Đề xuất ngân sách năm 2024 của Tổng thống Mỹ Biden có gì đặc biệt?

Với việc ông Joe Biden có khả năng tái tranh cử vào năm 2024, bản đề xuất ngân sách mới của ông cũng được coi là một trong những nền tảng cho chương trình tranh cử với tư cách là một ứng viên tổng thống trong năm tới.

Bản đề xuất ngân sách của Tổng thống Biden được đưa ra sau khi Mỹ chạm trần nợ, mức trần do nghị viện đặt ra vào đầu năm nay. Bộ Tài chính hiện đang thực hiện các biện pháp đặc biệt để chính phủ tiếp tục thanh toán các hóa đơn của mình. Nhưng quốc gia này có thể bắt đầu vỡ nợ trong mùa hè nếu nghị viện không thống nhất nâng trần nợ trước thời điểm đó. 

Nhìn chung, nhiều điều khoản trong đề xuất ngân sách lặp lại các đề xuất trước đây của tổng thống nhằm mở rộng mạng lưới an sinh xã hội và chi trả cho mạng lưới này bằng cách tăng thuế đối với người giàu và các tập đoàn. Ông Biden cũng muốn khôi phục khoản tín dụng thuế dành cho trẻ em và thực hiện các khoản trợ cấp Obamacare nâng cao, cả hai đều được ban hành trong Kế hoạch Giải cứu Mỹ vào năm 2021.

Tổng thống cũng muốn phổ cập chương trình mầm non miễn phí, giảm học phí đại học và thiết lập chương trình nghỉ phép vì lý do sức khỏe và gia đình được trả lương trên toàn quốc, đây là những điểm đã không được đưa vào các gói đề xuất trước đó khi Đảng Dân chủ kiểm soát nghị viện trong 2 năm qua.

Kế hoạch chi tiêu của Tổng thống Biden cũng kêu gọi hỗ trợ Medicare và giới hạn giá insulin cho tất cả người Mỹ.

Chính quyền cho biết những chính sách được đề xuất này sẽ giúp giảm gần 3.000 tỷ USD thâm hụt trong thập kỷ tới.

Mặc dù vậy, đây mới chỉ là đề xuất của tổng thống trước khi được trình lên nghị viện, mà gần như chắc chắn sẽ không đạt được sự đồng thuận tại Hạ viện hiện đang do Đảng Cộng hoà kiểm soát.

Cụ thể, dưới đây là vắn tắt những điểm đã được nêu trong bản đề xuất ngân sách 2024 của Tổng thống Biden:

Đặt mức thuế tối thiểu đối với các tỷ phú

Ngân sách bao gồm mức thuế tối thiểu 25% đối với tất cả thu nhập của 0,01% người Mỹ giàu có nhất và những người có giá trị ròng trên 100 triệu USD. Đây không phải lần đầu Tổng thống Biden đưa ra đề xuất này, ông đã liên tục nói đến ý tưởng này trong ít nhất 2 bài thông điệp Liên bang gần đây nhất, nhưng những nỗ lực để đưa ý tưởng này thành một loại thuế hiện thực vẫn chưa được nghị viện đồng thuận.

Tăng thuế suất doanh nghiệp

Tổng thống Biden muốn tăng thuế suất doanh nghiệp lên 28%, tăng từ mức 21% do gói cắt giảm thuế GOP đặt ra vào năm 2017. Ngân sách cũng sẽ giảm các ưu đãi cho các doanh nghiệp đa quốc gia và tăng thuế suất đối với thu nhập nước ngoài của họ lên 21% từ mức 10,5%. Đồng thời, gói ngân sách cũng đề xuất tăng thuế mua lại cổ phiếu ban hành năm ngoái lên 4%, từ mức 1%.

Thay đổi thuế suất này và nhiều đề xuất khác nhằm khuyến khích tạo việc làm và đầu tư vào Mỹ và đảm bảo các tập đoàn lớn trả phần công bằng của họ.

Bãi bỏ việc cắt giảm thuế thời Tổng thống Trump cho người giàu

Bản đề xuất ngân sách của Tổng thống Biden đã lược bỏ một số điều khoản cắt giảm thuế cho một số cá nhân, được đưa ra bởi luật thuế năm 2017 của Đảng Cộng hòa.

Theo đó, kế hoạch của ông Biden sẽ tăng mức thuế cao nhất lên 39,6% từ 37%. Điều này sẽ ảnh hưởng đến những cá nhân khai thuế kiếm được hơn 400.000 USD/năm và các cặp vợ chồng kiếm được hơn 450.000 USD/năm, theo Nhà Trắng.

