Vay mua nhà: Lãi suất ưu đãi nhưng vẫn còn nhiều rào cản

Vay mua nhà vẫn còn nhiều rào cản

Từ đầu năm đến nay, sau chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hàng loạt ngân hàng đã tung gói lãi suất ưu đãi, giúp nhiều người trẻ có cơ hội mua nhà.

TPBank tung gói vay với lãi suất chỉ từ 3,6%/năm cố định 3 tháng đầu. LPBank cũng triển khai gói vay cho người trẻ mua nhà với mức lãi suất 3,88%/năm trong 3 tháng đầu.

SHB cho vay với lãi suất chỉ từ 3,99%/năm, khách hàng còn được miễn trả gốc đến 60 tháng đầu tiên. HDBank với mức lãi suất khởi điểm là 4,5%/năm trong 3 tháng đầu. MSB với lãi suất chỉ từ 4,5%/năm cố định 6 tháng đầu. VPBank với lãi suất chỉ từ 5,2%/năm, thời gian vay lên tới 25 năm. ABBank với mức lãi suất từ 5%/năm, cho vay tới 100% nhu cầu vốn.

"Big 4" ngân hàng quốc doanh, gồm: Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank có gói tín dụng cho người trẻ vay mua nhà với lãi suất thấp nhất từ 5,5%/năm.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng tỷ lệ người trẻ tiếp cận được vốn vay ưu đãi rất thấp vì điều kiện vay, lãi vay, kỳ hạn vay chưa phù hợp. Đặc biệt, áp lực trả nợ vay quá lớn, nhất là lãi suất thả nổi tăng mạnh sau thời gian ưu đãi, trở thành rào cản đáng kể với người trẻ.

Trên thị trường, hiện có nhiều gói tín dụng ưu đãi cho vay mua nhà. Nhưng không phải khách hàng nào cũng đáp ứng được yêu cầu về tài sản thế chấp, thu nhập để vay vốn.

Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), sự mất cân đối giữa tốc độ tăng giá nhà và thu nhập khiến giấc mơ an cư ngày càng xa vời.

Báo cáo từ Batdongsan.com.vn cho hay, với mức thu nhập bình quân 9,5 triệu đồng/tháng (theo thống kê năm 2024), người trẻ Việt Nam phải làm việc và tích cóp trong 25,8 năm mới có thể sở hữu căn hộ 60m² trị giá khoảng 3 tỷ đồng.

Tại hội nghị sơ kết việc thực hiện chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội 7 tháng đầu năm 2025 và kế hoạch triển khai 5 tháng cuối năm, Phó Thống đốc NHNN Phạm Quang Dũng chỉ rõ khó khăn lớn nhất hiện nay là nguồn cung. Báo cáo của Bộ Xây dựng cho thấy đến hết tháng 7, số dự án hoàn thành, khởi công mới đạt 59,6% tiến độ.

Khó khăn thứ hai liên quan đến đối tượng vay, khi tiêu chí thu nhập (15 triệu đồng đối với cá nhân, 30 triệu đồng đối với hộ gia đình) còn chặt chẽ, chưa phù hợp với thực tế tại nhiều địa phương.

Lãi suất còn cao, cẩn trọng với lãi vay ưu đãi

Các chuyên gia cho rằng lãi suất cho vay nhà ở xã hội đối với gói 120.000 tỷ đồng và tín dụng cho người trẻ dưới 35 tuổi vay còn cao.

Chuyên gia tài chính - ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu cho rằng lãi suất cho vay của gói vay mới cho nhà ở xã hội vẫn cao và không ổn định cho đại đa số người dân có thu nhập thấp. Theo ông, Chính phủ muốn thực hiện chương trình nhà ở xã hội phải cấp vốn cho các ngân hàng thương mại với lãi suất rất thấp, tối đa 3%/năm và để các ngân hàng cho vay ra với lãi suất khoảng 5%/năm.

Ông Đinh Minh Tuấn, giám đốc khu vực miền Nam của Batdongsan.com.vn, đánh giá, gói tín dụng cho người dưới 35 tuổi mua nhà hiện nay vẫn ở mức "hô hào" là chính.

