Hà Nội nghiên cứu bỏ ga ngầm C9: Lắng nghe, cầu thị

Tại cuộc họp xem xét phương án quy hoạch tổng mặt bằng ga ngầm C9 - Dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị TP Hà Nội tuyến 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn đã giao Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (MRB) phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương nghiên cứu bổ sung theo 3 phương án, đề xuất báo cáo UBND TP xem xét ngay trong tháng 3, báo cáo Thủ tướng quyết định.

Phương án 1: Nghiên cứu kỹ về tiêu chuẩn kỹ thuật, kỹ thuật công nghệ với loại hình đường sắt đô thị ngầm làm cơ sở nghiên cứu điều chỉnh thiết kế, vi chỉnh cục bộ tổng mặt bằng ga ngầm C9 để không nằm vào vùng bảo vệ II của Di tích quốc gia đặc biệt hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn (ranh giới nhà ga ngầm trùng với ranh giới vùng bảo vệ II).

Phương án 2: Giữ nguyên, không đề xuất điều chỉnh hướng đoạn tuyến và phương án tổng mặt bằng ga ngầm đã được MRB và các sở, ngành thống nhất, đã xác định trong quy hoạch Thủ đô, củng cố các văn bản pháp lý để UBND thành phố thống nhất với Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Xây dựng (không điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô, Quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô), làm cơ sở báo cáo Thủ tướng quyết định về hướng đoạn tuyến và vị trí ga ngầm C9.

Phương án 3: Giữ nguyên hướng tuyến, xem xét phương án bỏ ga ngầm C9, từ ga ngầm C8 sẽ đến thẳng ga ngầm C10 với yêu cầu bảo đảm tất cả yếu tố về tiêu chuẩn kỹ thuật, kỹ thuật công nghệ liên quan để chạy tàu; phân tích, đánh giá về việc sẽ giảm tổng mức đầu tư, giảm tiến độ thực hiện dự án đầu tư, lưu lượng hành khách...

Trao đổi với Đất Việt, PGS.TS Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, nguyên Cục trưởng Cục Di sản văn hóa (Bộ VH-TT-DL) đánh giá, việc TP Hà Nội tính đến các phương án khác đối với ga ngầm C9, trong đó có việc bỏ xây dựng ga ngầm này sau nhiều năm bảo vệ phương án làm ga tàu điện ngầm gần Hồ Gươm cho thấy chính quyền thành phố đã biết lắng nghe, cầu thị ý kiến của dư luận và giới chuyên môn.

"Rõ ràng, sự quan tâm của xã hội đóng một vai trò rất quan trọng để các cấp chính quyền có quyết định sáng suốt, phù hợp về văn hóa, phù hợp với lòng dân mà vẫn phát triển được", ông nói.

Theo Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, đối với các phương án mà Hà Nội đang nghiên cứu, nếu thành phố lựa chọn bỏ xây dựng ga ngầm C9 thì đó là một lựa chọn vô cùng sáng suốt.

"Hồ Gươm là trái tim, là điểm hẹn của Thủ đô. Đã là dấu thiêng sông núi thì phải gìn giữ. Bỏ ga ngầm C9 Hà Nội vẫn phục vụ được nhu cầu phát triển hiện đại, vừa giữ được biểu tượng của Thủ đô", ông nhấn mạnh.

Trong khi đó, KTS.TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch-Kiến trúc Hà Nội cho biết, ngay từ ban đầu khi đặt ra tuyến đường sắt đô thị số 2 đã không có ý định vắt qua phố cổ, Bờ Hồ, tuy nhiên tư vấn nước ngoài đã đề xuất.

Lúc bấy giờ, TP Hà Nội cũng từng đặt vấn đề nghiên cứu đưa tuyến đường sắt đô thị số 2 đi qua khu vực đê sông Hồng và ga C9 đặt tại khu vực phố Trần Quang Khải, Trần Nhật Duật. Nhưng như vậy sẽ vi phạm quy định về bảo vệ đê điều và thủy lợi, có thể gây nguy hại cho tuyến đê xung yếu bảo vệ Thủ đô, nên phương án này không khả thi.  

Bây giờ, theo KTS.TS Đào Ngọc Nghiêm, đã có luật mới, do đó, Hà Nội cần cân nhắc lại.

"Ba phương án chưa phải là chuẩn. Cần nghiên cứu cẩn thận các phương án, không chỉ có phương án di dời ga ngầm C9, mà cần phải xem xét cả hướng tuyến của tuyến đường sắt đô thị số 2 vì như phương án bây giờ là tuyến đường sắt này sẽ nằm ngầm toàn bộ dưới khu phố cổ.

Chúng ta đã có Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều, đã có hành lang thoát lũ mới được Thủ tướng phê duyệt năm 2016 (Quyết định 257/QĐ-TTg phê duyệt quy hoạch phòng chống lũ và Quy hoạch đê điều hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình). Chính vì thế, hoàn toàn có thể thay đổi quan điểm về việc này", Phó Chủ  tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam lưu ý.

Tuyến đường sắt đô thị số 2 có điểm đầu tại Khu đô thị Nam Thăng Long (CIPUTRA), theo đường Nguyễn Văn Huyên kéo dài - Hoàng Quốc Việt -Hoàng Hoa Thám - Thụy Khuê - Phan Đình Phùng - Hàng Giấy - Hàng Đường - Hàng Ngang - Hàng Đào - Đinh Tiên Hoàng - Hàng Bài và kết thúc trên Phố Huế (ngã tư giao với đường Nguyễn Du).

Theo phương án đã phê duyệt, tuyến đường sắt dài 11,5 km (đoạn trên cao khoảng 2,6 km, đoạn ngầm gần 9 km). Tổng đầu tư của dự án điều chỉnh là 34.678 tỷ đồng, sử dụng vốn vay ODA của Chính phủ Nhật Bản và vốn đối ứng từ ngân sách nhà nước.

Theo phương án được thành phố đưa ra từ hơn 10 năm trước, nhà ga chính C9 được xây ngầm dưới phố Đinh Tiên Hoàng và vườn hoa Hồ Gươm. Công trình dài 150 m, rộng 21,4 m, sâu 17,45 m, có 3 tầng (tầng trung chuyển, tầng thiết bị và tầng ke ga). Khoảng cách ngắn nhất từ thân ga C9 tới Hồ Gươm là khoảng 10 m, tới tượng đài Cảm tử 81 m, đến đền Bà Kiệu 83 m, đến Tháp Bút 36 m, tới vườn hoa tượng đài Lý Thái Tổ 120 m.

Ga có bốn cửa lên xuống. Cửa số một được bố trí cùng cụm công trình phụ trợ trong khuôn viên Tổng công ty Điện lực Hà Nội; cửa số 2 có một phần nằm trên vỉa hè đường Trần Nguyên Hãn và một phần đất của Tổng công ty Điện lực miền Bắc; cửa số 3 nằm trong khu vực vườn hoa Hồ Gươm (khu vực nhà vệ sinh đối diện Tổng công ty Điện lực Hà Nội).

Cửa lên xuống số 4 có hai phương án, một là nằm phía trước điểm thông tin và hỗ trợ khách du lịch (cửa hàng Hồ Gươm Audio - Video Hà Nội cũ) hoặc dịch chuyển vị trí ra phố Hàng Dầu để tránh xâm phạm vào vùng bảo vệ I của di tích đền Bà Kiệu.