Ngân hàng tăng tạo vốn giá rẻ, nghiên cứu mở rộng các chương trình cho vay

Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 1/3/2025 về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên.

Chỉ thị nhấn mạnh tinh thần "chỉ bàn làm, không bàn lùi" với sự đồng thuận của Đảng, Chính phủ, Quốc hội và nhân dân. Quan điểm chỉ đạo xuyên suốt là tăng trưởng kinh tế nhanh nhưng phải bền vững, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và nâng cao đời sống người dân, không hy sinh tiến bộ xã hội và môi trường để đổi lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Ở góc độ tài khóa, quản lý đầu tư, để kích thích kinh tế, Thủ tướng giao nghiên cứu, đề xuất các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí và tiền thuê đất để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, với thời hạn báo cáo trước ngày 15/03/2025.

Để kích cầu tiêu dùng nội địa, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành cần nghiên cứu chính sách về thuế, tín dụng hỗ trợ tăng sức mua và du lịch trong nước.

Các bộ, cơ quan, địa phương đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt ít nhất 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, theo tinh thần lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt và thu hút mọi nguồn lực xã hội;

Ở góc độ tiền tệ, ngân hàng, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp chặt chẽ, hài hòa với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm trọng điểm và các chính sách vĩ mô khác; trong đó, tập trung thực hiện hiệu quả hơn nữa các nhiệm vụ, giải pháp về điều hành lãi suất, tỷ giá, tăng trưởng tín dụng, điều hành thị trường mở, thị trường liên ngân hàng, tái cấp vốn, lượng tiền cung ứng, phát hành tín phiếu, …;

Thường xuyên theo dõi, giám sát chặt chẽ diễn biến lãi suất huy động, cho vay của các ngân hàng thương mại, thực hiện quyết liệt, hiệu quả hơn nữa các giải pháp theo thẩm quyền để giảm mặt bằng lãi suất cho vay, tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn vay với chi phí hợp lý, giá vốn rẻ phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Thủ tướng cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước tăng cường hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát và giám sát chặt chẽ hoạt động của các tổ chức tín dụng, nhất là việc công bố công khai lãi suất huy động, lãi suất cho vay, hoạt động cấp tín dụng của các tổ chức tín dụng; kịp thời xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật các trường hợp vi phạm, nhất là các tổ chức tín dụng cạnh tranh lãi suất không lành mạnh, không đúng quy định (cả lãi suất huy động và cho vay); nghiêm cấm không để các ngân hàng thương mại tự do tăng lãi suất không theo định hướng, cạnh tranh không lành mạnh, không bình đẳng.

Đồng thời, Thủ tướng giao Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu nâng quy mô Chương trình cho vay đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản lên khoảng 100 nghìn tỷ đồng và mở rộng phạm vi Chương trình đối với lĩnh vực nông, lâm, thủy sản. Tiếp tục nghiên cứu triển khai các gói tín dụng ưu đãi để thúc đẩy các động lực tăng trưởng kinh tế và cho người trẻ dưới 35 tuổi mua nhà ở.

Quan điểm chỉ đạo, điều hành của Chính phủ là tăng trưởng kinh tế nhanh nhưng phải bền vững, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn của nền kinh tế, kiểm soát lạm phát; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội, công bằng tiến bộ xã hội, bảo vệ môi trường; cân đối, hài hòa giữa thực hiện mục tiêu tăng trưởng trong ngắn hạn với phát triển trong trung và dài hạn; không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường để đổi lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần. Tăng trưởng kinh tế phải dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nhân lực chất lượng cao, tăng năng suất lao động. Mục tiêu là hướng tới tăng trưởng bền vững, bao trùm, toàn diện, mang lại lợi ích cho tất cả mọi người dân.

Phát huy tối đa các nguồn lực, tính chủ động, sáng tạo, linh hoạt, đổi mới, tinh thần đột phá, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương; lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, coi khó khăn của người dân, doanh nghiệp cũng là khó khăn của mình để chủ động hỗ trợ, đồng hành tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trên tinh thần "không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm". Huy động mọi thành phần kinh tế, mọi doanh nghiệp, người dân cùng tham gia vào phát triển kinh tế - xã hội.

Chỉ thị của Thủ tướng cũng giao Bộ Tài chính chủ trì, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo chức năng, nhiệm vụ được giao đề xuất, trình Chính phủ ngay trong tháng 3 về khung pháp lý quản lý, thúc đẩy phát triển tài sản số, tiền kỹ thuật số lành mạnh và hiệu quả.

Chuyển động lãi suất của ngành ngân hàng

Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã có công điện gửi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, yêu cầu thanh tra, kiểm tra các ngân hàng thương mại có hành vi tăng lãi suất huy động và xử lý nghiêm những đơn vị vi phạm chỉ đạo của Chính phủ.

