Đường hầm xuyên núi 1.350 tỷ nằm ở lưng chừng núi, có địa chất phức tạp nhất cao tốc Bắc - Nam

Dự án thành phần Diễn Châu - Bãi Vọt thuộc dự án Cao tốc Bắc - Nam phía Đông, dài khoảng 50km, đi qua hai tỉnh Nghệ An (44,4km) và Hà Tĩnh (4,9km). Công trình được khởi công tháng 5/2021, dự kiến hoàn thành tháng 5/2024. Dự án có tổng vốn đầu tư hơn 11.150 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn nhà đầu tư huy động khoảng 5.090 tỷ đồng và nguồn vốn Nhà nước tham gia hơn 6.060 tỷ đồng.

Dự án đi qua dãy núi Thần Vũ, do Công ty TNHH Hòa Hiệp, CTCP Đầu tư Phúc Thành Hưng cùng liên danh các nhà đầu tư là nhà thầu thi công.

Theo thiết kế, có hai hầm đi qua núi Thần Vũ, trong đó hầm trái dài 1.087m, hầm phải dài 1.130m, phía bắc ở xã Diễn Phú, huyện Diễn Châu, phía nam ở xã Nghi Đồng, huyện Nghi Lộc. Chiều rộng mỗi hầm 13,8m, khoảng cách hai tim hầm 45m. Hầm bên phải sẽ phục vụ giai đoạn 1 của dự án, hầm bên trái dành cho phần mở rộng cao tốc trong giai đoạn 2.

Hầm Thần Vũ nằm trên khu vực có nền địa chất yếu, đá phong hóa mạnh, rời rạc và xen kẹt. Đây là một trong những hạng mục công trình có tính chất kỹ thuật phức tạp và liên quan đường găng tiến độ rất quan trọng của dự án.

Ngay từ bước thiết kế, hầm Thần Vũ được xác định là hạng mục khó khăn, phức tạp nhất trong các hầm xuyên núi trên Cao tốc Bắc - Nam. Nếu như hầm bên trái nằm ở lưng chừng núi thì hầm bên phải cạnh khe suối, có nhiều mạch nước ngầm. Phía nam hầm toàn đất chứ không phải đá, sai khác với hồ sơ thiết kế ban đầu. Để đáp ứng tiến độ đề ra, các nhà thầu phải tổ chức thi công 3 ca 4 kíp, xuyên lễ Tết...

Để thi công, hầm được đào từ 2 phía. Đất đá sau khi đào được dọn ra ngoài, đơn vị thi công ghim một lớp thép trên nóc hầm, đặt miếng đệm sắt, siết chặt đai ốc để làm kết cấu chống đỡ. Mái hầm thi công đến đâu sẽ được phun bê tông tươi gia cố chắc đến đó.

Hầm được thiết kế vĩnh cửu, vỏ bằng bê tông cốt thép, thi công theo phương pháp của Áo giúp linh hoạt trong nhiều điều kiện địa chất và an toàn hơn so với công nghệ truyền thống. Nhiều vị trí trong hầm được đặt thiết bị quan trắc chuyển vị, nhằm theo dõi công trình có dịch chuyển hay gặp sự cố gì không. Nếu phát hiện dấu hiệu lún hay sạt trượt, nhà thầu phải lập tức có biện pháp xử lý.

Đầu tháng 9 vừa qua, bên trong hầm phải bị sạt trượt, hàng trăm khối đất đá tràn xuống. Xuyên suốt cả quá trình thi công, sự cố tương tự nhiều lần xảy ra làm đội chi phí, có lúc phải mất hơn một tháng để xử lý. Mỗi lần sạt trượt, các kỹ sư, công nhân phải điều máy móc phun bê tông bịt kín toàn bộ vị trí sạt, sau đó đóng ống, bơm xi măng vào để biến toàn bộ khối rời thành một khối đá nhân tạo, sau đó mới đào tiếp.

Sau 15 tháng thi công, vượt qua nhiều khó khăn, hầm Thần Vũ chính thức được thông vào 16 giờ ngày 14/10/2023.

Theo kế hoạch đề ra, trong giai đoạn 1, các nhà thầu xây dựng hoàn chỉnh ống hầm nhánh phải để khai thác 2 chiều, xây dựng vỏ hầm và hệ thống thoát nước ngầm cho ống trái để đóng vai trò là hầm thoát hiểm. Giai đoạn 2 sẽ hoàn thiện toàn bộ hầm theo quy mô hoàn chỉnh với 6 làn xe cơ giới.

Việc thông hầm Thần Vũ có ý nghĩa quan trọng trong việc rút ngắn thời gian, kinh phí vận chuyển vật liệu để thi công dự án Cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Nghệ An, đảm bảo dự án về đích đúng tiến độ đề ra.

Ngoài hầm xuyên núi Thần Vũ, trên tuyến Cao tốc Bắc - Nam đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt còn đầu tư một số công trình cầu lớn, đặc biệt cầu Hưng Đức với chiều dài hơn 4km.