Nhận diện hoạt động quản lý và thực tiễn doanh nghiệp thi công dự án công trình Nhà nước: Góc nhìn tại một dự án đầu tư xây dựng ở Quảng Trị
Tại Nghị định số 15/2021/NĐ-CP đã quy định chi tiết thi hành một số nội dung của Luật Xây dựng năm 2014 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng năm 2020 về quản lý dự án đầu tư xây dựng, gồm: lập, thẩm định, phê duyệt dự án, thiết kế xây dựng; khảo sát xây dựng; cấp giấy phép xây dựng và quản lý trật tự xây dựng; xây dựng công trình đặc thù và thực hiện dự án đầu tư xây dựng tại nước ngoài; quản lý năng lực hoạt động xây dựng; hình thức quản lý dự án đầu tư xây dựng.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án, có nhiều nơi còn chưa chấp hành tốt các quy định của pháp luật về quản lý đầu tư xây dựng các công trình nhà nước.
Qua nghiên cứu và khảo sát thực tiễn, do thời hạn vay vốn theo hiệp định đã hết, đồng thời bên cho vay không gia hạn tiếp, vì vậy, dự án Nâng cấp, mở rộng QL9 đoạn từ cảng Cửa Việt đến QL1A phải tạm thời dừng thực hiện và chờ tái cơ cấu vốn. Sau khi dự án dừng hoạt động, việc quản lý hậu dự án diễn ra lỏng lẻo, doanh nghiệp tự ý di dời vật liệu xây dựng (đất) đã được phê duyệt dự toán của công trình này chở đến phục vụ công trình nhà nước khác trên địa bàn, mà chính quyền địa phương không hề hay biết để có biện pháp ngăn chặn.
Tại Việt Nam, đã có các bộ luật, nghị đinh, thông tư hướng dẫn chi tiết trong việc quản lý đầu tư xây dựng các công trình nhà nước. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án, có nhiều nơi còn chưa chấp hành tốt các quy định của pháp luật. Từ nhu cầu bức thiết của thực tiễn, Tòa soạn Kinh doanh và Phát triển thực hiện Chuyên đề nghiên cứu về “Nhận diện hoạt động quản lý và thực tiễn doanh nghiệp triển khai, thi công dự án công trình Nhà nước”. Qua đó, phóng viên có nhiều ngày khảo sát để ghi nhận thực tế tại Quảng Trị, đã nhận được một số phản ánh đa chiều từ người dân xã Gio Quang, huyện Gio Linh, về vấn đề mất an toàn giao thông, ô nhiễm môi trường, và các vấn đề như nêu trên tại dự án Nâng cấp, mở rộng QL9 đoạn từ cảng Cửa Việt đến QL1A.
Xe ben chở đất ra khỏi công trình gây ô nhiễm môi trường, mất an toàn giao thông |
Theo tìm hiểu, tại địa điểm phê duyệt đền bù mở rộng, nâng cấp QL9, thực hiện dự án đoạn thuộc địa bàn Thôn Vinh Quang Hạ, xã Gio Quang, trong quá trình thực hiện dựa án này, đơn vị thi công đã triển khai đồng bộ việc thi công và sử dụng vật liệu thi công đến các địa điểm thi công và điểm tập kết tạm thời để phục vụ công trình, tuy nhiên dự án đang triển khai “dở dang” thì phải tạm dừng thi công lý do không thực hiện được việc đền bù giải phóng mặt bằng kịp thời và hết thời hạn sử dụng vốn. Vì vậy đến bây giờ dự án mở rộng và nâng cấp QL9 này nằm trong tình trạng ‘đắp chiếu” chờ tái cơ cấu vốn.
