Thanh tra đề nghị thu hồi loạt dự án bến xe khách ở Thái Nguyên

Thanh tra tỉnh Thái Nguyên vừa công bố kết luận thanh tra số về việc thanh tra dự án xây dựng: Bến xe phía Nam thành phố Thái Nguyên; Bến xe khách Thị xã Phổ Yên; Bến xe khách huyện Phú Bình; Bến xe khách huyện Đại Từ, được đầu tư theo hình thức đối tác công tư (hợp đồng xây dựng - sở hữu - kinh doanh (hợp đồng BOO)).

Trước đó, từ ngày 16/3 đến ngày 26/5/2023, Đoàn thanh tra đã tiến hành kiểm tra hồ sơ và làm việc với Sở Giao thông vận tải, CTCP Vận tải Thái Nguyên (nhà đầu tư), Công ty TNHH MTV Bến xe Thái Nguyên (doanh nghiệp dự án) và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Dự án đầu tư xây dựng Bến xe phía Nam thành phố Thái Nguyên; Bến xe khách Thị xã Phổ Yên; Bến xe khách huyện Phú Bình; Bến xe khách huyện Đại Từ có tổng mức đầu tư 102,69 tỷ đồng. Trong đó, vốn nhà nước là 48,172 tỷ đồng (bằng 46,9%) và vốn nhà đầu tư là 54,518 tỷ đồng (bằng 53,1%).

Tổng mức đầu tư dự án sau điều chỉnh là 117,826 tỷ đồng. Trong đó, vốn nhà nước là 55,051 tỷ đồng (bằng 46,9%) và vốn nhà đầu tư là 62,775 tỷ đồng (bằng 53,28%).

Tiến độ thực hiện, giai đoạn 1 từ năm 2017 – 2020: hoàn thành bến xe khách Phổ Yên, Phú Bình, Đại Từ; hoàn thành giải phóng mặt bằng, san nền, xây dựng công trình thoát nước, đường giao thông bến xe phía Nam TP Thái Nguyên. Giai đoạn 2 từ năm 2020 – 2025: xây dựng bến xe phía Nam TP Thái Nguyên.

Theo nội dung kết luận thanh tra, tại thời điểm thanh tra (tháng 5/2023), dự án đã thực hiện được giá trị là 60,218 tỷ đồng so với mức đầu tư là 117,8 tỷ đồng.

Trong đó, Bến xe khách thị xã Phổ Yên đã cơ bản hoàn thành; Bến xe khách huyện Phú Bình và Bến xe khách huyện Đại Từ đã thực hiện xong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, san nền; Bến xe phía Nam thành phố Thái Nguyên chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng. Dự án đã hết tiến độ thực hiện giai đoạn 1 từ năm 2020.

Qua kiểm tra, Thanh tra tỉnh Thái Nguyên phát hiện nhiều tồn tại, vi phạm trong việc tham mưu, phê duyệt liên quan tới: đề xuất dự án; báo cáo nghiên cứu khả thi; điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi; thực hiện lựa chọn nhà đầu tư, ký kết hợp đồng BOO; đến giai đoạn triển khai thực hiện dự án; thanh toán vốn đầu tư công dẫn đến dự án xây dựng các bến xe nói trên theo hình thức đối tác công tư (Hợp đồng BOO) không đảm bảo căn cứ pháp lý để tiếp tục thực hiện.

Do không đảm bảo căn cứ pháp lý, Thanh tra tỉnh Thái Nguyên kiến nghị cơ quan có thẩm quyền hủy bỏ các văn bản liên quan, lập hồ sơ quyết toán phần kinh phí đã đầu tư, xác lập tài sản công hình thành trong quá trình triển khai và thu hồi đất đã giao cho nhà đầu tư.

Cùng với đó, kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên giao Sở Nội vụ tham mưu UBND tỉnh tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của nguyên lãnh đạo, lãnh đạo các Sở: Giao thông vận tải, Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Tài chính; lãnh đạo các đơn vị: Trung tâm Kiểm định chất lượng xây dựng Thái Nguyên, Viện Quy hoạch xây dựng Thái Nguyên liên quan đến những vi phạm được nêu tại kết luận thanh tra.

Ngoài ra, Giám đốc các sở, Chủ tịch UBND TP Phổ Yên, Chủ tịch UBND các huyện Đại Từ, Phú Bình và các đơn vị liên quan cũng phải tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến những vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra.

Ngày 20/5/2024, CTCP Vận tải Thái Nguyên (nhà đầu tư) đã có văn bản gửi Thanh tra tỉnh, trong đó có nội dung nhất trí với dự thảo Kết luận thanh tra, nguyên nhân đối với các vi phạm từ khâu tham gia lựa chọn nhà đầu tư, quá trình triển khai thực hiện dự án đầu tư là do nhận thức không đúng của nhà đầu tư.

Do đó, đề nghị được nhà đầu tư quyết định chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư, chấm dứt và thanh lý Hợp đồng BOO số 56/2018 ngày 6/2/2018 giữa Sở GTVT, nhà đầu tư và doanh nghiệp dự án.

Đối với các khoản tiền của nhà đầu tư đã đầu tư thực hiện dự án không đề nghị hoàn trả, để cơ quan nhà nước quyết định hình thành tài sản và đề nghị không phải nộp tiền thuê đất do chậm giải phóng mặt bằng, bàn giao đất cho nhà đầu tư, dự án hết tiến độ, chưa thực hiện xong dự án để đưa vào hoạt động.