Chính thức áp thuế 46% với hàng Việt: Những nỗ lực ứng phó trước giờ G

Những nỗ lực trước “hàng rào thuế”

Bắt đầu từ khoảng 12h ngày 9/4/2025 (giờ Hà Nội), tức 0h ngày 9/4 (giờ Mỹ) các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ như dệt may, da giày, đồ gỗ và thủy sản phải chịu mức thuế đối ứng 46% theo quyết định của Chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Đây là mức thuế cao chưa từng có tiền lệ trong quan hệ thương mại song phương giữa hai nước.

Ngành dệt may, với kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ đạt hơn 16 tỷ USD năm 2024, đối mặt với nguy cơ giảm đơn hàng và sa sút lợi nhuận. Ngành gỗ, vốn phụ thuộc 55,5% vào thị trường Mỹ, dự kiến sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.

Đặc biệt, nhóm thủy sản như tôm sú và cá tra có thể phải chịu tổng thuế suất lên đến 75% nếu tính thêm các khoản thuế chống bán phá giá.

Chính phủ Việt Nam đã nhanh chóng phản ứng, đề nghị Mỹ hoãn áp dụng mức thuế ít nhất 45 ngày để tạo điều kiện cho đàm phán. Đi kèm đó là các đề xuất giảm thuế nhập khẩu cho hàng Mỹ xuống 0%, các cam kết cắt giảm thâm hụt, kiểm soát nguồn gốc hàng hóa, mở cửa đầu tư...

Đồng thời, các bộ ngành đang khẩn trương phối hợp hỗ trợ doanh nghiệp để mở rộng thị trường, tái cấu trúc chuỗi cung ứng, và nâng cao giá trị sản phẩm để duy trì năng lực cạnh tranh.

Một đoàn công tác cấp cao do Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc dẫn đầu đã có mặt tại Washington từ đầu tuần này. Theo lịch trình, ông sẽ gặp Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent để thảo luận trực tiếp về chính sách thuế 46%.

Nguồn tin từ Reuters cho biết đoàn Việt Nam cũng sẽ có các cuộc làm việc bên lề với Boeing và các nhà tài chính lớn như KKR, nhân sự kiện ký hợp đồng tài chính trị giá 200 triệu USD giữa KKR và VietJet. Đây được xem là động thái ngoại giao kinh tế nhằm tăng cường nhập khẩu từ Mỹ – đặc biệt trong lĩnh vực quốc phòng và hàng không – để từng bước thu hẹp thặng dư thương mại song phương, vốn là 1 lý do khiến Washington gia tăng sức ép.

Mỹ kích hoạt thuế đối ứng: Hàng trăm quốc gia 'chịu trận'

Việt Nam không phải quốc gia duy nhất bị ảnh hưởng bởi làn sóng áp thuế 46% từ Mỹ. Trong cùng thời điểm, nhiều nước khác cũng đang đối mặt với các chính sách tương tự.

Trung Quốc bị Mỹ áp thuế 104% do không dỡ bỏ các hàng rào thuế đáp trả trước “hạn chót” ngày 8/4. Đây là mức thuế cao nhất từ trước đến nay trong chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Ấn Độ phải chịu thuế 27% sau khi đàm phán song phương không đạt kết quả. Nhật Bản hứng chịu thuế 25% với ô tô và 24% với hàng hóa công nghiệp khác, khiến thị trường chứng khoán Tokyo lao dốc.

Philippines, Anh, Thái Lan, Indonesia và gần 70 quốc gia khác cũng đã gửi thư đề nghị được miễn trừ, nhưng đến nay chưa nhận được phản hồi từ Washington.

Bối cảnh này khiến các quốc gia phải tái định hình chiến lược thương mại với Mỹ. Trong khi một số nước phản ứng mạnh mẽ, Việt Nam lựa chọn hướng tiếp cận đẩy mạnh đối thoại, mở rộng hợp tác kinh tế và thể hiện thiện chí điều chỉnh cán cân thương mại.

Việc Mỹ kích hoạt hàng loạt biện pháp thuế quan được cho là nằm trong chiến lược “tái định hình thương mại toàn cầu” của Tổng thống Donald Trump trong nhiệm kỳ thứ hai.

Giới quan sát quốc tế đánh giá Việt Nam đang thể hiện bản lĩnh “mềm nhưng quyết đoán”, sẵn sàng đàm phán trên cơ sở hợp tác song phương bình đẳng. Những diễn biến trong tuần này sẽ là bài kiểm tra quan trọng đối với không chỉ chính sách kinh tế đối ngoại của Việt Nam mà cả trật tự thương mại thế giới trong kỷ nguyên Trump 2.0.

Làm gì để vượt qua “cú sốc” thuế 46% từ Mỹ?

Trước thách thức từ mức thuế 46% do Hoa Kỳ chính thức áp dụng từ ngày 9/4, nhiều chuyên gia trong nước đã đưa ra các kiến nghị để Việt Nam ứng phó kịp thời và hiệu quả.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo trong cuộc họp với các ban ngành, một trong những giải pháp then chốt là tăng cường nhập khẩu từ Hoa Kỳ, kể cả trong các lĩnh vực như quốc phòng và công nghệ cao, nhằm giảm thặng dư thương mại và tạo đòn bẩy trong đàm phán.

Bên cạnh đó, các chuyên gia kinh tế trong nước cũng nhấn mạnh yêu cầu đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và cơ cấu sản phẩm.

Ông Vũ Duy Khánh - Giám đốc phân tích Chứng khoán SmartInvest, cảnh báo rằng việc phụ thuộc quá nhiều vào thị trường Mỹ sẽ khiến nền kinh tế dễ tổn thương, do đó doanh nghiệp Việt có thể mở rộng sang các thị trường như EU, Nhật Bản, Ấn Độ và khu vực Trung Đông,...

Về lâu dài, ông Tạ Hoàng Linh - Vụ trưởng Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương) khẳng định, Việt Nam cần tập trung vào nâng cao giá trị gia tăng và chất lượng sản phẩm xuất khẩu, nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế, đồng thời giảm thiểu tác động từ các rào cản thuế quan.

Theo ông Linh, Việt Nam cần tái cơ cấu kinh tế, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng, đảm bảo phát triển nhanh và bền vững.

Ông khuyến cáo các doanh nghiệp xuất khẩu tận dụng thế mạnh sẵn có từ 17 Hiệp định thương mại tự do (FTA) với trên 60 quốc gia, vùng lãnh thổ cùng 70 cơ chế hợp tác song phương.

Ngoài ra, cải thiện môi trường kinh doanh, rà soát các chính sách thuế và hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ cũng là những bước đi cần thiết để giữ vững năng lực cạnh tranh.