Thanh tra hơn 3.700 doanh nghiệp có giao dịch liên kết, giảm lỗ hơn 78.000 tỷ đồng

Mỗi năm có hơn 20.000 doanh nghiệp có quan hệ liên kết và phát sinh giao dịch liên kết

Số liệu của Bộ Tài chính cho thấy, năm 2020, tổng số doanh nghiệp có quan hệ liên kết và phát sinh giao dịch liên kết là 21.775 đơn vị với tổng số chi phí lãi vay phát sinh của các doanh nghiệp này là 196.416 tỷ đồng.

Trong đó, có 18.817 doanh nghiệp có chi phí lãi vay không vượt mức khống chế (chiếm tỷ lệ 86,4% số doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết) với chi phí lãi vay phát sinh là 158.765 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 80,8% so với tổng chi phí lãi vay của các doanh nghiệp có quan hệ liên kết và phát sinh giao dịch liên kết). Có 2.958 doanh nghiệp phát sinh chi phí lãi vay không được trừ chuyển kỳ sau (chiếm tỷ lệ 13,6% số doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết) với tổng số chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ là 37.651 tỷ đồng; trong đó, chi phí lãi vay được trừ là 15.277 tỷ đồng và chi phí lãi vay không được trừ chuyển kỳ sau là 22.374 tỷ đồng.

Trong số các doanh nghiệp phát sinh chi phí lãi vay không được trừ chuyên kỳ sau, có 954 doanh nghiệp chỉ phát sinh quan hệ liên kết với ngân hàng theo điểm d khỏan 2 Điều 5 Nghị định số 132/2020/NĐ-CP (chiếm tỷ trọng 4,4% trong tổng số các doanh nghiệp có giao dịch liên kết) và chi phí lãi vay không được trừ tương ứng là 4.772 tỷ đồng (chiếm tỷ trọng 2,4% trên tổng số chi phí lãi vay của các doanh nghiệp có giao dịch liên kết).

Năm 2021, tổng số doanh nghiệp có quan hệ liên kết và phát sinh giao dịch liên kết là 24.396 đơn vị với tổng số chi phí lãi vay phát sinh của các doanh nghiệp này là 480.082 tỷ đồng.

Trong đó, có 19.734 doanh nghiệp có chi phí lãi vay không vượt mức khống chế (chiếm tỷ lệ 80,9% số doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết) với tổng chi phí lãi vay phát sinh là 436.104 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 90,8% so với tổng chi phí lãi vay của các doanh nghiệp có quan hệ liên kết và phát sinh giao dịch liên kết). Có 4.662 doanh nghiệp phát sinh chi phí lãi vay không được trừ chuyển kỳ sau (chiếm tỷ lệ 19,1% số doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết) với tổng số chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ là 43.977 tỷ đồng; trong đó, chi phí lãi vay được trừ là 19.263 tỷ đồng và chi phí lãi vay không được trừ chuyển kỳ sau là 24.714 tỷ đồng.

Trong số các doanh nghiệp phát sinh chi phí lãi vay không được trừ chuyển kỳ sau, có 1.740 doanh nghiệp chỉ phát sinh quan hệ liên kết với ngân hàng theo điểm d khỏan 2 Điều 5 Nghị định số 132/2020/NĐ-CP (chiếm tỷ trọng 7,1% trong tổng số các doanh nghiệp có giao dịch liên kết) và chi phí lãi vay không được trừ tương ứng là 7.484 tỷ đồng (chiếm tỷ trọng 1,6% trên tổng số chi phí lãi vay của các doanh nghiệp có giao dịch liên kết)

Năm 2022, tổng số doanh nghiệp có quan hệ liên kết và phát sinh giao dịch liên kết là 23.774 đơn vị với tổng số chi phí lãi vay phát sinh của các doanh nghiệp này là 225.484 tỷ đồng.

Trong đó, có 19.666 doanh nghiệp có chi phí lãi vay không vượt mức khống chế (chiếm tỷ lệ 82,7% số doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết) với tổng chi phí lãi vay phát sinh là 170.326 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 75,5% so với tổng chi phí lãi vay của các doanh nghiệp có quan hệ liên kết và phát sinh giao dịch liên kết). Có 4.108 doanh nghiệp phát sinh chi phí lãi vay không được trừ chuyển kỳ sau (chiếm tỷ lệ 17,3%) với tổng chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ 55.158 tỷ đồng; trong đó, chi phí lãi vay được trừ là 24.056 tỷ đồng và chi phí lãi vay không được trừ chuyển kỳ sau là 31.102 tỷ đồng.

