Doanh nghiệp ngành thép và rủi ro vì công nợ khó đòi

Từ đầu năm đến nay, giá thép đã có khoảng 5-6 lần điều chỉnh đồng loạt. Thống kê của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho thấy, bình quân giá thép vào cuối tháng 2 tăng khoảng 5% so với cuối năm 2022 nhưng vẫn thấp hơn cùng kỳ năm ngoái khoảng 8%.

Theo số liệu của Steel Online - đại lý toàn quốc của nhiều thương hiệu lớn như Hòa Phát, Việt Ý, Kyoie, Pomina - giá thép Hòa Phát đang ở mức 15,96 triệu đồng một tấn đối với thép cuộn CB240 và 15,84 triệu đồng một tấn với thép D10 CB300. Các thương hiệu như thép Việt Ý, Việt Đức, Thép Miền Nam, Việt Nhật cũng bán quanh 16 triệu đồng một tấn. Riêng Pomina từ giữa tháng 2 đã nâng giá bán loại CB240 lên 17,57 triệu đồng một tấn và D10 CB300 lên 17,6 triệu đồng một tấn.

Nếu cứ tiếp tục điều chỉnh, giá vật liệu này chỉ còn cách đỉnh hồi giữa tháng 5/2022 khoảng 1,5 triệu đồng một tấn. Mặt bằng giá thép hiện đã cao hơn rất nhiều mức trung bình 12,5 triệu đồng trước đợt tăng nóng kéo dài từ tháng 3 đến đầu tháng 5/2022.

Với việc giá thép đang trên đà hồi phục mang lại kỳ vọng về bức tranh tài chính của các doanh nghiệp ngành thép sẽ sáng hơn. Tuy nhiên, nhóm doanh nghiệp này cũng chịu ảnh hưởng gián tiếp từ các chủ đầu tư dự án bất động sản thương mại gặp khó khăn dòng tiền và công nợ khó đòi có thể phát sinh.

Tại Tập đoàn Hoa Sen, ông Lê Phước Vũ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hoa Sen phát biểu tại Đại hội cổ đông thường niên 2023 cho biết thời điểm xấu nhất của ngành thép đã qua đi, công ty hết tồn kho giá cao, hiện chỉ còn tồn kho giá thấp. Trong ba tháng tới, Hoa Sen sẽ có lãi nhờ tồn kho thấp.

Cụ thể, sau khi lỗ 680 tỷ đồng trong quý I niên độ tài chính 2022-2023, Hoa Sen dự kiến lỗ thêm trăm tỷ nữa vào tháng 1.2023. Lũy kế bốn tháng đầu năm niên độ 2022-2023, lỗ khoản hơn 800 tỷ đồng. Tuy nhiên, tháng 22023 bắt đầu có lãi khoảng 50 tỷ đồng, tháng 3 dự kiến lãi trăm tỷ đồng.

Chủ tịch Hoa Sen cũng nhấn mạnh về tình hình tài chính lành mạnh của công ty, với dư nợ dao động ở mức 3.000 tỷ đồng, hệ số nợ/vốn chủ sở hữu chỉ 0,3-0,4 và không có tình trạng nợ xấu.

"Với một công ty xuất khẩu lớn và là công ty phân phối bán lẻ lớn, hệ số này là khá thấp. Chưa bao giờ, tình hình tài chính của chúng ta tốt như bây giờ. Đây là những điều kiện để chúng ta phát triển trong tương lai", ông Vũ chia sẻ với cổ đông.

Trước câu hỏi của của cổ đông về rủi ro công nợ khách hàng lớn của doanh nghiệp bất động sản có ảnh hưởng gì tới công ty, ông Lê Phước Vũ cho biết, trước Tết, tất cả dư nợ bằng 0, chưa có năm nào được như vậy. Cửa hàng nào còn công nợ thì không có tiền ăn tết. Do đó, Hoa Sen không có tình trạng nợ xấu.

“Hoa Sen đã hiểu tình trạng của bất động sản rồi nên không bán nợ, mà đi theo kiểu bán lẻ là như vậy”, ông Vũ chia sẻ.

Trong khi Tập đoàn Hoa Sen vui mừng vì tín hiệu đảo chiều của ngành thép đã tới thì phía Công ty cổ phần Đầu tư Thương mại SMC (Mã: SMC) lại đang có công nợ khoảng 1.000 tỷ đồng với Tập đoàn Novaland. Theo Chứng khoán Rồng Việt nhận định, điều này có thể gây rủi ro trích lập dự phòng và ảnh hưởng lên sức khỏe tài chính của SMC.

Phía SMC cho biết, Novaland hiện đang là một trong những khách hàng lớn của doanh nghiệp này trong mảng phân phối thép xây dựng. Hồi đầu năm 2022, SMC đã cùng Novaland hợp tác cung cấp thép xây dựng tại các dự án của doanh nghiệp địa ốc này trong giai đoạn 2022-2026.

Về khoản tiền 1.000 tỷ đồng, hiện công nợ phát sinh với Novaland đã quá hạn, SMC đang gặp khó trong việc thu hồi do chủ đầu tư này đang gặp vấn đề về thanh khoản. Trong ngắn hạn, SMC cho biết có thể sắp xếp với các ngân hàng và nhà cung cấp để kéo dài thời gian thanh toán trong khi chờ đợi chủ đầu tư cải thiện thanh khoản.

Trước sự ảnh hưởng từ thị trường bất động sản, Novaland đang đứng trước giai đoạn khó khăn nhất thì việc ảnh hưởng công nợ khó đòi đối với ngành thép cụ thể là SMC là rất lớn. Do đó, VDSC ước tính trong quý đầu năm 2023, SMC có thể tiếp tục thua lỗ quý thứ 3 liên tiếp với lợi nhuận âm 2 tỷ đồng, trong khi doanh thu ở mức 4.415 tỷ đồng, giảm 33% so với cùng kỳ.

Khi thị trường hiện nay đang đối diện với một số áp lực lớn về trái phiếu cùng với đó là mặt bằng lãi suất vẫn đang cao trong khi đó, bất động sản là một trong những ngành thâm dụng vốn. Nhiều doanh nghiệp bất động sản, xây dựng phải tái cấu trúc, thông báo tạm dừng kinh doanh, co hẹp bộ máy, tập trung hoạt động cốt lõi để vực dậy.

Mặc dù, thời gian gần đây, Chính phủ cùng Ngân hàng Nhà nước nỗ lực tháo gỡ khó khăn cho thị trường trái phiếu (giãn nợ, cho phép trả lãi và gốc trái phiếu bằng tài sản thay tiền mặt), hạ lãi suất điều hành, đặc biệt là triển khai gói hỗ trợ nhà ở xã hội lên tới 120.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, việc triển khai chính sách cần có thời gian nhất định mới có thể ngấm dần và giải quyết tình hình chung của thị trường. Điều này ảnh hưởng ít nhiều đến nhóm ngành phụ trợ, có liên quan đến bất động sản trong đó có ngành thép. Vì thế mà, nợ khó đòi của nhóm doanh nghiệp này sẽ tăng lên trong thời gian tới, nhất là một số đơn vị cung cấp hàng hóa bán chịu như SMC.

Khó khăn này chưa thể giải quyết ngay được vì dòng tiền của doanh nghiệp, chủ đầu tư bất động sản vẫn đang hiện hữu, chưa giải quyết triệt để.