloitte Việt Nam, Công ty Luật TNHH Deloitte Việt Nam.

Đáng chú ý, Deloitte Việt Nam đã đưa ra yêu cầu về về quản lý chất lượng kiểm toán là "Luôn tập trung vào chất lượng kiểm toán là điều hết sức quan trọng đối với thương hiệu Deloitte. Điều cốt yếu là cuộc kiểm toán của Deloitte phải được thực hiện nhất quán với chất lượng cao, bất kể là thực hiện ở nơi nào." Tuy nhiên, gần đây, nhiều cơ quan đã chỉ ra tồn tại, đình chỉ kiểm toán viên tại Deloitte.

Một trong những DN cốt lõi của hệ sinh thái Deloitte Vietnam là Công ty TNHH Kiểm toán Deloitte Việt Nam. DN được thành lập từ năm 2007, trụ sở chính tại tầng 15, toàn nhà Vinaconex, số 34 Láng Hạ, phường Láng Hạ, quận Đống Đa, Hà Nội và chi nhánh tại TP Hồ Chí Minh.

Hiện nay, vốn điều lệ công ty 13 tỷ đồng, lĩnh vực kinh doanh chính là cung cấp dịch vụ kế toán, kế toán và dịch vụ tư vấn khác, đại diện pháp luật là ông Trần Đình Nghi Hạ (SN 1975).

Theo đăng ký kinh doanh thay đổi tháng 9/2023, thành viên góp vốn gồm: Công ty cổ phần Holding Deloitte Việt Nam (góp 35%), và 5 cá nhân khác mỗi cá nhân góp 13% gồm: Lê Đình Tứ, Phạm Hoài Nam, Vũ Đức Nguyên, Trần Huy Công, Võ Thái Hoà. Đáng chú ý, ông Võ Thái Hoà, Trần Huy Công, Vũ Đức Nguyên đều nằm trong danh sách kiểm toán viên ngày 15/2/2025 của Kiểm toán Deloitte.

Hiện nay, Tổng giám đốc Công ty là ông Trần Đình Nghi Hạ.

Theo tài liệu riêng của VietnamFinance, năm 2023, Kiểm toán Deloitte ghi nhận doanh thu đạt 662,5 tỷ đồng, trong đó doanh thu kiểm toán đơn vị có lợi ích công chúng là 49 tỷ đồng, doanh thu kiểm toán đơn vị không có lợi ích công chúng là 496,9 tỷ đồng, dịch vụ khác là 38,6 tỷ đồng, hoạt động tài chính là 39 tỷ, thu nhập khác là 2,6 tỷ đồng.

Tổng chi phí trong năm 2023 là 537 tỷ đồng, trong đó: chi phí tiền lương, tiền thưởng nhân viên là 324 tỷ đồng, chi phí khác là 207 tỷ đồng.

Năm 2023, Kiểm toán Deloitte đã nộp Ngân sách nhà nước 88,9 tỷ đồng, trong đó thuế TNDN là 12,5 tỷ đồng. Kết thúc năm tài chính 2023, Kiểm toán Deloitte ghi nhận lợi nhuận sau thuế đạt 80 tỷ đồng.

Cơ quan Thuế chỉ ra loạt tồn tại của Kiểm toán Deloitte

Cục Thuế thành phố Hà Nội mới ban hành Kết luận thanh tra đối với Công ty TNHH Kiểm toán Deloitte Việt Nam. Theo kết luận này, về việc kê khai thuế, nộp thuế, Kiểm toán Deloitte đã chấp hành đầy đủ các quy định về việc kê khai, nộp thuế, tuy nhiên còn tồn tại nhiều nội dung.

Cụ thể, về thuế GTGT, Kiểm toán Deloitte kê khai khấu trừ hóa đơn của doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh (hóa đơn trước thời điểm thông báo của cơ quan Thuế); kê khai khấu trừ trùng hóa đơn mua vào; kê khai khấu trừ hóa đơn mua vào không phục vụ hoạt động SXKD; chưa xuất hóa đơn GTGT và chưa kê khai doanh thu tính thuế GTGT đối với hàng quà biếu, tặng.

