Nghị định 65 giải tỏa nỗi lo của thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ

Ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính, Bộ Tài chính cho biết, từ năm 2019 đến nay, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp tăng nhanh, bình quân khoảng 467.000 tỷ đồng/năm. Quy mô thị trường đến cuối năm 2021 tương đương 15% GDP.

Mặc dù đạt được những kết quả tích cực về quy mô huy động vốn, nhưng sự phát triển nhanh của thị trường cũng đã phát sinh các rủi ro mới. Theo đó, Nghị định 65/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 153/2020/NĐ-CP về chào bán, giao dịch trái phiếu riêng lẻ đã được ban hành vào ngày 16/9/2022.

Với tình trạng dồn nén và chờ đợi định hướng chính sách trong nhiều tháng, Nghị định 65 được ban hành đã tháo gỡ nút thắt tâm lý của các thành viên thị trường, kỳ vọng sẽ khơi thông hoạt động huy động vốn thông qua trái phiếu doanh nghiệp, trong bối cảnh tín dụng ngân hàng chưa đáp ứng nhu cầu vốn của doanh nghiệp, nhất là các ngành có nhu cầu vốn trung và dài hạn như bất động sản, năng lượng.

Thực tế, hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp của ngành bất động sản từ đầu năm 2022 đến nay rất yếu, thậm chí có những tháng chỉ có 1 - 2 đợt phát hành. Bởi vậy, Nghị định 65 ra đời sẽ tạo động lực cho các nhà phát hành đủ điều kiện nhanh chóng xây dựng phương án chào bán trái phiếu.

“Trước khi ban hành Nghị định 65, Chính phủ không có động thái nào thắt chặt hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp, mà chỉ cố gắng giám sát để hành vi vi phạm không xuất hiện trên thị trường. Nghị định 65 cũng không thêm quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp, mà chỉ phục vụ việc minh bạch hoá thị trường, đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư, bảo vệ cả quyền lợi doanh nghiệp về chính sách. Tôi cho rằng, những doanh nghiệp có tài chính tốt, công bố thông tin tốt sẽ tiếp tục phát hành trái phiếu doanh nghiệp bình thường”, ông Dương nói.

Theo thống kê của Công ty Chứng khoán KB Việt Nam, giai đoạn 2022 - 2024, tổng giá trị đáo hạn trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản lên tới hơn 360.000 tỷ đồng. Khoản nợ này đang tạo sức ép rất lớn đối với các đơn vị phát hành. Do đó, Nghị định 65 sẽ giúp doanh nghiệp giải tỏa sự chờ đợi và tiếp tục huy động vốn trung và dài hạn trên thị trường trái phiếu.

FiinRatings cho rằng, các ngân hàng thương mại sẽ được hưởng lợi từ chính sách mới của Nghị định 65, khi rủi ro mất cân đối nguồn vốn giảm.

Thực tế cho thấy, tín dụng bất động sản có đến 94% nguồn vốn là cho vay trung và dài hạn, nhưng lại đang đè nặng lên hệ thống ngân hàng thương mại vốn có bản chất huy động ngắn hạn. Nhu cầu vốn của ngành bất động sản gây sức ép trong khi các ngân hàng được nới hạn mức tăng trưởng tín dụng không nhiều, khiến áp lực ngày một tăng cao.

Hơn nữa, trong thời gian tới, các tổ chức tín dụng sẽ tiếp tục phải giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn xuống 34% từ mức 37% hiện nay theo lộ trình của Ngân hàng Nhà nước. Trong khi đó, tính đến hết tháng 6/2022, dư nợ trái phiếu doanh nghiệp đang lưu hành đạt gần 1,5 triệu tỷ đồng, nhưng mới chỉ bằng một phần ba tổng dư nợ tín dụng vay trung và dài hạn của hệ thống ngân hàng. Như vậy, thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn nhiều dư địa để phát triển.

“Nghị định 65 tạo hành lang pháp lý và chế tài rõ ràng sẽ khuyến khích thêm nhiều doanh nghiệp tiếp cận kênh trái phiếu, từ đó giảm tải gánh nặng đối với nguồn tín dụng hiện nay”, FiinRatings nhận xét.