Thời hạn sở hữu nhà chung cư: Cơ quan có thẩm quyền cần xem xét thấu đáo

Bộ Xây dựng cho biết, thời hạn sở hữu nhà chung cư cần báo cáo cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Sau kỳ họp thứ 3 khóa XV, nhiều cử tri đã gởi kiến nghị đến Quốc hội với nội dung: "Đề nghị nghiên cứu tham mưu Chính phủ trình Quốc hội sớm đưa vào chương trình xây dựng pháp luật về hoàn thiện Luật Nhà ở nhằm tháo gỡ vướng mắc trong cải tạo chung cư cũ, quy định về sở hữu, thời gian sở hữu chung cư. Nghiên cứu tham mưu Chính phủ trình Quốc hội quan tâm, xem xét thật kỹ trước khi thông qua quy định về thời gian sở hữu căn hộ chung cư để tránh ảnh hưởng đến quyền lợi của người sở hữu căn hộ chung cư".

Theo Bộ Xây dựng, thời hạn sở hữu nhà chung cư cần cơ quan có thẩm quyền xem xét thấu đáo. Ảnh:T.L  
Theo Bộ Xây dựng, thời hạn sở hữu nhà chung cư cần cơ quan có thẩm quyền xem xét thấu đáo. Ảnh:T.L  

Bộ Xây dựng cho biết, có 2 phương án mà Bộ này đề xuất trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đang được lấy ý kiến. 

Trong đó, phương án 1 bổ sung quy định mới về thời hạn sở hữu nhà chung cư. Để bảo đảm quyền lợi của các chủ sở hữu căn hộ nhà chung cư. Thời hạn sở hữu nhà chung cư được xác định theo thời hạn sử dụng của công trình nêu trong hồ sơ thiết kế công trình nhà chung cư được cơ quan có thẩm quyền thẩm định. Quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư chỉ áp dụng đối với công trình nhà chung cư được cấp Giấy phép xây dựng hoặc có văn bản thẩm định thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở triển khai sau ngày Luật này có hiệu lực thi hành.

Bộ Xây dựng cho biết, Luật không áp dụng quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư đối với các nhà chung cư được cấp Giấy phép xây dựng hoặc có văn bản thẩm định thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở (đối với trường hợp miễn giấy phép xây dựng) trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành (tức là được sở hữu ổn định lâu dài như quy định hiện hành).

Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định rõ xử lý nhà chung cư khi hết hạn sở hữu. Theo đó, trường hợp cơ quan kiểm định xác định còn đủ điều kiện sử dụng thì được tiếp tục gia hạn sở hữu nhà chung cư. Trường hợp nhà chung cư không còn đủ điều kiện sử dụng phải phá dỡ thì chấm dứt quyền sở hữu căn hộ. Nếu khu đất vẫn theo quy hoạch được xây dựng nhà chung cư thì các chủ sở hữu được thực hiện xây dựng lại nhà chung cư mới; trường hợp theo quy hoạch không tiếp tục xây dựng lại nhà chung cư thì các chủ sở hữu được bồi thường về đất và bố trí tái định cư theo pháp luật về đất đai.

Với phương án 2, Bộ Xây dựng đề xuất thời hạn sở hữu nhà chung cư xác định theo quy định của pháp luật đất đai. Phương án này vẫn giữ nguyên nhà chung cư có thời hạn sở hữu gắn liền với quyền sử dụng đất lâu dài, ổn định. Sau khi có ý kiến góp ý liên quan đến nội dung này, Bộ Xây dựng sẽ tổng hợp, cân nhắc thận trọng, đảm bảo hợp hiến, tính thống nhất đồng bộ với hệ thống pháp luật có liên quan, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân để báo cáo cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Nói về đề xuất quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng, hiện nay chưa nên quy định sở hữu căn hộ nhà chung cư có thời hạn 50 - 70 năm để phù hợp với tâm tư, nguyện vọng của người dân muốn được sở hữu căn hộ nhà chung cư đi đôi với quyền sử dụng đất ở ổn định lâu dài, là tài sản có giá trị cao để lại cho con cháu, để không gây biến động trên thị trường bất động sản và trong xã hội.

Cũng theo ông Châu, việc xử lý nhà chung cư hết tuổi thọ, nguy hiểm cho người sử dụng thì thực hiện theo cơ chế chính sách quy định tại Nghị định 69/2021/NĐ-CP của Chính phủ về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư (có tính khả thi). Luật Nhà ở 2014 đã quy định hai chế độ sở hữu nhà ở là chế độ sở hữu nhà ở không xác định thời hạn (bao gồm sở hữu căn hộ nhà chung cư) gắn liền với quyền sử dụng đất ổn định lâu dài; hoặc chế độ sở hữu nhà ở có thời hạn (bao gồm sở hữu căn hộ nhà chung cư) gắn liền với quyền sử dụng đất có thời hạn. Tuy nhiên, Luật Nhà ở 2014 không quy định bắt buộc sở hữu căn hộ nhà chung cư có thời hạn.

Quy định bắt buộc sở hữu căn hộ nhà chung cư có thời hạn 50 - 70 năm áp dụng cho các dự án xây dựng nhà chung cư mới trong thời gian tới cần được tiếp tục nghiên cứu kỹ và đánh giá tác động thật thấu đáo và cần lấy ý kiến người dân là đối tượng chính bị tác động.

K.C

Theo Chất lượng và Cuộc sống