ĐHCĐ ngân hàng: ‘Nóng’ chuyện chuyển giao bắt buộc một TCTD

Vietcombank, MB nhận chuyển giao bắt buộc một TCTD

Tại đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2022 diễn ra ngày 29/4, Ngân hàng TCMP Ngoại thương Việt Nam cho biết sẽ nhận chuyển giao bắt buộc một tổ chức tín dụng (TCTD) trong thời gian tới.

Vietcombank cho biết mục tiêu đặt ra là hỗ trợ từng bước TCTD yếu kém từng bước khôi phục hoạt động bình thường, khắc phục các yếu kém, trở thành ngân hàng có tình hình tài chính lành mạnh, đảm bảo khả năng hoạt động liên tục.

Trước đó, ngày 25/4 Ngân hàng TMCP Quân đội (MBB) tổ chức họp Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2022. Tại đây, ngân hàng cũng nhận chuyển giao bắt buộc một TCTD.  

Theo đó, MB thực hiện nhận chuyển giao bắt buộc một TCTD phù hợp với chủ trương của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước nhằm tái cơ cấu các ngân hàng thương mại yếu kém, lành mạnh hóa hoạt động ngành ngân hàng theo hướng an toàn bền vững, trên cơ sở tự nguyện đề xuất từ phía MB và phù hợp quy định pháp luật.

Căn cứ Luật các TCTD, sau khi Vietcombank và MB nhận chuyển giao bắt buộc, thì TCTD  hoạt động dưới hình thức ngân hàng TNHH MTV do Vietcombank và MB sở hữu 100% vốn điều lệ, là pháp nhân độc lập và không thực hiện hợp nhất báo cáo tài chính với Vietcombank và MB.

MB được áp dụng một số quyền và lợi ích theo quy định của pháp luật như: MB được loại trừ TCTD được chuyển giao bắt buộc khi tính tỷ lệ an toàn vốn hợp nhất; khoản góp vốn vào TCTD được chuyển giao bắt buộc không phải thực hiện trích lập dự phòng giảm giá các khoản đầu tư và được loại trừ khi tính giới hạn góp vốn, mua cổ phần của MB; MB và TCTD được chuyển giao bắt buộc được áp dụng các biện pháp hỗ trợ theo phương án chuyển giao bắt buộc được phê duyệt.

Tương tự, Vietcombank cũng sẽ không góp vốn vào TCTD trong thời gian TCTD này còn luỹ kế. Đồng thời, không chịu trách nhiệm về thanh khoản và các nghĩa vụ tài chính của TCTD trong thời gian thực hiện phương án chuyển giao. Vietcombank sẽ tham gia quản trị, điều hành và triển khai các biện pháp hỗ trợ tại phương án chuyển giao bắt buộc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Hiện tại, có 4 ngân hàng yếu kém thuộc diện tái cơ cấu gồm Ngân hàng Đông Á (DongABank) và 3 ngân hàng mua bắt buộc là Xây dựng (CB), Đại Dương (Oceanbank), Dầu khí toàn cầu (GPBank). Đầu tháng 2 năm nay, Thủ tướng cũng thúc giục triển khai ngay việc xử lý, cơ cấu lại hai ngân hàng thương mại yếu kém đã được cấp có thẩm quyền thông qua chủ trương và tiếp tục xây dựng phương án xử lý, cơ cấu lại cho hai ngân hàng yếu kém còn lại.

Nhận chuyển giao bắt buộc, Vietcombank và MB được hưởng ‘ưu đãi’ gì?

Trong quá khứ các ngân hàng thương mại, điển hình là Sacombank từng sáp nhập ngân hàng Phương Nam, tuy nhiên đến nay vẫn chưa khắc phục hết tồn đọng. Vì vậy, tại ĐHCĐ MB, vấn đề “nóng” liên quan tới nhận chuyển giao TCTD đã được cổ đông liên tục chất vấn Ban lãnh đạo.

Tổng Giám đốc MB Lưu Trung Thái cho biết việc nhận chuyển giao là 0 đồng, MB không phải bỏ tiền ra mua ngân hàng này. Hiện ngân hàng chưa thể tiết lộ thông tin cụ thể về ngân hàng được chuyển giao nhưng quy mô của tổ chức này dưới 10% tổng tài sản của MB, lỗ luỹ kế các kiểu không vượt quá 20.000 tỷ.

Theo tính toán, khoảng 7-8 năm thì có thể giải quyết dứt điểm lỗ luỹ kế của ngân hàng này. Biện pháp lớn nhất là sẽ được vay một khoản tiền lãi suất 0% trong thời gian tái cơ cấu, cộng thêm MB được tăng trưởng quy mô lớn.

Trong giai đoạn đầu, MB sẽ chuyển sang một số khoản dư nợ tốt cho ngân hàng này để hỗ trợ. Có 3 phương án. Sau khi tái cơ cấu, ngân hàng đó sẽ sáp nhập vào MB để quy mô MB lớn lên. Thứ hai, có thể bán đi như một khoản đầu tư. Thứ ba, IPO chuyển thành ngân hàng cổ phần. Trả lại thì không được nhưng chúng ta có quyền bán đi hoặc IPO tổ chức này. 

