Yếu tố nào tác động tới lợi nhuận tại Sacombank?
Tuy lợi nhuận tại Sacombank tăng hơn 31% so với cùng kỳ, nhưng chất lượng tài sản của Sacombank vẫn còn là một ẩn số khi các nhóm nợ tăng mạnh và nợ tiềm ẩn còn khá cao. Chưa kể, dòng tiền kinh doanh tiếp tục âm.
Trong năm 2021, lợi nhuận trước thuế của Sacombank đạt 4.400 tỷ đồng, tăng 31,8% so với năm 2020 và vượt 10% kế hoạch năm. Trong đó, thu nhập lãi thuần của Sacombank năm 2021 đạt 11.964 tỷ đồng, tăng 3,8%.
Nếu nguồn thu này đến từ việc mở rộng cho vay các khách hàng, nó sẽ cho thấy khả năng tăng tín dụng của Sacombank đang hoạt động tốt. Tuy nhiên, thực tế, thu nhập từ lãi và các khoản thu nhập tương tự của nhà băng này chỉ đạt gần 29.691 tỷ đồng, tương đương giảm 12% so với năm 2020. Trong đó, thu nhập lãi cho vay khách hàng giảm từ hơn 30.000 tỷ đồng xuống 26.678 tỷ đồng.
Lý do chủ yếu Sacombank tăng thu nhập lãi thuần nhờ huy động được vốn đầu vào giảm. Thuyết minh tài chính tiền tệ hợp nhất quý 4/2021 của Sacombank cho thấy, tiền gửi không kỳ hạn của khách hàng (CASA) tăng 20% lên 89.792 tỷ đồng. Do đó, chi phí lãi và các khoản chi phí tương tự đã giảm 20%, xuống còn 17.726 tỷ đồng.
Chưa kể, dòng tiền kinh doanh là một điểm xám khi nhìn vào bức tranh tài chính năm qua của Sacombank.
Cụ thể, năm 2021, dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh tại Sacombank âm hơn 9.547 tỷ đồng trong khi năm 2020 dương 2.987 tỷ đồng; dòng tiền thuần từ hoạt động đầu tư cũng âm, chỉ duy nhất dòng tiền thuần từ hoạt động tài chính dương gần 2.435 tỷ đồng. Do đó, trong tiền thuần trong kỳ âm hơn 7.192 tỷ đồng trong khi năm 2020 dương gần 2.329 tỷ đồng.
Nợ dưới tiêu, nợ cần chú ý tăng mạnh
Một yếu tố đặc biệt khác cần phân tích kỹ khi đánh giá lợi nhuận, hiệu quả hoạt động của ngân hàng là chất lượng tín dụng. Báo cáo tài chính hợp nhất quý 4/2021 tại Sacombank cho thấy, tỷ lệ nợ xấu của ngân hàng giảm xuống 1,47%.
Tuy nhiên, con số nợ xấu cần được xem xét kỹ hơn, bởi xét về cơ cấu, tính đến 31/12/2021 nợ có khả năng mất vốn (nhóm 5) của Sacombank chỉ giảm nhẹ 1% so với đầu năm, ghi nhận 4.480 tỷ đồng; nợ nghi ngờ (nhóm 3) giảm 29% xuống còn hơn 676 tỷ đồng.
Đáng nói, nợ dưới tiêu chuẩn tại Sacombank (nợ nhóm 3) bất ngờ tăng vọt 103% lên hơn 564 tỷ đồng. Thậm chí, nợ cần chú ý (nợ nhóm 2 - với khoản vay quá hạn 10-90 ngày) tăng từ 787 tỷ đồng hồi đầu năm lên hơn 1.606 tỷ đồng, tương đương tăng 115%, nhóm nợ này tăng có thể xuất phát từ việc các khách hàng gặp khó khăn do dịch Covid-19 đã bắt đầu tăng lên nhanh.
Ngoài ra, Sacombank còn có khoản nợ tiềm ẩn nằm ngoài bảng cân đối cân toán ghi nhận hơn 18.205 tỷ đồng.
Các khoản nợ này được phát sinh khi ngân hàng và khách hàng ký các cam kết tín dụng, hạn mức thấu chi chưa sử dụng hoặc thư tín dụng... Dù nằm ở ngoại bảng và chưa được coi là nợ xấu, nhưng trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát, doanh nghiệp khó khăn sẽ có thể trở thành các khoản nợ tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Tổng thể có thể thấy, năm 2021 lợi nhuận tại Sacombank tăng vẫn chủ yếu do ngân hàng tận dụng được nguồn vốn huy động rẻ, tăng thu từ dịch vụ và mạnh tay xử lý nợ xấu. Trong khi, việc tăng tổng tài sản, tăng dư nợ tín dụng vẫn chưa hiệu quả cao và tiềm ẩn nhiều rủi ro do các nhóm nợ tăng mạnh.
