Năm 2025: Hơn 200 nghìn tỷ đồng TPDN đáo hạn, nhóm bất động sản đứng đầu

DN chậm thanh toán nợ gia tăng

Năm 2024 khép lại, hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) tiếp tục chứng kiến sự phục hồi nhờ sự gia tăng phát hành của nhóm ngân hàng. Bắt đầu từ quý II/2024 và duy trì cho đến hết quý IV/2024 nhóm ngân hàng liên tục gia tăng phát hành TPDN (phát hành trái phiếu có kỳ hạn dài từ 3 năm – 10 năm) với mục đích tăng tỷ lệ vốn huy động trung và dài hạn nhằm đảm bảo tỷ lệ tối đa vốn huy động ngắn hạn cho vay trung và dài hạn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước (NHNN).

Tính chung cả năm 2024 tổng giá trị TPDN riêng lẻ nhóm ngân hàng phát hành đạt hơn 280 nghìn tỷ đồng, tăng 63,3% so với cùng kỳ và chiếm 65% tổng giá trị TPDN riêng lẻ phát hành năm 2024. Nếu loại trừ nhóm ngân hàng, tổng giá trị TPDN riêng lẻ phát hành năm 2024 đạt hơn 151 nghìn tỷ đồng, tăng 7,3% so với cùng kỳ.

Theo đánh giá của Công ty Chứng khoán VNDIRECT, 2024 vẫn là năm có lượng TPDN đáo hạn lớn với tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn là khoảng gần 190 nghìn tỷ đồng, giảm 11,5% so với tổng giá trị đáo hạn trong năm 2023 (số liệu đã loại trừ lượng TPDN được mua lại trước hạn và lượng TPDN được gia hạn kỳ hạn).

“ Năm 2024, nhiều doanh nghiệp vẫn gặp khó về dòng tiền và hạn chế khả năng tiếp cận nguồn vốn, do đó danh sách các tổ chức phát hành chậm thanh toán các nghĩa vụ nợ TPDN vẫn tiếp tục tăng lên trong năm 2024. Tính đến cuối năm 2024, có khoảng hơn 90 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc TPDN”, các chuyên gia của VNDIRECT cho biết.

Theo ước tính, tổng dư nợ TPDN của các doanh nghiệp này là khoảng hơn 190 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 15,6% dư nợ TPDN toàn thị trường. Phần lớn trong số các tổ chức phát hành này là các doanh nghiệp thuộc nhóm BĐS.

Nhiều tổ chức phát hành tiếp tục lựa chọn giải pháp đàm phán với các trái chủ để gia hạn thêm kỳ hạn các lô trái phiếu sắp đến hạn.

Theo số liệu tổng hợp của VNDIRECT, trong năm 2024 hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu giữa các tổ chức phát hành và các trái chủ vẫn diễn ra sôi động, tổng giá trị TPDN riêng lẻ đã được gia hạn kỳ hạn trong năm 2024 là khoảng 50 nghìn tỷ đồng.

Áp lực đáo hạn lớn, trông chờ phục hồi từ nhóm ngân hàng

Theo ước tính của VNDIRECT, tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn năm 2025 là khoảng 203 nghìn tỷ đồng tăng 8,5% so với cùng kỳ. Trong đó có hơn 62 nghìn tỷ đồng là giá trị các trái phiếu đã được gia hạn thêm kỳ hạn sẽ đến hạn, chiếm 30,6% tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn năm 2025.

Áp lực TPDN riêng lẻ đáo hạn năm 2025 sẽ rơi vào 2 quý cuối năm khi tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn của 2 quý này chiếm hơn 65% tổng giá trị đáo hạn năm 2025.

BĐS sẽ là nhóm có giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn lớn nhất năm 2025 với tổng giá trị đáo hạn là hơn 130 nghìn tỷ đồng, chiếm 64% tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn năm 2025. 43,4% trong số này tương đương 56 nghìn tỷ đồng là giá trị các TPDN riêng lẻ đã gia hạn kỳ hạn sẽ đến hạn.

Đứng thứ hai là nhóm tài chính – ngân hàng với tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn là hơn 33 nghìn tỷ đồng, chiếm 16,3% tổng giá trị đáo hạn năm 2025. Nếu so với giá trị đáo hạn trong năm 2024, giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn của nhóm BĐS tăng mạnh với mức tăng 113%.

Trong bối cảnh thị trường BĐS vẫn còn trầm lắng, việc tháo gỡ pháp lý cho các dự án vẫn còn chậm so với kỳ vọng, khó khăn đối với hoạt động kinh doanh các doanh nghiệp BĐS sẽ vẫn còn tiếp diễn. VNDIRECT cho rằng áp lực đối với dòng tiền và vấn đề TPDN đáo hạn sẽ vẫn là thách thức lớn đối với nhóm doanh nghiệp BĐS trong năm 2025.

Mặt khác, VNDIRECT cho rằng trong năm 2025 nhóm ngân hàng sẽ vẫn tích cực phát hành TPDN riêng lẻ để gia tăng tỷ lệ vốn huy động trung và dài hạn qua đó giúp hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục phục hồi trong năm 2025.

Sau những nỗ lực tháo gỡ khó khăn, thị trường TPDN đã chứng kiến sự phục hồi dần trong năm 2023 và 2024. Tuy nhiên hiện vẫn còn nhiều thách thức để thị trường có thể bứt phá trong năm 2025.

Theo VNDIRECT, thách thức đầu tiên có thể thấy đó là niềm tin của nhà đầu tư đối với thị trường TPDN vẫn còn yếu. Mặc dù các cơ quan chức năng đã xử lý nhiều trường hợp sai phạm xảy ra trên thị trường TPDN trong thời gian qua, tuy nhiên rủi ro TPDN riêng lẻ trễ hạn thanh toán vẫn còn đáng kể đặc biệt là ở nhóm BĐS. Vì vậy sẽ cần thêm thời gian để tiếp tục củng cố niềm tin của thị trường và nhà đầu tư.

Thách thức thứ 2 là việc tiếp tục thắt chặt hơn các điều kiện phát hành TPDN riêng lẻ cho nhà đầu tư chuyên nghiệp là cá nhân có thể sẽ làm hạn chế lượng TPDN riêng lẻ được phát hành trong thời gian tới.

Do với quy định trong Nghị định 65/2022/NĐ-CP và Nghị định số 153/2020/NĐ-CP quy định phát hành TPDN riêng lẻ cho nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp tiếp tục có sự thắt chặt hơn đó là TPDN riêng lẻ phát hành cho nhà đầu tư chuyên nghiệp là cá nhân bắt buộc phải có xếp hạng tín nhiệm và bắt buộc phải có tài sản đảm bảo cho trái phiếu hoặc trái phiếu phải được bảo lãnh thanh toán của ngân hàng.