Phạm Văn Tam: Từ hình mẫu khởi nghiệp đến phạm tội bị truy tố

Phạm Văn Tam từng là hình mẫu khởi nghiệp

Phạm Văn Tam (Chủ tịch HĐQT Công ty Asanzo) vừa bị Viện Kiểm sát Nhân dân TP. HCM ban hành cáo trạng truy tố bị can về tội buôn lậu và trốn thuế.

Liên quan vụ án, bị can Phạm Xuân Tình (Tổng giám đốc Công ty, em trai của ông Tam) bị truy tố về tội Trốn thuế. vietnamfinance.vn

Ông Phạm Văn Tam sinh năm 1980 tại Quảng Ninh, là người sáng lập kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Asanzo - doanh nghiệp hoạt động chính trong lĩnh vực sản xuất linh kiện điện tử mang thương hiệu Asanzo. Chỉ sau 6 năm, Asanzo nhanh chóng trở thành thương hiệu điện tử gia dụng quen thuộc tại Việt Nam với hơn 70 dòng sản phẩm trải rộng từ tivi, điều hòa, tủ lạnh đến cả smartphone.

Đến tháng 9/2020, ông Tam thành lập Công ty cổ phần Đầu tư Tập đoàn Winsan (Winsan Group) với vốn điều lệ 300 tỷ đồng, hoạt động trong lĩnh vực đầu tư tài chính vào các doanh nghiệp lĩnh vực điện tử, nha khoa, thực phẩm... Doanh nghiệp do ông Tam làm Chủ tịch HĐQT.

Ngày 17/3/2021, ông Tam cho ra mắt Trang trại sinh thái và Thương hiệu phân bón hữu cơ Ba Con Bò, được điều hành bởi CTCP Phân bón T&T 159 Miền Nam (trong đó Wisan Group góp 40% vốn điều lệ). Động thái mới này cho thấy ông Tam đã mở rộng thêm mảng kinh doanh mới trong lĩnh vực chăn nuôi và sản xuất phân bón.

Trong ngành hàng tivi, giai đoạn 2018 - 2019, Asanzo từng nắm giữ tới 16% thị phần, chỉ xếp sau những “ông lớn” toàn cầu như LG (17%), Sony (25%) và Samsung (35%). Thành công này đến từ việc thương hiệu lựa chọn khai thác thị trường nông thôn. Trong khi đó, các nhà sản xuất quốc tế lại tập trung vào phân khúc đô thị với những mẫu mã hiện đại, giá cao và biên lợi nhuận hấp dẫn hơn, bỏ ngỏ nhóm khách hàng ở nông thôn.

Nhờ hướng đi khác biệt, chỉ sau một năm gia nhập thị trường, Asanzo đã bán được 122.000 chiếc tivi. Thành công nhanh chóng giúp ông Tam trở thành hình mẫu trong giới khởi nghiệp ở Việt Nam. Đặc biệt, đến năm 2019, ông còn trở thành một trong các "cá mập" tham gia chương trình Shark Tank Việt Nam mùa 3, ông chủ Asanzo càng được biết đến rộng rãi hơn. Ông cũng ra mắt quỹ khởi nghiệp với số vốn ban đầu 200 tỷ đồng để hỗ trợ các startup.

Ở thời điểm năm 2018, Asanzo ước tính doanh thu khoảng 6.240 tỷ đồng, cũng là lần đầu tiên chỉ tiêu này vượt mốc 5.000 tỷ đồng.

Giữa năm 2019, khi vẫn đang đặt nhiều tham vọng với các sản phẩm smartphone, doanh nghiệp gắn liền với tên tuổi ông Phạm Văn Tam bất ngờ vướng vào lùm xùm nguồn gốc, xuất xứ không rõ ràng. Doanh nghiệp bị cáo buộc nhập khẩu hàng loạt thiết bị điện tử, điện gia dụng thành phẩm từ Trung Quốc, sau đó bóc nhãn mác để dán lại xuất xứ Việt Nam trước khi phân phối ra thị trường.

Sự việc gây chấn động dư luận, khiến người tiêu dùng hoài nghi về tính minh bạch của thương hiệu. Thủ tướng đã yêu cầu các bộ ngành khẩn trương điều tra. Ngay sau đó, nhiều cơ quan chức năng như Cục Hải quan, Cục Thuế, Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước cùng các Bộ liên quan vào cuộc xác minh.

Đến ngày 30/8/2019, Asanzo tuyên bố tạm đóng cửa nhà máy do tổn thất quá lớn trong thời gian chờ kết luận thanh tra.

Phạm Văn Tam cùng em trai bị truy tố

Ngày 23/6/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. HCM đã khởi tố bị can đối với ông Phạm Văn Tam về tội Trốn thuế.

Ngày 3/9/2025, VKSND TP. HCM đã hoàn tất cáo trạng truy tố đối với bị can Phạm Văn Tam về tội 'Buôn lậu' và 'Trốn thuế'.

Theo cáo trạng, từ ngày 13/8/2019 đến 7/10/2019, đoàn thanh tra Cục Thuế TP. HCM (nay là Chi cục Thuế khu vực II) đã tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật về thuế giai đoạn từ năm 2016 đến tháng 7/2019 tại Công ty Asanzo.

Kết luận thanh tra xác định, Công ty Asanzo mua linh kiện của Công ty Trần Thoàn (Giám đốc, đại diện theo pháp luật là ông Trần Quốc Thoàn) và ký hợp đồng với Công ty VTB (Giám đốc, đại diện theo pháp luật là ông Nguyễn Văn Hoàng) để gia công, lắp ráp một phần.

Sau đó, Công ty Asanzo lắp ráp thành phẩm là mặt hàng điều hòa nhiệt độ rồi xuất bán cho Công ty Điện lạnh Asanzo nhưng không xuất hóa đơn, không kê khai thuế. Đồng thời, doanh nghiệp này còn sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng không hợp pháp để hạch toán đầu vào, khai thuế với danh nghĩa hoạt động thương mại.

Công ty Trần Thoàn xuất hóa đơn GTGT (hàng thành phẩm) trực tiếp cho Công ty Điện lạnh Asanzo.

Ngày 30/10/2019, Cục Thuế TP. HCM đã ra quyết định chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm đến Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. HCM để xử lý theo quy định pháp luật.

Kết luận giám định thuế xác định, trong giai đoạn từ năm 2017 đến hết quý II/2019, Công ty Asanzo đã có hành vi trốn thuế hơn 15,7 tỷ đồng.

Phạm Văn Tam (Chủ tịch HĐQT Công ty Asanzo) còn bị cáo buộc liên quan đến hành vi buôn lậu một lô hàng trị giá 414 triệu đồng.