6 tuyến metro hơn 800.000 tỷ đồng sẽ được TP. HCM khởi công vào năm 2028

Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP. HCM Trần Quang Lâm mới đây đã báo cáo với Hội đồng nhân dân Thành phố về Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP. HCM (Đề án metro) theo Kết luận số 49 của Bộ Chính trị, tại kỳ họp thứ 17, khóa X Hội đồng nhân dân TP. HCM vừa qua.

Theo đó, chính quyền TP. HCM đặt mục tiêu từ nay đến năm 2035 sẽ hoàn thành 6 tuyến gồm các tuyến số 1, 2, 3, 4, 5 và 6 với tổng chiều dài 183km. Sơ bộ tổng mức đầu tư cho giai đoạn này vào khoảng 837.000 tỷ đồng (tương đương 34,9 tỷ USD), chưa tính vốn đầu tư metro số 1 sắp đưa vào khai thác thương mại.

Bên cạnh đó, hai tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên (sắp hoàn thành) và số 2 Bến Thành - Tham Lương (đang thi công) theo đề án là sẽ kéo dài thêm khoảng 30km so với quy hoạch ban đầu.

Cụ thể, tuyến số 1 dài 19,7km từ chợ Bến Thành (quận 1) đến depot Long Bình (Thủ Đức) sẽ được kéo dài thêm gần 21km từ Bến Thành về An Hạ (huyện Bình Chánh), nâng chiều dài toàn tuyến lên 40,8km.

Tuyến số 2 dài hơn 11km từ ga Bến Thành đi depot Tham Lương (quận 12) sẽ được đầu tư thêm hai đoạn dài 9,1 km là Bến Thành - Thủ Thiêm và Tham Lương - bến xe An Sương, nâng tổng chiều dài toàn tuyến lên 20,2km.

Cùng với 2 tuyến số 1 và số 2, đến năm 2035, TP. HCM sẽ đầu tư hoàn thành 4 tuyến khác.

Cụ thể, tuyến số 3 (Hiệp Bình Phước - vòng xoay Dân Chủ - Tân Kiên - An Hạ) dài 29,5km; tuyến số 4 (Depot Đông Thạnh - Bến Thành - ga Bà Chiêm đường Vành đai 3) dài 36,8km; tuyến số 4 (ga Võ Chí Công đường Vành đai 2 – ngã tư Bảy Hiền - depot Đa Phước) dài 32,5km; và tuyến số 6 (Bà Quẹo - sân bay Tân Sơn Nhất - Bình Triệu - Phú Hữu) dài 22,8km.

Về nguồn vốn, theo đề án, trong cơ cấu nguồn vốn huy động xây dựng các tuyến metro không có vốn vay ODA, chủ yếu là nguồn ngân sách nhà nước (trung ương và thành phố) và trái phiếu địa phương.

Theo ông Trần Quang Lâm, sau quá trình khẩn trương xây dựng đề án, trình UBND TP. HCM để thành phố trình HĐND Thành phố, Sở Giao thông vận tải đã có báo cáo chi tiết về cơ sở chính trị, cơ sở thực tiễn, cơ sở pháp lý, đặc biệt là sản phẩm đầu ra của đề án.

Đó là các văn bản quy phạm pháp luật, các nghị quyết của Quốc hội ban hành cơ chế chính sách đặc thù cùng các nghị định của Chính phủ để triển khai thực hiện đề án.

Có 6 nhóm cơ chế để thực hiện đề án metro gồm quy hoạch; bồi thường, giải tỏa, tái định cư; vốn; trình tự tổ chức thực hiện; tiêu chuẩn kỹ thuật; vận hành khai thác.

Ông Lâm cũng cho biết, theo quy hoạch hiện nay, TP. HCM có 8 tuyến metro với tổn chiều dài 173km; nhưng trong đề án phát triển metro đến năm 2060 thì số tuyến tăng lên là 12 với tổng chiều dài 510km.

Về phân cấp, phân quyền, các dự án đường sắt đô thị có vốn đầu tư trên 10.000 tỷ đồng thì thuộc nhóm quan trọng cấp quốc gia do thẩm quyền Quốc hội.

Vì vậy, theo ông Lâm, TP. HCM cũng đã nghiên cứu và đề xuất cơ chế phân cấp, phân quyền về Thành phố.

Theo đó, các dự án khi thông qua chủ đầu tư sẽ được đưa vào các dự án nhóm A do Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định chủ trương đầu tư, sau đó Thành phố sẽ quyết định phê duyệt dự án tương tự như các dự án nhóm A đang thực hiện.

Về tiến độ triển khai đề án, sau khi hoàn chỉnh đề án metro, Bộ Giao thông vận tải đưa ra lấy ý kiến các bộ ngành để cùng TP. Hà Nội tổng hợp báo cáo trình Chính phủ, báo cáo và xin ý kiến Bộ Chính trị thì dự kiến đến cuối năm nay sẽ trình Quốc hội ban hành cơ chế, chính sách thực hiện.

Sau khi có cơ chế, Thành phố sẽ triển khai thực hiện chuẩn bị đầu tư trong năm 2026-2027 để đến đầu năm 2028 sẽ khởi công đồng loạt 6 tuyến metro nói trên.