Gói trình ngân sách cũng đề xuất đánh thuế lãi vốn theo tỷ lệ tương tự như thu nhập tiền lương đối với những người kiếm được hơn 1 triệu USD, cũng như đóng lỗ hổng lãi suất thực cho phép các nhà quản lý đầu tư coi phần lớn tiền bồi thường của họ là lãi vốn.

Chính quyền Tổng thống Biden trước đây đã gặp khó khăn trong việc nhận được sự ủng hộ cho các điều khoản này từ một số đảng viên Đảng Dân chủ.

Cải thiện tài chính của Medicare

Tổng thống Biden muốn củng cố quỹ ủy thác bảo hiểm bệnh viện của Medicare, được gọi là Phần A, bằng cách tăng thuế đối với những người kiếm được hơn 400.000 USD/năm và bằng cách cho phép Medicare thương lượng giá cho nhiều loại thuốc hơn.

Medicare, bảo hiểm cho hơn 65 triệu người cao tuổi và người khuyết tật, sẽ chỉ có thể thanh toán đầy đủ các khoản trợ cấp theo lịch trình cho đến năm 2028. Tuy nhiên, trong đề xuất của Tổng thống Biden, khả năng thanh toán của Medicare sẽ được kéo dài thêm 25 năm hoặc hơn.

Kế hoạch này sẽ tăng thuế suất thuế thu nhập đầu tư ròng đối với người có thu nhập kiếm được trên 400.000 USD từ mức 3,8% lên 5%. 

Ngoài ra, dự luật này sẽ dành doanh thu từ thuế, được tạo ra bởi Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng, cho quỹ ủy thác bảo hiểm bệnh viện của Medicare.

Đề xuất này sẽ được xây dựng dựa trên Đạo luật Giảm lạm phát mà các đảng viên Đảng Dân chủ tại nghị viện đã thông qua vào mùa hè năm ngoái, bằng cách cho phép Medicare thương lượng giá của nhiều loại thuốc hơn. Điều khác biệt là bản đề xuất mới các công ty dược phẩm phải trả các khoản giảm giá cho Medicare nếu họ tăng giá đối với bảo hiểm y tế thương mại.

Giới hạn giá insulin cho tất cả người Mỹ

Đề xuất ngân sách cũng kêu gọi giới hạn giá insulin ở mức 35 USD/tháng cho tất cả mọi người, được mở rộng từ điều khoản trong đạo luật Giảm lạm phát về việc giới hạn giá của mỗi đơn thuốc insulin ở mức 35 USD/tháng cho những người thụ hưởng Medicare kể từ năm nay.

Giảm chi phí thuốc theo toa cho người cao niên

Ngân sách đề xuất giới hạn chi phí tự trả của những người thụ hưởng Medicare đối với các loại thuốc gốc được sử dụng cho một số bệnh mãn tính ở mức không quá 2 USD. Chi phí của người cao niên cũng sẽ giảm nếu Medicare mở rộng các cuộc thương lượng về giá thuốc.

Tăng cường an ninh lương thực

Ngân sách sẽ cung cấp hơn 15 tỷ USD để cho phép nhiều tiểu bang và trường học cung cấp bữa ăn miễn phí tại trường cho thêm 9 triệu trẻ em.

Giảm tỷ lệ tử vong ở bà mẹ

Tổng thống Biden sẽ cung cấp 471 triệu USD để giảm tỷ lệ tử vong ở bà mẹ và mở rộng các sáng kiến ​​về sức khỏe bà mẹ ở các cộng đồng nông thôn. Đề xuất ngân sách của ông cũng sẽ yêu cầu tất cả các tiểu bang cung cấp bảo hiểm sau sinh Medicaid liên tục trong 12 tháng, thay vì 60 ngày.

Chi tiêu cho Medicaid thấp hơn

Ngân sách sẽ yêu cầu các công ty bảo hiểm tư nhân cung cấp bảo hiểm Medicaid trả lại một số tiền khi họ tính phí cho chương trình nhiều hơn số tiền họ thực sự chi cho việc chăm sóc bệnh nhân. Và nó sẽ trao cho Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh quyền thương lượng các khoản giảm giá thuốc bổ sung của Medicaid thay cho các tiểu bang.

Tăng các khoản trợ cấp cho sinh viên đại học

Kế hoạch chi tiêu kêu gọi tăng 500 USD trợ cấp trong chương trình trợ cấp Pell, được trao cho khoảng 7 triệu sinh viên đại học từ các gia đình có thu nhập thấp nhất hàng năm.