Tại công điện, Thủ tướng nhấn mạnh, mặc dù Chính phủ đã nhiều lần chỉ đạo ngành ngân hàng giảm mặt bằng lãi suất cho vay để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh, một số ngân hàng vẫn điều chỉnh tăng lãi suất huy động, gây tác động tiêu cực lên lãi suất cho vay. Do đó, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các cơ quan liên quan tiến hành kiểm tra và xử lý nghiêm những ngân hàng không thực hiện đúng chỉ đạo.

Thủ tướng cũng yêu cầu Thống đốc Ngân hàng Nhà nước xem xét và quyết định việc sử dụng các công cụ quản lý như hạn mức tăng trưởng tín dụng và thu hồi giấy phép đối với các trường hợp vi phạm, đồng thời báo cáo kết quả trước ngày 28/2.

Ngay sau công điện của Thủ tướng, trong tuần qua, Ngân hàng Nhà nước đã có cuộc họp với các Ngân hàng thương mạị. Tại cuộc họp, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà khẳng định thanh khoản hệ thống ngân hàng vẫn dồi dào, do đó không có lý do để các ngân hàng tăng lãi suất huy động. Ông nhấn mạnh rằng trong bối cảnh này, việc đảm bảo mặt bằng lãi suất huy động ổn định là cần thiết để hỗ trợ nền kinh tế.

Theo ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, tính đến ngày 18/2, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt 15,62 triệu tỷ đồng, chỉ tăng 0,02% so với cuối năm 2024. Với tốc độ tăng trưởng tín dụng còn rất thấp, cộng thêm việc Ngân hàng Nhà nước liên tục bơm thanh khoản vào hệ thống, áp lực tăng lãi suất huy động gần như không tồn tại.

Về diễn biến lãi suất tiền gửi, ông Quang cho biết đến ngày 24/2, mặt bằng lãi suất có tăng nhẹ tại một số ngân hàng, song về tổng thể vẫn duy trì ổn định. Dữ liệu từ Ngân hàng Nhà nước ghi nhận có 8 ngân hàng tăng lãi suất huy động từ 0,1-0,4%/năm, nhưng đồng thời cũng có 3 ngân hàng giảm lãi suất từ 0,1-0,5%/năm và 4 ngân hàng điều chỉnh cả tăng lẫn giảm trong biên độ 0,1-0,3%/năm.

Tại một hội thảo diễn ra vào cuối tuần, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú khẳng định, ngành ngân hàng tiếp tục tích cực dồn lực mở rộng tín dụng để cho vay ra nền kinh tế. Hệ thống có nhiều ngân hàng nên không thể có một mức lãi suất bằng nhau tuyệt đối. Việc một vài nhà băng nhỏ thời gian qua tăng lãi suất là vì cần vốn để giải ngân tín dụng, Phó Thống đốc cho biết.

Ghi nhận trên thị trường cho thấy, sau Công điện của Thủ tướng và yêu cầu nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng từ phía NHNN, hiện thị trường xuất hiện hàng loạt ngân hàng giảm lãi suất huy động, như VIB, SaigonBank, Vietcombank, BacA Bank, nối tiếp động thái điều chỉnh lãi suất của Eximbank, BVBank, KienlongBank, VietBank và MSB.... Mức giảm lãi suất được áp dụng các ngân hàng này được điều chỉnh tùy theo kỳ hạn và hình thức gửi online hoặc tiết kiệm tại quầy.

Song song đó, hàng loạt ngân hàng như ACB, SHB, LPBank, Eximbank cũng tung các chương trình cho vay, tập trung cho vay mua nhà với lãi suất vay "siêu thấp"..., hay kết hợp lãi suất cho vay mua nhà siêu thấp đi cùng kỳ hạn siêu dài tới 50 năm như áp dụng tại HDBank...

Khẳng định định hướng tăng trưởng tín dụng năm nay là 16% và GDP đạt 8% là hoàn toàn đáp ứng được, ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TP HCM cho biết, vấn đề cốt lõi là khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp sao cho sử dụng vốn hiệu quả. Theo ông Lệnh, ngành ngân hàng hiện đang tập trung đáp ứng nhu cầu vốn với lãi suất tốt, tiết giảm chi phí đầu vào, đơn giản thủ tục cho vay, giải ngân hiệu quả và làm tốt công tác kết nối ngân hàng - doanh nghiệp.

Trong cả năm 2025, trả lời khảo sát của NHNN, các tổ chức tín dụng cũng cho biết, dự kiến sẽ tiếp tục giữ nguyên “không đổi” hoặc “nới lỏng” nhẹ tiêu chuẩn tín dụng tổng thể của đơn vị mình đối với tất cả các nhóm khách hàng, trong đó ưu tiên “nới lỏng” tiêu chuẩn tín dụng đối với nhóm khách hàng doanh nghiệp. Cơ hội tiếp cận vốn "lỏng" hơn với chi phí hợp lý, đi cùng sự ổn định về lãi suất vốn vay, sẽ là điều kiện có ý nghĩa quan trọng để thúc đẩy sản xuất kinh doanh, phục hồi và tăng trưởng.