Cận cảnh căn dinh thự 4 mặt tiền rộng 800m2 của đại gia ô tô lừng lẫy Sài Gòn xưa

Tòa dinh thự bề thế rộng khoảng 800m2, tọa lạc ở vị trí đắc địa, được bao bọc bởi các con đường Trần Hưng Đạo, Ký Con, Lê Thị Hồng Gấm và Yersin, từng thuộc quyền sở hữu của đại gia Nguyễn Văn Hảo (1890-1971).

Ông Nguyễn Văn Hảo sinh ra tại huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh, trong một gia đình có ba anh em. Khi người anh cả lên Sài Gòn lập nghiệp, ông xin phép cha mẹ đi theo. Nhờ sự giúp đỡ từ anh trai và những người xung quanh, ông nhanh chóng học được nghề sửa chữa phụ tùng xe hơi. Từ vị trí thợ chính, ông Hảo dần dành dụm vốn liếng và mở tiệm sửa chữa của riêng mình.

Chàng thanh niên miền Tây sau khi ổn định công việc đã đón vợ con lên thành phố và thuê mặt bằng trên đường Trần Hưng Đạo ngày nay để mở tiệm. Nhờ sự khéo léo và uy tín, tiếng lành đồn xa, công việc ngày càng phát đạt. Không lâu sau, vợ chồng ông Hảo mua được mảnh đất rộng hơn 800m2, nằm ở vị trí đắc địa, giáp 4 con đường như hiện nay.

Năm 1933, ông Hảo bắt đầu cho khởi công xây dựng dinh thự và sau 4 năm công trình mới được hoàn thiện. Ngôi nhà 3 tầng mang đậm phong cách kiến trúc Pháp với nhiều vật liệu được nhập khẩu từ châu Âu. Tên của ông Hảo cũng được cách điệu tinh tế, xuất hiện tại nhiều vị trí trên cả 4 mặt tiền của dinh thự.

Mặt tiền của dinh thự nhỏ hẹp như mũi con tàu đang tiến thẳng, càng vào sâu bên trong không gian càng mở rộng. Phần tầng trệt được thiết kế để chia thành nhiều cửa hiệu, phía trước còn có trạm xăng. Trên các tầng lầu có nhiều phòng ở, mỗi phòng đều có cửa sổ lớn để tận dụng ánh sáng tự nhiên.

Ông Hảo đã tận dụng tối đa các mặt tiền của dinh thự để phát triển việc kinh doanh. Mặt đường Trần Hưng Đạo được dùng để bán xăng, còn hướng đường Lê Thị Hồng Gấm là gara sửa chữa xe hơi. Hai bên hông nhà trở thành nơi buôn bán phụ tùng và đại lý cho một hãng lốp xe nổi tiếng của Pháp thời đó. Căn biệt thự không chỉ là nơi ở mà còn giống như một công xưởng thu nhỏ, tập trung nhiều hoạt động kinh doanh liên quan đến ô tô.

Công việc kinh doanh ngày càng phát triển, ông Hảo liên hệ với bạn hàng bên Pháp để nhập khẩu ô tô nguyên chiếc về bán tại Sài Gòn. Ông tin rằng, việc người Việt bán xe cho người Việt sẽ giúp khách hàng nhận được sự tư vấn kỹ lưỡng và đáng tin cậy hơn. Nhờ triết lý kinh doanh này cùng với dịch vụ bảo hành chu đáo từ hệ thống cửa hàng phụ tùng, xe hơi do ông Hảo bán nhanh chóng trở thành lựa chọn hàng đầu của người dân Nam Kỳ thời đó.

Tài chính vững mạnh, ông Hảo tiếp tục mạnh tay đầu tư mua đất và xây dựng thêm hai dãy nhà lầu với hàng chục căn tại ngã năm Trần Hưng Đạo – Nguyễn Thái Học (ngày nay) để cho thuê. Nhờ vị trí đắc địa, việc cho thuê này mang lại cho ông hàng nghìn đồng bạc Đông Dương, góp phần củng cố thêm tài sản và danh tiếng của ông trong giới thương nhân Sài Gòn.

Đặc biệt, ông Hảo còn mở một rạp hát lớn mang tên ông trên đường Trần Hưng Đạo. Với ba tầng và 1.200 ghế, rạp hát được chia thành nhiều hạng vé, phục vụ cho đông đảo khán giả. Từ năm 1954 đến 1960, đây chính là rạp hát đầu tiên và lớn nhất Sài Gòn, quy tụ những đoàn cải lương nổi tiếng nhất thời bấy giờ như Năm Châu, Hương Mùa Thu và Hoa Sen. Được mệnh danh là "hàng không mẫu hạm" vì sức chứa khổng lồ, rạp hát của ông Hảo hoàn toàn khác biệt so với những rạp nhỏ của các đoàn biểu diễn khác. Sau năm 1975, nơi đây đã được đổi tên thành rạp Công nhân.

Đại gia Nguyễn Văn Hảo có hai vợ nhưng chỉ có một người con trai duy nhất tên là Nguyễn Tâm Thạnh. Năm 1966, khi vợ ông qua đời, ông quyết định rời bỏ công việc kinh doanh, giao lại toàn bộ tài sản cho con trai. Cửa hàng xe hơi và cây xăng được ông chuyển nhượng cho người cháu ruột, sau đó ông trở về quê hương sinh sống cho đến khi qua đời. 

Ngày nay, phần dưới của biệt thự do nhà nước quản lý và cho thuê, trong khi các tầng trên vẫn là nơi cư trú của con cháu ông Hảo. Tầng trệt của ngôi nhà là các tiệm sửa xe, cắt tóc, quán cà phê, quán ăn.