Bộ Tài chính đề nghị hủy bỏ số vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài giải ngân chậm

Số liệu của Kho bạc Nhà nước cho biết, kiểm soát chi KHV năm 2022 của các bộ ngành, địa phương đến 30/11/2022 đạt tỷ lệ 34,3% KHV (11.852 tỷ đồng), trong đó của bộ ngành đạt 38,4% (4.532 tỷ đồng) và của địa phương đạt 32,1% (7.320 tỷ đồng).

Lũy kế giải ngân KHV 11 tháng kế hoạch 2022 đạt 26% với (9.014 tỷ đồng (trong đó, giải ngân của các bộ ngành là 4.154 tỷ đồng, đạt 35,2%, giải ngân của các địa phương là 4.860 tỷ đồng, đạt 21,3%). Tỷ lệ giải ngân KHV 11 tháng đầu năm 2022 nói trên gần gấp 3 lần tỷ lệ giải ngân 6 tháng đầu năm 2022 (9,1% KHV), tuy nhiên vẫn thấp hơn hẳn so với kết quả giải ngân KHV 11 tháng đầu năm 2022 (đạt khoảng 60% kế hoạch).

Hội nghị với các bộ, ngành, địa phương về tình hình giải ngân KHV 11 tháng năm 2022.

Theo Bộ Tài chính, nguyên nhân chậm giải ngân KHV chủ yếu xuất phát từ các vướng mắc trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện dự án dẫn đến việc không có khối lượng hoàn thành để giải ngân hoặc đã có khối lượng nhưng chưa được kiểm soát chi hoặc đã kiểm soát chi nhưng chưa được tập hợp để gửi hồ sơ rút vốn.

Cụ thể, dự án chưa có khối lượng hoàn thành do các nguyên nhân như: Chậm triển khai các công tác sẵn sàng cho đầu tư (chậm giải phóng mặt bằng, tái định cư; chậm thiết kế cơ sở; chậm đấu thầu, vướng mắc trong đấu thầu hoặc vướng trong thực hiện hợp hiện hợp đồng với nhà thầu).

Do dự án thực hiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, điều chỉnh hiệp định vay; dự án chậm tiến hành công tác nghiệm thu, thanh toán hoặc đang kiện toàn ban quản lý dự án; ảnh hưởng thời tiết, bão lũ, sạt lở, dự án không triển khai được....

Cùng với đó là nhóm nguyên nhân chậm làm các thủ tục giải ngân mặc dù dự án đã có khối lượng, đã có kiểm soát chi nhưng chưa được tập hợp để gửi hồ sơ rút vốn.

KHV 2021 kéo dài phải được thực hiện và giải ngân trước 31/12/2022 nhưng KHV kéo dài của năm 2021 được thông báo và giao chậm (tháng 5/2022) nên nhiều dự án không thể giải ngân KHV 2022 trước, đồng thời KHV 2021 kéo dài giải ngân rất chậm.

Bộ Tài chính đề nghị hủy bỏ số vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài giải ngân chậm.

Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân do đặc thù của dự án sử dụng vốn ODA, vay ưu đãi như: Vướng mắc liên quan đến nhà tài trợ WB áp dụng phương thức giải ngân theo kết quả; vướng mắc do chậm nhận được ý kiến không phản đối của nhà tài trợ hoặc ý kiến chấp thuận của nhà tài trợ đối với hồ sơ mời thầu. Các vướng mắc này thuộc trách nhiệm xử lý của ban quản lý dự án, cơ quan chủ quản dự án và các nhà tài trợ.

Trước thực trạng trên, Bộ Tài chính đề nghị sớm ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 114/2021/NĐ-CP ngày 16/12/2021về quản lý và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài phù hợp với Luật số 03/2022/QH15 theo hướng đơn giản hóa quy trình, thủ tục nhằm tháo gỡ ngay các khó khăn, vướng mắc trong giải ngân vốn nước ngoài, tăng cường phân cấp trong quản lý, sử dụng vốn ODA gắn với trách nhiệm của cấp, đơn vị sử dụng vốn ODA.

Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát, nghiên cứu bổ sung xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn định mức, đơn giá vật tư, thiết bị chuyên ngành đường sắt để có căn cứ áp dụng, thực hiện.

“Đề nghị không cho phép kéo dài KHV 2022, trường hợp không giải ngân hết KHV 2022, số không giải ngân sẽ bị hủy bỏ theo quy định của Luật Đầu tư công. Các bộ, ngành, địa phương chủ động bố trí đủ KHV 2023 để thực hiện dự án”, Bộ Tài chính đề nghị.