Về thuế TNDN, Kiểm toán Deloitte hạch toán chi phí hóa đơn mua vào của doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh (hóa đơn trước thời điểm thông báo của cơ quan Thuế); hạch toán trùng chi phí quản lý doanh nghiệp; hạch toán chi phí không phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh; hạch toán giá vốn không tương ứng với doanh thu; hạch toán chi phí không đủ hồ sơ chứng từ.

Về thuế TNCN, Kiểm toán Deloitte kê khai sai, thiếu thông tin liên quan đến MST nhưng nhưng không liên quan đến xác định nghĩa vụ thuế theo quy định tại Khoản 2 Điều 12 Nghị định 125/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính Phủ.

Trong quá trình thanh tra, Cục Thuế TP Hà Nội phát hiện trong kỳ thanh tra, Công ty có mua và kê khai trên bảng kê mua vào của các nhà cung cấp đến thời điểm này đã bỏ địa chỉ kinh doanh có thông báo của cơ quan thuế, Kiểm toán Deloitte mua trước thời điểm có thông báo bỏ địa chi kinh doanh của cơ quan thuế, khi mua bán đều có hóa đơn chứng từ đầy đủ, bao gồm: 58 số hóa đơn của 43 doanh nghiệp, doanh số chưa thuế: 291 triệu đồng, thuế GTGT là 24,5 triệu đồng.

Kiểm Toán Deloitte Việt Nam đã có công văn ngày 28/11/2024 với nội dung thực hiện giảm chi phí tính thuế TNDN 291 triệu đồng; giảm thuế GTGT khấu trừ số tiền là 17 triệu đồng. Đối với số tiền thuế GTGT hơn 7 triệu đồng, Cục thuế TP Hà Nội đề nghị chi nhánh làm việc với Cục thuế TP Hồ Chí Minh để thực hiện kê khai điều chỉnh.

Thêm nữa, Công ty TNHH Kiểm Toán Deloitte Việt Nam chưa xuất hóa đơn GTGT quà biếu tặng đối với 14 số hóa đơn tại trụ sở chính ở Hà Nội.

Cùng với đó, Công Ty TNHH Kiểm Toán Deloitte Việt Nam lập hóa đơn cung cấp dịch vụ tư vấn không đúng thời điềm đối với 16 số hóa đơn GTGT (Công ty đã kê khai doanh thu tính thuế GTGT và doanh thu tính thuế TNDN đúng thời điểm).

Sau thanh tra, Cục Thuế TP Hà Nội xác định số liệu tăng thu qua thanh tra gồm, tăng thu qua thanh tra 1,55 tỷ đồng. Trong đó: Thuế GTGT là 28 triệu đồng, Thuế TNDN 1.521 triệu đồng.

Sau thanh tra, Cục thuế TP Hà Nội yêu cầu Công Ty TNHH Kiểm Toán Deloitte Việt Nam chấn chỉnh ngay những tồn tại như đã nêu ở phần trên và điều chỉnh số liệu kê khai, điều chỉnh sổ sách kế toán và các tài khoản có nội dung liên quan ngay sau khi nhận được biên bản kết luận thanh tra để làm cơ sở kê khai, hạch toán cho kỳ sau; Yêu cầu công ty nộp ngay các khoản nợ đọng vào NSNN theo quy định.

Cục Thuế TP Hà Nội yêu cầu Kiểm Toán Deloitte Việt Nam nộp số tiền thuế tăng thêm, tiền phạt, tiền chậm nộp tiền thuế kể từ ngày nhận được Quyết định xử phạt vi phạm pháp luật về thuế, tổng số tiền: 1.998 triệu đồng, trong đó, tăng thu qua thanh tra là 1.550 triệu đồng, phạt vi phạm hành chính 399 triệu đồng, tiền chậm nộp là 49 triệu đồng.

Trước đó, một pháp nhân khác là Công ty TNHH Tư vấn Thuế Deloitte cũng bị phạt vi phạm hành chính do loạt vi phạm hành chính.

Hành vi vi phạm hành chính gồm: Khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp; Khai sai nhưng không dẫn đến tăng số tiền thuế phải nộp; hành vi khai sai, khai không đầy đủ nội dung chỉ tiêu tờ khai quyết toán thuế TNCN năm 2022 và năm 2023; Không lập hoá đơn GTGT đối với hàng biếu, tặng.