Các ngân hàng rất an toàn khi cho vay. Điều đáng lưu ý là nếu chỉ dựa vào ngân hàng tung gói tín dụng ưu đãi cho người dưới 35 tuổi mua nhà là chưa đủ, nó giống vỗ tay mà chỉ có một bàn tay thôi.

Để chính sách cho người trẻ mua nhà thành công cần có hai bàn tay cùng vỗ. Bàn tay thứ nhất là các ngân hàng tung gói tín dụng ưu đãi cho người trẻ, bàn tay thứ hai là các chủ đầu tư bất động sản phải có sản phẩm, chính sách bán hàng phù hợp với người trẻ.

Ông Tuấn chia sẻ thêm, điều quan trọng là các ngân hàng phải có gói vay dài hơi, kỳ hạn vay phải trên 20 năm. Từ phía chủ đầu tư cần đưa ra các chính sách để người trẻ có thể trả cả gốc lẫn lãi tiền mua nhà ở mức dưới 15 triệu đồng/tháng, phải có sản phẩm nhà ở dành riêng cho người trẻ.

Theo các chuyên gia, gói tín dụng mới do các ngân hàng tham gia cho người trẻ dưới 35 tuổi vay mua nhà ở xã hội về cơ bản không khác gì gói tín dụng 120.000 tỷ đồng đang triển khai dù thời gian ưu đãi kéo dài. Điểm khác biệt với gói 120.000 tỷ đồng đó là lãi suất của gói tín dụng dành cho người trẻ dưới 35 tuổi do các ngân hàng công bố. Tuy vậy, mỗi ngân hàng có một mức lãi suất khác nhau. Bên cạnh đó, mức lãi suất vẫn còn cao trong khi nguồn cung nhà ở xã hội hạn chế nên dễ rơi vào "vết xe đổ" của các gói tín dụng trước.

TS Lê Xuân Nghĩa - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng - nhận định gói vay cho người trẻ mua nhà đã được nhiều ngân hàng tung ra nhưng mỗi nơi làm một kiểu và khó giải ngân được.

Vì thế, để gói tín dụng mua nhà ở xã hội dành cho người trẻ dưới 35 tuổi phát huy hiệu quả, các chuyên gia cho rằng NHNN nên ban hành một chính sách cho vay với lãi suất cố định ở mức thấp trong thời gian dài, phần lãi vay chênh lệch với thị trường thì ngân sách phải chi bù, coi đây là một khoản chi an sinh xã hội.

Đồng thời, điều kiện vay vốn mua nhà với người trẻ dưới 35 tuổi cần đơn giản nhất có thể.

Đối tượng của gói này là người trẻ thường có thu nhập chưa ổn định, chưa đủ tích lũy, thiếu tài sản đảm bảo. Nếu ngân hàng giữ nguyên các tiêu chuẩn tín dụng khắt khe thì sẽ khó cho vay.

Theo một số chuyên gia, điều kiện để vay vốn chỉ cần vay có thu nhập ổn định thì nên cho vay. Với người trẻ vừa ra trường muốn vay vốn mua nhà cũng nên xem xét linh hoạt cho vay.

Lãi suất thấp chỉ là một phần của bài toán tài chính. Việc lựa chọn gói vay phải căn cứ vào khả năng trả nợ trong dài hạn chứ không chỉ dựa trên lãi suất ngắn hạn hấp dẫn.

Bởi các ngân hàng chỉ ưu đãi lãi vay trong thời gian ngắn. Một số ngân hàng thậm chí đưa ra mức lãi suất khởi điểm chỉ 3,99%, thấp hơn cả lãi suất tiết kiệm. Nhưng mức này thường chỉ duy trì 3-24 tháng, sau đó chuyển sang lãi suất thả nổi - tiềm ẩn rủi ro biến động lớn. Vì vậy, người trẻ cần tỉnh táo và có chiến lược rõ ràng khi tiếp cận các gói vay này.