Bãi tập kết đất không phép được doanh nghiệp tập kết phục vụ thi công dự án nâng cấp, mở rộng dự án QL9 |
Những ngày gần đây, phóng viên đã ghi nhận được một số hình ảnh về tình trạng một đoàn xe ben, mang BKS 74H – 006.74; 43C – 070.54;… chở đất từ bãi tập kết công trình dự án Nâng cấp, mở rộng QL9 đoạn từ cảng Cửa Việt đến QL1A ra khỏi địa bàn đến đổ, phục vụ thi công tại dự án đường Trần Nguyên Hãn (giai đoạn 2); Chủ đầu tư Ban quản lý dự án ĐTXD thành phố Đông Hà; Quy mô đầu tư với chiều dài 1.651.71m, mặt cắt ngang 25,5m; tổng mức đầu tư 201.210 tỷ đồng; thời gian thực hiện dự án 2021 – 2024; đơn vị thiết kế Công ty cổ phần tư vấn An Nguyên; đơn vị giám sát là Ban QLDA ĐTXD thành phố Đông Hà; do Công ty cổ phần xây dựng giao thông Thừa Thiên Huế trực tiếp thi công, quá trình vận chuyển đất doanh nghiệp tự ý đấu nối điểm tập kết vào QL9, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông, không có biển báo công trình, xe ben phóng nhanh, rơi vãi gây ô nhiễm môi trường.
Đoàn xe ben đổ đất phục vụ thi công tại dự án đường Trần Nguyên Hãn (giai đoạn 2) |
Phản ánh với phóng viên trong quá trình tác nghiệp, ông Hoàng Văn Toàn một người dân sinh sống gần địa điểm khai thác, thường xuyên lưu thông trên tuyến đường này bức xúc cho biết: “Gần đây xuất hiện một số xe ben chở đất trong bãi tập kết ra ngoài, rơi vãi khắp đường, trời nắng, gió to, các xe cuốn đất khiến khói bay mù mịt, các xe phóng ra từ chỗ khuất tầm nhìn, khiến người dân e ngại về tình trạng sẽ xảy ra tai nạn giao thông, chỗ lấy đất này các biển cảnh báo cũng không hề có”.
Trao đổi với phóng viên, ông Lê Văn Thông, Chủ tịch UBND xã Gio Quang cho biết: “Sau khi tiếp nhận thông tin phản ánh từ phóng viên, xã cũng đã kiểm tra hồ sơ công trình tại QL9 thì bên ban QLDA 3 (Tổng cục đường bộ) họ đang quản lý toàn bộ các tuyến, sau khi nhận bàn giao từ tỉnh Quảng Trị. Còn việc bàn giao ngược lại thì chưa bàn giao cho chính quyền địa phương. Có nghĩa hiện nay, dàn xe chở đất đi là của Công ty Trường Thành (đơn vị đóng tại Quảng Bình thi công nâng cấp, mở rộng QL9), khối lượng đất là dùng thi công dự án nâng cấp mở rộng QL9”.
Ông Thông cho biết thêm: “Địa điểm tập kết đất sát dự án mở rộng, nâng cấp QL9 trên địa bàn là tập kết không phép, diện tích đơn vị thi công tập kết bao gồm nhiều loại đất trong đó gồm đất đã giải phóng mặt bằng giao chủ đầu tư và đất nghĩa trang, đất nông nghiệp của xã”.
Chủ tịch UBND xã Gio Quang, ông Lê Văn Thông làm việc và trả lời phỏng vấn |
Để minh bạch và đảm bảo công tác đầu tư xây dựng đúng quy định, nâng cao chất lượng vật liệu xây dựng và chất lượng công trình sau khi thi công, đảm bảo đúng tiến độ, vật liệu xây dựng được sử dụng tại công trình sử dụng đúng theo cơ quan chức năng có thẩm quyền nghiệm thu và được phê duyệt từ trước, tránh sai lệch hồ sơ công trình, lợi ích nhóm, trốn tránh trách nhiệm về thuế gây thất thu nguồn ngân sách nhà nước, rất mong các cấp chính quyền tỉnh Quảng Trị và các cơ quan, sở, ban, ngành có liên quan kịp thời kiểm tra, rà soát, có biện pháp chấn chỉnh và xử lý dứt điểm tình trạng nêu trên.