Kinh tế Thái Lan đối mặt khủng hoảng nặng nề nhất 40 năm qua

Mới đây, trong bài bình luận đăng trên Bangkok Post, Tiến sĩ Chartchai Parasuk – nhà kinh tế học tự do – cảnh báo rằng mặc dù có những dấu hiệu tích cực, nền kinh tế Thái Lan vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng, có thể dẫn đến “tình trạng tồi tệ nhất trong 40 năm qua”.

Ông nhấn mạnh rằng bức tranh kinh tế hiện nay không hề sáng sủa khi lượng khách du lịch giảm mạnh trong những tháng đầu năm 2025, cùng với nguy cơ các chính sách thuế quan mới của Mỹ chính thức có hiệu lực từ tháng 7 sẽ gây áp lực lớn lên xuất khẩu. Một doanh nhân kỳ cựu tại Bangkok thậm chí nhận định: “Đây là thời điểm khó khăn nhất trong 40 năm qua” – quan điểm mà Tiến sĩ Parasuk hoàn toàn đồng thuận.

Theo chuyên gia này, kinh tế Thái Lan có bốn động lực tăng trưởng chính gồm: đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu và du lịch. Ba động lực đầu tiên đã gần như cạn kiệt từ lâu, khiến tăng trưởng GDP của Thái Lan nằm trong nhóm thấp nhất khu vực ASEAN. Ngành du lịch từng là “phao cứu sinh” sau đại dịch Covid-19, với số lượng khách du lịch hồi phục gần bằng mức trước dịch, dự kiến đạt 38,2 triệu lượt khách trong năm 2025, tăng 7,5% so với năm trước.

Tuy nhiên, kể từ tháng 2/2025, đà tăng trưởng của ngành du lịch đã đảo chiều bất ngờ. Lượng khách quốc tế sau khi tăng 26,7% trong năm 2024, đã giảm liên tục 3 tháng đầu năm 2025, với các mức giảm lần lượt là 6,9%, 8,8% và 7,6%. Đây là lần đầu tiên trong 5 năm, ngành du lịch Thái Lan chứng kiến sự sụt giảm liên tiếp.

Sự suy giảm này đã khiến Hội đồng Phát triển Kinh tế và Xã hội Quốc gia Thái Lan (NESDC) hạ dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 từ 2,8% xuống còn 1,8%. Các tổ chức quốc tế như IMF và Ngân hàng Thế giới cũng đồng loạt điều chỉnh dự báo giảm xuống dưới 2%.

Tiến sĩ Parasuk cho biết mức giảm tăng trưởng GDP 1% tương đương với thiệt hại khoảng 186 tỷ baht (hơn 5,65 tỷ USD). Điều này kéo theo ba hệ quả chính: doanh thu thuế của chính phủ giảm mạnh, sức mua và tiêu dùng của người dân suy yếu, đồng thời tỷ lệ nợ xấu trong hệ thống tài chính gia tăng.

Ngân sách tài khóa năm 2025 được xây dựng trên giả định tăng trưởng GDP 3,3% và kỳ vọng tăng thu ngân sách 3,6%. Với tình hình thực tế, chính phủ có thể hụt thu tối thiểu 50 tỷ baht (hơn 1,52 tỷ USD), làm giảm khả năng hỗ trợ nền kinh tế trong trường hợp xảy ra thiên tai hay biến động tài chính.

Chương trình phát tiền mặt 10.000 baht cho người dân đã bị hoãn vô thời hạn, trong khi chính phủ buộc phải rút 300 tỷ baht từ quỹ tiết kiệm dự phòng tại Ngân hàng Trung ương – khoản tiền hiện chỉ còn chưa đầy một nửa so với đầu năm.

Ngoài du lịch, tiêu dùng nội địa vốn là một trong những động lực chính của tăng trưởng cũng đang suy yếu. Quý I/2025, mức tăng trưởng tiêu dùng chỉ đạt 1,5%, thấp hơn nhiều so với mức 2,5% của năm trước. Đây là hệ quả của việc người dân thắt chặt chi tiêu trước bối cảnh kinh tế u ám.

Trong khi đó, xuất khẩu – một động lực tăng trưởng quan trọng – đối mặt với rủi ro lớn do căng thẳng thương mại toàn cầu và chính sách thuế quan mới của Mỹ dự kiến có hiệu lực vào tháng 7.

Nợ hộ gia đình Thái Lan ở mức rất cao đang làm suy yếu sức mua nội địa, đồng thời làm gia tăng áp lực cho các tổ chức tài chính. Nhiều trái phiếu doanh nghiệp tư nhân trị giá hơn 200 tỷ baht sẽ đáo hạn trong quý III, đặt ra nguy cơ khủng hoảng nợ doanh nghiệp nếu thị trường thiếu thanh khoản.

Nguyên nhân khiến du lịch Thái Lan sụt giảm nghiêm trọng được cho là do lượng khách Trung Quốc giảm mạnh sau một số sự cố an ninh gây chấn động dư luận, cùng với lo ngại về ô nhiễm không khí và các rủi ro thiên nhiên như động đất gần Bangkok.

Bên cạnh đó, Thái Lan còn phải cạnh tranh gay gắt với các nước trong khu vực như Việt Nam và Nhật Bản – những điểm đến được đánh giá an toàn hơn và dịch vụ chất lượng hơn.

Tổng cục Du lịch Thái Lan (TAT) đang cố gắng chuyển hướng khai thác thị trường chặng ngắn như Australia và New Zealand, đặt mục tiêu đón gần 950.000 lượt khách từ châu Đại Dương trong năm nay. Tuy nhiên, nền kinh tế suy yếu và đồng đô la Australia mất giá có thể làm giảm chi tiêu và thời gian lưu trú của du khách.

Bên cạnh những khó khăn trước mắt, Thái Lan còn phải đối mặt với các vấn đề cơ cấu lâu dài như dân số già hóa và nhu cầu cải cách kinh tế toàn diện. Lạm phát dự kiến sẽ vẫn duy trì ở mức thấp, nhưng điều này không đủ để kích thích tăng trưởng.

Đánh giá tổng thể, nền kinh tế Thái Lan năm 2025 đang đứng trước nhiều bất ổn nghiêm trọng và có nguy cơ rơi vào suy thoái. Trong bối cảnh đó, sự phụ thuộc quá lớn vào ngành du lịch vốn đang suy yếu khiến cho “phao cứu sinh” ngày càng trở nên mong manh.

Một doanh nhân kỳ cựu tại Bangkok kết luận: “Đây thực sự là thời điểm khó khăn nhất trong 40 năm qua.” Niềm tin của người dân vào một tương lai kinh tế ổn định và thịnh vượng đang ngày càng trở nên mong manh hơn bao giờ hết.