Xem xét thu hồi 129ha đất giao cho Doanh nghiệp Xuân Trường

Nhiều diện tích đất đã giao sử dụng nhiều năm nhưng chưa ký hợp đồng

Ngày 29/10, Thanh tra Chính phủ (TTCP) có Thông báo Kết luận thanh tra về công tác bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản; việc quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ nông lâm trường tại tỉnh Ninh Bình; thời kỳ thanh tra từ 2011-2018.

Đối với công tác quản lý sử dụng đất đai có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh, theo kết luận thanh tra, sau khi thực hiện việc sắp xếp, chuyển đổi các nông trường, UBND tỉnh Ninh Bình chưa quan tâm đúng mức đến công tác quản lý đất đai có nguồn gốc từ các nông trường; không chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành các trình tự, thủ tục để quản lý đất đai theo quy định.

Công tác phê duyệt phương án sử dụng đất của các công ty (có tiền thân là nông trường), làm cơ sở cho việc giao đất, thu hồi đất còn chậm. Đến năm 2016, UBND tỉnh Ninh Bình mới phê duyệt đối với 2/4 công ty, còn 2/4 công ty chưa được UBND tỉnh phê duyệt (Công ty CP Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao và Công ty TNHH MTV Bình Minh) dẫn đến công tác quản lý đất đai tại các công ty này gặp nhiều khó khăn.

UBND tỉnh Ninh Bình cùng cơ quan chức năng chưa xử lý dứt điểm đối với một số diện tích đất bị lấn, chiếm ở một số công ty, như: 241,02ha đất đang do một số hộ dân sử dụng từ khi nhận giao khoán của nông trường Phùng Thượng (đã hết hạn hợp đồng từ năm 2015) nhưng không ký hợp đồng tiếp hoặc bàn giao lại đất cho Công ty CP Giống bò thịt, sữa Yên Phú; 2,78ha đất giao cho nông trường quốc doanh Đồng Giao trước đây quản lý, sử dụng nhưng một số hộ dân đã sử dụng làm nhà ở và sản xuất nông nghiệp.

Chậm chỉ đạo các cơ quan chức năng tổ chức điều tra, xác định, phân định ranh giới các loại rừng trên bản đồ và trên thực địa; chậm giao rừng, thu hồi rừng, lập và quản lý hồ sơ giao rừng và đất để phát triển rừng cho Ban Quản lý rừng Tam Điệp.

Ngoài ra, TTCP còn chỉ ra, UBND tỉnh Ninh Bình chậm phê duyệt quy hoạch, kế hoạch bản vệ và phát triển rừng theo quy định. 

Đối với công tác thu hồi đất, giao đất có nguồn gốc từ nông trường, theo TTCP, có 2 dự án được UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi đất để thực hiện dự án có diện tích lớn hơn so với kế hoạch sử dụng đất được HĐND TP Tam Điệp thông qua gồm dự án quy hoạch khu dân cư mới phường Bắc Sơn vượt 2,76 ha và dự án quy hoạch khu dân cư mới xã Quang Sơn vượt 8,13 ha.

UBND TP Tam Điệp phê duyệt quy hoạch chi tiết 3 dự án xây dựng hạ tầng khu dân cư nằm ngoài khu vực ranh giới đô thị đã được xác định tại bản đồ quy hoạch sử dụng đất gồm dự án quy hoạch khu dân cư tại phường Tây Sơn (5,64ha), dự án quy hoạch khu dân cư tại phường Tây Sơn (7,79ha) và DA quy hoạch khu dân cư mới xã Quang Sơn.