Trong số các doanh nghiệp phát sinh chi phí lãi vay không được trừ chuyển kỳ sau, có 1.562 doanh nghiệp chỉ phát sinh quan hệ liên kết với ngân hàng theo điểm d khỏan 2 Điều 5 Nghị định số 132/2020/NĐ-CP (chiếm tỷ trọng 6,6% trong tổng số các doanh nghiệp có giao dịch liên kết) và chi phí lãi vay không được trừ tương ứng là 7.442 tỷ đồng (chiếm tỷ trọng 3,3% trên tổng số chi phí lãi vay của các doanh nghiệp có giao dịch liên kết).

Năm 2023, tổng số doanh nghiệp có quan hệ liên kết và phát sinh giao dịch liên kết là 22.542 đơn vị với tổng số chi phí lãi vay phát sinh của các doanh nghiệp này là 258.140 tỷ đồng.

Trong đó, có 18.272 doanh nghiệp có chi phí lãi vay không vượt mức khống chế (chiếm tỷ lệ 81,06% số doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết) với tổng chi phí lãi vay phát sinh là 180.095 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 69,8% so với tổng chi phí lãi vay của các doanh nghiệp có quan hệ liên kết và phát sinh giao dịch liên kết). Có 4.270 doanh nghiệp phát sinh chi phí lãi vay không được trừ chuyển kỳ sau (chiếm tỷ lệ 18,9%) với tổng số chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ là 78.045 tỷ đồng; trong đó, chi phí lãi vay được trừ là 29.271 tỷ đồng và chi phí lãi vay không được trừ chuyển kỳ sau tương ứng là 48.773 tỷ đồng.

Trong số các doanh nghiệp phát sinh chi phí lãi vay không được trừ chuyên kỷ sau, có 1.684 doanh nghiệp chỉ phát sinh quan hệ liên kết với ngân hàng theo điểm d khỏan 2 Điều 5 Nghị định số 132/2020/NĐ-CP (chiếm tỷ trọng 7,47% trong tổng số các doanh nghiệp có giao dịch liên kết) và chi phí lãi vay không được trừ tương ứng là 4.931 tỷ đồng (chiếm tỷ trọng 1,91% trên tổng số chi phí lãi vay của các doanh nghiệp có giao dịch liên kết).

Cũng theo Bộ Tài chính, các doanh nghiệp có giao dịch liên kết đã kê khai, nộp thuế TNDN năm 2021, 2022 lần lượt là: 103.717,68 tỷ đồng, 121.532,22 tỷ đồng.

Điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế hơn 26.000 tỷ đồng

Về kết quả về công tác thanh tra, kiểm tra giao dịch liên kết kể từ khi triển khai áp dụng quy định tại Nghị định 132, theo Bộ Tài chính năm 2020, toàn ngành thuế đã tiến hành thanh tra, kiểm tra được 516 doanh nghiệp có hoạt động giao dịch liên kết; truy thu, truy hoàn và phạt 1.008,15 tỷ đồng; giảm lỗ 13.653,40 tỷ đồng; giảm khẩu trừ 29,74 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 6.839,9 tỷ đồng. Trong đó thanh tra, kiểm tra xác định lại giá thị trường đối với giao dịch liên kết đã truy thu 431,49 tỷ đồng, giảm lỗ 6.688,75 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu 6.093,54 tỷ đồng.

Năm 2021, toàn ngành Thuế đã tiến hành thanh tra, kiểm tra được 582 doanh nghiệp có hoạt động giao dịch liên kết; truy thu, truy hoàn và phạt 1.045,54 tỷ đồng; giảm lỗ 5.092,44 tỷ đồng; giảm khẩu trừ 77,06 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 3.491,34 tỷ đồng. Trong đó thanh tra, kiểm tra xác định lại giá thị trường đối với giao dịch liên kết đã truy thu 509,06 tỷ đồng, giảm lỗ 2.749,23 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 1.940,74 tỷ đồng.

Năm 2022 toàn ngành Thuế đã tiến hành thanh tra, kiểm tra được 1.380 doanh nghiệp có hoạt động giao dịch liên kết; truy thu, truy hoàn và phạt 3.684,63 tỷ đồng; giảm lỗ 39.184,36 tỷ đồng; giảm khấu trừ 52,67 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 7.128,60 tỷ đồng. Trong đó thanh tra, kiểm tra xác định lại giá thị trường đối với giao dịch liên kết đã truy thu 913,84 tỷ đồng, giảm lỗ 18.092,58 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 3.772,51 tỷ đồng.

Năm 2023 toàn ngành Thuế đã tiến hành thanh tra, kiểm tra được 1.250 doanh nghiệp có hoạt động giao dịch liên kết; truy thu, truy hoàn và phạt 2.608,83 tỷ đồng; giảm lỗ 20.272,21 tỷ đồng; giảm khấu trừ 151,65 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 8.721,81 tỷ đồng. Trong đó thanh tra, kiểm tra xác định lại giá thị trường đối với giao dịch liên kết đã truy thu 707,52 tỷ đồng, giảm lỗ 13.253,83 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 5.433,44 tỷ đồng.