Giá điện tái tạo mới gây hụt hẫng nhưng giúp giải phóng dòng tiền, doanh nghiệp nào hưởng lợi?

Dựa trên những tính toán từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Bộ Công Thương đã ban hành khung giá phát điện cho nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp tại ngày 7/1/2023 có hiệu lực ngay tại ngày quyết định. Theo đó, khung giá mới cho các nguồn điện của các nhà máy điện chuyển tiếp thấp hơn từ 21% – 29% so với cơ chế giá FIT.

Trong báo cáo công bố mới đây, Công ty Chứng khoán VNDirect đánh giá khung giá mới là những tín hiệu giải cứu đầu tiên cho các nhà phát triển năng lượng, khi các dự án đã bị đình trệ một khoản thời gian dài sau khi giá FIT hết hạn. Tuy nhiên, với khung giá này, không phải dự án nào cũng sẽ ghi nhận được mức sinh lời hiệu quả.

"Chúng tôi cho rằng khung giá mới phần nào gây hụt hẫng cho các nhà đầu tư, song đây vẫn là giải pháp cần thiết, là bản lề cho chính sách giá năng lượng tái tạo (NLTT) chính thức được ban hành", VNDirect cho hay.

Công ty chứng khoán này đã tiến hành đánh giá hiệu quả tỉ suất sinh lời nội tại (IRR) của các dự án NLTT trong điều kiện vận hành bình thường và đưa ra kết quả rằng: Mức giá mới sẽ làm giảm đáng kể IRR của các dự án này. Cụ thể, IRR của các dự án điện mặt trời mặt đất chỉ đạt 5,1%, trong khi đó, IRR của điện gió trên bờ và gần bờ sẽ giảm xuống lần lượt là 8,0% và 7,9% từ mức hơn 12,0% theo giá FIT cũ.

"Vì vậy, doanh nghiệp cần nỗ lực trong việc cắt giảm chi phí hoạt động, chi phí đầu tư và lãi vay để tăng hiệu quả sinh lời với khung giá mới. Chúng tôi cho rằng những doanh nghiệp có năng lực phát triển, vận hành dự án cũng như khả năng tiếp cận nguồn vốn rẻ sẽ có lợi thế trong giai đoạn này", phía VNDirect nhận định.

Mặc dù có những khó khăn nhưng ngành NLTT vẫn rộng cửa đón những yếu tố hỗ trợ giảm chi phí trong thời gian tới.

Cụ thể, trong 5 năm tới, Việt Nam dự kiến sẽ sẽ huy động khoảng 15,5 tỷ USD từ gói hỗ trợ tài chính do các nước G7 và Liên minh Châu Âu. Đây là nguồn vốn dồi dào với mức lãi suất rẻ và là cơ hội cho các dự án NLTT chuyển tiếp tái cấu trúc nợ trong thời gian tương lai.

Bên cạnh đó, theo dự thảo Quy hoạch điện 8, VNDirect nhận thấy xu hướng chi phí đầu tư của các dự án NLTT sẽ giảm nhanh trong giai đoạn từ nay đến năm 2030, cũng là yếu tố hỗ trợ cho công đoạn phát triển của các dự án, phần nào bù đắp được việc phải huy động ở mức giá thấp cho các dự án NLTT chuyển tiếp.

Chốt lại, VNDirect cho rằng chính sách giá NLTT chuyển tiếp cũng sẽ là tiền đề để Bộ Công Thương tiếp tục đưa ra những hướng đi tiếp theo cho các dự án phát triển mới dựa trên khung giá này, đồng thời tin rằng đây sẽ là một phép thử cần thiết để Bộ Công thương có cơ sở đánh giá cũng như điều chỉnh khung giá mới một cách cẩn thận và hợp lý.

Với những cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong COP26 cũng như những điều chỉnh đáng kể trong dự thảo Quy hoạch điện 8 - nâng cao tỉ trọng công suất điện NLTT, VNDirect vẫn kỳ vọng vào một chính sách giá đủ hấp dẫn nhưng vẫn mang tính cạnh tranh, thu hút các nhà đầu tư có đầy đủ năng lực tham gia vào lĩnh vực này.

Công ty chứng khoán này cho rằng các doanh nghiệp có khả năng cải thiện chi phí phát triển, vận hành, cũng như có năng lực huy động nguồn vốn rẻ sẽ nắm ưu thế trong giai đoạn này, trong đó, Công ty Cổ phần Tập đoàn PC1 (HoSE: PC1) sẽ là doanh nghiệp hưởng lợi đầu tiên khi doanh nghiệp này tham gia vào lĩnh lực xây lắp, đặc biệt là EPC điện gió và xây lắp đường dây, trạm biến áp.

"Chúng tôi nhận thấy khi Quy hoạch điện 8 và chính sách giá NLTT mới khi ban hành sẽ càng tiếp thêm động lực cho mảng kinh doanh này của doanh nghiệp bùng nổ", VNDirect nhận định về triển vọng của PC1.

Cùng với đó, một số những nhà phát triển năng lượng nổi bật đang niêm yết bao gồm  Công ty Cổ phần Bamboo Capital (HoSE: BCG), Công ty Cổ phần Điện Gia Lai (HoSE: GEG) sẽ có thể tăng trưởng công suất cũng như giải tỏa những áp lực dòng tiền khi đang triển khai các dự án điện NLTT chuyển tiếp.

Ngoài ra, Trung Nam và T&T Group (chưa niêm yết) cũng là những doanh nghiệp được hưởng lợi khi các dự án đã hoàn thành nhưng trễ FIT sẽ được hòa lưới điện.