Mua gom đất nông nghiệp tiềm ẩn những rủi ro gì?

Thời gian gần đây, sau khi Luật Đất đai 2024 chính thức có hiệu lực, xuất hiện nhiều cá nhân và nhóm/tổ chức tiến hành mua gom các loại đất nông nghiệp nhằm đón đầu các thay đổi theo Luật Đất đai 2024.

Theo ông Phạm Đức Toản - Tổng Giám đốc Công ty EZ Property, Luật Đất đai 2024 về cơ bản đã hoàn thiện cơ chế, chính sách về quản lý, sử dụng đất nông nghiệp theo hướng mở rộng hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp lên không quá 15 lần hạn mức giao đất tại địa phương.

Ngoài ra, luật mới cũng mở rộng các đối tượng được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa cho tổ chức kinh tế, cá nhân không tổ chức sản xuất nông nghiệp.

Điều này được các chuyên gia đánh giá sẽ tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân có năng lực về vốn, khoa học kỹ thuật có quyền tiếp cận đất đai, đầu tư sản xuất đất nông nghiệp hàng hóa, hạn chế tình trạng bỏ hoang hoặc sử dụng đất nông nghiệp manh mún không hiệu quả.

Trước đây việc chuyển nhượng đất nông nghiệp khá phức tạp do vướng mắc nhiều quy định về mặt pháp lý, chưa kể giá trị chuyển nhượng đất nông nghiệp lại không cao. Ngoài ra, đa số người dân đều từ bỏ làm nông để chuyển hướng sang làm lao động công nhân khiến cho tình trạng đất nông nghiệp bị bỏ hoang, gây ra lãng phí rất nhiều.

Theo ông Toản, sau khi Luật Đất đai được sửa đổi và có hiệu lực thi hành thì những vấn đề vướng mắc gần như đã được tháo gỡ, đất nông nghiệp trở thành phân khúc được săn đón trở lại.

Có không ít các doanh nghiệp đã có động thái mua gom đất nông nghiệp ở nhiều địa phương để làm trang trại, các mô hình nông nghiệp công nghệ cao hoặc mô hình công nghiệp hoặc có nhà đầu tư mua gom đất nông nghiệp để chờ giải phóng mặt bằng, đền bù với giá cao.

Theo ông Nguyễn Thế Điệp - Phó Chủ tịch CLB Bất động sản Hà Nội, từ trước đến nay trước khi có thông tin về quy hoạch, chính sách mới, các nhà đầu tư đều có những tính toán riêng.

Việc Luật Đất đai 2024 có hiệu lực đã tạo nên hành lang pháp lý đột phá cho đất nông nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân mua để kinh doanh hoặc mở những thửa lớn nhằm canh tác nông nghiệp công nghệ cao.

Nhưng việc một số người mua để đầu cơ chờ cơ hội khiến giá đất nông nghiệp tăng cao và người dân hưởng lợi lớn. Tuy nhiên, nếu không đúng mục đích sẽ gây lãng phí và tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Ông Điệp cho rằng do từ quy hoạch cho đến việc thực hiện triển khai là một quá trình dài và có thể quy hoạch dự án bị treo nhiều năm, nhà đầu tư đứng trước nguy cơ bị "chôn" vốn.

Ngoài ra, việc chuyển đổi đất nông nghiệp sang mục đích khác cũng rất khó, thậm chí là không thể chuyển đổi.

Cũng theo các chuyên gia, thời điểm "sốt đất" diễn ra trong thời gian vừa qua đã đẩy giá đất nông nghiệp lên cao, người dân cũng không chấp nhận bán rẻ. Nếu như có dự án quy hoạch, người dân cũng không bán mà chờ đền bù, chính vì thế việc đầu cơ đất nông nghiệp sẽ rủi ro nhiều hơn là thu về lợi ích.