Đáng chú ý, việc nhận chuyển giao bắt buộc TCTD, MB sẽ có thêm không gian tăng trưởng, một số khoản vay có chất lượng tốt được chuyển sang để đảm bảo khả năng hoạt động và chất lượng nợ của tổ chức tín dụng này.

Ngoài ra, việc nhận chuyển giao bắt buộc sẽ ảnh hưởng tốt đến lộ trình chuyển đổi số của MB.

Tổng Giám đốc Lưu Trung Thái cho biết, MB hiện có 13 triệu khách hàng, các địa điểm đã đủ độ phủ rồi và phải đẩy ra các kênh khác để thực hiện. Do đó, khi nhận chuyển giao, MB sẽ có thêm hơn 100 chi nhánh PGD mới thì sẽ giải quyết được vấn đề này và có lợi cho tiến trình chuyển đổi số.

Trường hợp tại Vietcombank sẽ được ‘ưu tiên’ cho vay vượt 15%/25% vốn tự có của Vietcombank với khách hàng và nhóm khách hàng liên quan, cho vay trung dài hạn bằng ngoại tệ đối với các dự án trọng điểm, tăng thị phần phục vụ các dự án vốn tín dụng quốc tế cho Vietcombank trong suốt thời gian TCTD chưa hết lỗ luỹ kế.

NHNN sẽ không giới hạn tăng trưởng tín dụng hàng năm của Vietcombank nếu ngân hàng đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn theo quy định.

Vietcombank được phép trả cổ tức bằng cổ phiếu từ toàn bộ lợi nhuận còn lại sau trích lập các quỹ để tăng vốn (trong các năm xử lý lỗ luỹ kế của TCTD).

Ngân hàng được phát hành trái phiếu dài hạn cho BH Tiền gửi Việt Nam ngay sau khi nhận chuyển giao bắt buộc, được mở thêm chi nhánh/PGD trên các địa bàn với số lượng tối thiểu bằng NHTM có vốn nhà nước có số chi nhánh/ PGD thấp nhất trên địa bàn.

Vietcombank không phải áp dụng các điều kiện hạn chế trong giao dịch với TCTD nhận CGBB với tư cách là một ngân hàng con của Vietcombank, các giao dịch tài sản có với TCTD được áp dụng hệ số rủi ro bằng 0% khi tính tỷ lệ an toàn và được phân loại vào nhóm nợ đủ tiêu chuẩn.

Tương tự như MB, Vietcombank sẽ có điều kiện mở rộng quy mô kinh doanh, cơ sở khách hàng và mạng lưới,… và có thể nhập sáp nhập hoặc tiếp tục duy trì TCTD như một ngân hàng con hoặc bán cho nhà đầu tư mới.

Tuy nhiên, nếu như việc cơ cấu các TCTD khác gắn với xử lý nợ xấu cho kết quả tích cực phần nào, thì việc cơ cấu lại các TCTD yếu kém cho đến giờ vẫn chưa hoàn thành theo kỳ vọng, trong khi lộ trình này nếu càng kéo dài sẽ càng khiến việc xử lý các ngân hàng này càng khó khăn hơn, tốc độ phục hồi càng mất nhiều thời gian hơn.

Bởi những TCTD này đã có nhiều yếu kém từ trước, đối mặt với quá nhiều vấn đề chưa thể khắc phục, xử lý. Về tài chính, do khách hàng dần chuyển sang giao dịch với các ngân hàng khác tốt hơn, có tình hình tài chính lành mạnh hơn, nên hoạt động của những ngân hàng yếu kém này ngày càng giảm sút, thu nhập suy yếu ở nhiều mảng và thường xuyên không đạt được mục tiêu đề ra.

Trong khi đó về mặt vận hành, ngân hàng vẫn phải duy trì những khoản chi phí cố định, từ chi phí nhân viên, quản lý hay tài sản. Đáng lưu ý là những ngân hàng này còn phải chứng kiến nguồn nhân lực bị chảy máu, ảnh hưởng không chỉ lên các mục tiêu kinh doanh mà còn đưa đến những rủi ro tiềm ẩn lên các hoạt động vận hành. Để thu hút nhân sự đảm bảo số lượng cũng như chất lượng, các ngân hàng này buộc phải có mức lương đủ cạnh tranh, khiến áp lực chi phí càng gia tăng.

Hậu quả là lỗ có thể ngày càng tăng lên, ăn mòn hết vốn của những ngân hàng này, khiến con đường phục hồi ngày càng chông gai hơn, thời gian để xóa lỗ và có lợi nhuận trở lại ngày càng kéo dài hơn. Từ đó khiến các nhà đầu tư, đối tác muốn tham gia tái cơ cấu phải đánh giá lại thực trạng, khả năng phục hồi của những ngân hàng này và có thể từ bỏ thương vụ.