Luật Đất đai 2024 thực thi, người bị thu hồi đất được nhận bồi thường bằng 4 hình thức

Thu hồi đất là việc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người sử dụng đất hoặc thu lại đất của người đang sử dụng đất hoặc thu lại đất đang được Nhà nước giao quản lý (theo khoản 35 Điều 3 Luật Đất đai 2024).

Luật Đất đai 2024 quy định từng trường hợp nhận đền bù khi đất bị Nhà nước thu hồi. Theo đó, có 4 hình thức bồi thường cho các trường hợp này gồm: 

- Bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi: Với trường hợp không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể do UBND cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

- Bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi: Người có đất bị thu hồi có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, thì được xem xét bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng.

- Bồi thường bằng tiền: Người có đất bị thu hồi được bồi thường bằng đất, nhà ở mà có nhu cầu bồi thường bằng tiền thì sẽ được đáp ứng nguyện vọng

- Bồi thường bằng nhà ở: Người có đất bị thu hồi có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ nhà ở thì được xem xét bồi thường bằng nhà ở.

Khi nhà nước thu hồi đất, phần diện tích còn lại của thửa đất nhỏ hơn diện tích tối thiểu mà UBND cấp tỉnh quy định, nếu người sử dụng đất đồng ý thu hồi thì sẽ được thu hồi và bồi thường, hỗ trợ.

So với Luật Đất đai 2013, Luật Đất đai (sửa đổi) mở rộng thêm 2 hình thức bồi thường là bằng đất khác mục đích sử dụng với đất bị thu hồi hoặc bằng nhà ở. Luật cũ quy định bồi thường bằng nhà ở chỉ áp dụng khi người dân không còn đất ở hoặc nhà nào khác cùng xã, phường, thị trấn.

Theo đánh giá của chuyên gia, việc bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng sẽ tạo thuận lợi hơn cho người dân. Ví dụ, với trường hợp bị thu hồi đất nông nghiệp, thay vì được bồi thường lại bằng đất nông nghiệp, người dân có thể nhận bồi thường bằng đất phi nông nghiệp tại vị trí thuạn lợi hoặc bằng tiền tùy theo nhu cầu. Với việc bồi thường bằng đất phi nông nghiệp sẽ thuận lợi hơn khi chuyển đổi nghề nghiệp từ nông nghiệp sang sản xuất, thương mại, dịch vụ.

Tuy nhiên khi thực thi phương án này cần định giá đất bị thu hồi và đất được bồi thường đảm bảo nguyên tắc thị trường để tránh thiệt hại cho người dân nhưng cũng không thất thoát ngân sách.