Cục thuế TP Hà Nội xác định truy thu qua thanh tra là 542 triệu đồng, phạt 582 triệu đồng, tiền chậm nộp 41,6 triệu đồng. Tổng số tiền là 1,1 tỷ đồng.

Công ty TNHH Tư vấn Thuế Deloitte thuộc sở hữu của Công ty cổ phần Holding Deloitte Việt Nam với số vốn góp là 5,5 tỷ đồng, Lĩnh vực chính là cung cấp dịch vụ tư vấn thuế, kế toán hồ sơ cho doanh nghiệp và tư vấn khác. Đại điện pháp luật là ông Bùi Ngọc Tuấn.

Deloitte: Kiểm toán cho nhiều DN lớn

Trong năm 2023, Deloitte là đơn vị kiểm toán cho loạt doanh nghiệp có lợi ích công chúng với 107 doanh nghiệp có lợi ích công chúng.

Trong danh sáchLoạt doanh nghiệp BHNT, chứng khoán, ngân hàng gồm: Ngân hàng BIDV, PGBank, Chứng khoán Pinetree, Chứng khoán SmartMind, Chứng khoán Bảo Minh, Ngân hàng Sài Gòn - Hà Nội (SHB), Ngân hàng Lộc Phát (LPBank), Ngân hàng Viettinbank, Quản lý quỹ ViettinBank, Chi nhánh Ngân hàng BNP, Công ty PVI, Công ty quản lý quỹ PVI, Ngân hàng Bangkok, chi nhánh Hà Nội của Keb Hana Bank, BHNT Sun Life, BHNT Cathay Việt Nam, Công ty TNHH Bảo hiểm phi nhân thọ, Tổng Công ty bảo hiểm Bưu Điện,...

Loạt doanh nghiệp bất động sản, xây dựng lớn như: Công ty cổ phần Phát triển Sunshines Homes, Công ty cổ phần Tập đoàn Xây dựng SCG, Công ty Đầu tư Xây dựng Xuân Đỉnh, Công ty cổ phần Tập đoàn Gelex, Công ty cổ phần Tập đoàn Real Tech,...

Loạt doanh nghiệp nhiệt điện, điện mặt trời như Nhiệt điện Hải Phòng, Nhiệt điện Ninh Bình, Điện mặt trời VKT - Hoà An, Nhiệt điện Bà Rịa, Tổng công ty Phát điện 3, Nhiệt điện Phả Lại,...

Nhiều doanh nghiệp khác Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại TNG, Công ty cổ phần Vigacera Hạ Long, PTSC, Tổng công ty phân bón và hoá chất dầu khí, Lọc hoá dầu Bình Sơn, Tổng công ty cảng hàng không Việt Nam..

Kiểm toán Deloitte từng bị đình chỉ 4 kiểm toán viên

Ngày 25/6/2024, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa ban hành quyết định đình chỉ tư cách kiểm toán viên được chấp thuận kiểm toán cho đơn vị có lợi ích công chúng đối với các kiểm toán viên của Công ty TNHH kiểm toán Deloitte Việt Nam.

Cụ thể, danh sách bị đình chỉ gồm kiểm toán viên Phạm Hoài Nam, Lê Đình Tứ, Đỗ Hồng Dương, Trần Văn Đặng. Thời gian bắt đầu từ ngày 25-6 đến hết ngày 31-12-2024.

Trong đó, ông Lê Đình Tứ là phó tổng giám đốc công ty và cũng là một trong những nhân sự thực hiện báo cáo kiểm toán của SCB bán niên năm 2019. Đáng chú ý, cá nhân tên Lê Đình Tứ cũng là thành viên góp vốn 13% theo đăng ký kinh doanh thay đổi tháng 9/2023.

Theo bản cáo bạch tháng 9/2024, Kiểm toán Deloitte có 37 kiểm toán viên tại Hà Nội và 28 kiểm toán viên tại thành phố Hồ Chí Minh. Đến tháng 2/2024, tại Hà Nội Kiểm toán Deloitte có 35 kiểm toán viên, tại TP HCM là 28 người. Trong danh sách Kiểm toán viên được chấp nhận này, ông Võ Thái Hoà, Trần Huy Công, Vũ Đức Nguyên là tàhnh viên góp vốn theo đăng ký kinh doanh thay đổi tháng 9/2023.