Hiện tại, khoản trợ cấp Pell tối đa là 7,395 USD cho năm học 2023-2024. Nghị viện đã tăng số tiền tối đa thêm 900 USD trong 2 năm qua, nhưng trước đây khoản trợ cấp này chi trả một phần chi phí học đại học lớn hơn so với hiện tại.

Ngân sách của Biden cũng sẽ cung cấp 500 triệu USD cho một chương trình trợ cấp mới để giúp miễn phí hai năm học đại học cộng đồng. Bản đề xuất này cũng yêu cầu nghị viện tăng thêm 620 triệu USD tài trợ cho Văn phòng Hỗ trợ Sinh viên Liên bang, nơi xử lý các biểu mẫu hỗ trợ tài chính và giúp trả các khoản vay sinh viên. 

Dịch vụ chăm sóc trẻ mầm non phổ cập và giá cả phải chăng

Ngân sách sẽ cung cấp kinh phí cho một chương trình hợp tác mới giữa liên bang và các tiểu bang nhằm cung cấp dịch vụ mầm non miễn phí, phổ cập. Kế hoạch chi tiêu cũng sẽ tăng tài trợ cho các chương trình giáo dục và chăm sóc sớm của liên bang hiện có.

Cho phép nghỉ phép vì lý do gia đình và y tế có lương

Ngân sách của Tổng thống Biden sẽ thiết lập một chương trình nghỉ phép vì lý do gia đình và y tế có lương trên toàn quốc. Nó sẽ cung cấp 12 tuần nghỉ phép cho những nhân viên đủ điều kiện để dành thời gian chăm sóc nếu gia đình có em bé mới sinh, chăm sóc người thân bị bệnh nặng, chữa bệnh hiểm nghèo, giải quyết các tình huống phát sinh từ cuộc sống như nghĩa vụ quân sự, bạo lực gia đình hay tấn công tình dục.

Trước đó, nghị viện Mỹ quy định một số chế độ nghỉ ốm có hưởng lương trong đại dịch Covid-19, nhưng các nhà lập pháp đã để quyền lợi này hết hạn vào năm 2021.

Giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu

Kế hoạch chi tiêu kêu gọi đầu tư hàng tỷ USD để giúp giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.

Ví dụ, tiền sẽ được dùng để tạo việc làm trong lĩnh vực năng lượng sạch và cắt giảm hóa đơn năng lượng cho các gia đình, tài trợ cho nghiên cứu khí hậu và giúp các cộng đồng củng cố cơ sở hạ tầng của họ để chống lại lũ lụt, cháy rừng, bão và hạn hán do biến đổi khí hậu gây ra.

Các khoản đầu tư cũng sẽ giúp đạt được mục tiêu của Tổng thống Biden là cắt giảm 50% -52% lượng khí thải nhà kính vào năm 2030.

Bảo vệ và hỗ trợ quân sự cho Ukraine

Ngân sách đề xuất sẽ cung cấp cho Bộ Quốc phòng Mỹ mức tăng ngân sách 3,2% so với mức của năm nay, với trọng tâm là chống lại Trung Quốc và hỗ trợ Ukraine.

Nó cũng đề xuất cung cấp hơn 6 tỷ USD, thông qua cả Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao, cho Ukraine và các đồng minh châu Âu khác.

Tăng cường dân chủ và thúc đẩy nhân quyền 

Ngân sách cung cấp hơn 3,4 tỷ USD để thúc đẩy quản trị và đổi mới dân chủ trên toàn cầu. Ngân sách sẽ tăng cường truyền thông tự do và độc lập, chống tham nhũng, củng cố các thể chế dân chủ, nâng cao công nghệ cho dân chủ, thúc đẩy bình đẳng giới và sự tham gia chính trị và dân sự của phụ nữ, đồng thời bảo vệ các cuộc bầu cử và các quy trình chính trị tự do và công bằng.

Tăng cường an ninh biên giới và thực thi nhập cư

Đề xuất ngân sách bao gồm gần 25 tỷ USD cho Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) và Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE). Ngân sách bao gồm tiền để CBP thuê thêm 350 Đại lý Tuần tra Biên giới, 535 triệu USD cho công nghệ biên giới tại và giữa các cảng nhập cảnh, 40 triệu USD để chống buôn bán fentanyl và phá vỡ các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia, và tiền để thuê thêm 460 trợ lý xử lý tại CBP.