Đối với việc giao đất cho Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường thực hiện dự án khu du lịch sinh thái, vui chơi giải trí hồ Đồng Chương, kết luận thanh tra chỉ rõ, ngày 8/8/2011, UBND tỉnh Ninh Bình có quyết định thu hồi 129,1ha đất của 3 công ty sử dụng đất có nguồn gốc từ nông lâm trường để giao cho Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường thực hiện giai đoạn 2 của dự án. Tuy nhiên, sau 8 năm (đến thời điểm thanh tra) toàn bộ diện tích trên vẫn chưa tiến hành giải phóng mặt bằng, nhưng UBND tỉnh vẫn chưa có biện pháp xử lý dứt điểm.

Đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh Ninh Bình cũng chưa ban hành quyết định thu hồi 444,18ha đất do Nông trường Yên Phú trước đây quản lý. Mặt khác, Công ty CP Giống thịt bò, sữa Yên Phú vẫn còn hàng trăm hộ dân đã nhận bàn giao đất của nông trường Yên Phú trước đây đã hết thời hạn giao khoán từ năm 2015 nhưng không bàn giao đất lại cho công ty quản lý hoặc ký hợp đồng giao khoán mới, tiềm ẩn nguy cơ tranh chấp đất đai, khiếu nại phức tạp khi Nhà nước thu hồi đất.

Sau khi sắp xếp, chuyển đổi các nông trường quốc doanh, UBND tỉnh Ninh Bình không quyết định chuyển từ hình thức giao đất không thu tiền SDĐ sang thuê đất đối với diện tích các công ty được tiếp tục sử dụng.

Đến thời điểm thanh tra còn nhiều diện tích đất đã giao cho một số công ty sử dụng từ nhiều năm nhưng chưa ký hợp đồng thuê đất, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đối với Nhà nước. Cụ thể, Công ty CP Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao khoảng hơn 1 nghìn ha, Công ty CP Giống bò thịt, sữa Yên Phú hơn 241 ha, Công ty TNHH MTV Bình Minh 545 ha.

Xem xét, thu hồi 129,1ha đã giao cho Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường

TTCP kiến nghị tỉnh Ninh Bình xác định lại toàn bộ diện tích phải nộp tiền thuê đất của 4 công ty nông nghiệp đã và đang quản lý, sử dụng nhưng chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính kể từ thời điểm sắp xếp, chuyển đổi theo đúng quy định của pháp luật.

Xem xét, thu hồi 129,1ha đã giao cho Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường thuê thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu du lịch sinh thái, vui chơi giải trí hồ Đồng Chương do không đủ căn cứ, điều kiện để thu hồi đất, giao đất theo quy định của pháp luật và dự án chậm tiến độ (chậm 9 năm).

TTCP cũng đề nghị tỉnh Ninh Bình xem xét, thu hồi 444,18ha đất nông trường Yên Phú đã giao khoán cho các hộ gia đình, cá nhân (đã hết hạn hợp đồng và đã được quy hoạch là công viên động vật hoang dã).

Xử lý dứt điểm đối với diện tích 2,78ha đất một số hộ dân đã xây dựng nhà ở (từ trước khi sắp xếp, chuyển đổi Nông trường Đồng Giao) theo đúng quy định của pháp luật.

Yêu cầu UBND huyện Nho Quan, Sở TN-MT và Công ty CP giống bò thịt, sữa Yên Phú phối hợp giải quyết dứt điểm tình trạng hơn 400 hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất của Công ty CP Giống bò thịt, sữa Yên Phú nhưng không ký hợp đồng giao khoán mới hoặc bàn giao đất cho công ty quản lý sử dụng. Sớm hoàn thiện thủ tục để ký hợp đồng thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và xác định nghĩa vụ tài chính đối với diện tích đất 241,02ha đã giao cho công ty quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật.

Chỉ đạo Cục Thuế tỉnh xử lý dứt điểm việc miễn, giảm tiền thuê đất đối với Công ty CP Thực phẩm xuất nhập khẩu Đồng Giao và Công ty CP Giống, vật nuôi cây trồng Đồng Giao theo quy định của pháp luật.

Cũng tại kết luận này này, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm các cá nhân, tập thể vi phạm để xử lý theo quy định pháp luật.