'Trung tâm tài chính là khu vực có chính sách và khung pháp lý riêng'

Ngày 11/6, Quốc hội nghe Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình giới thiệu về vai trò và ý nghĩa của Trung tâm tài chính (TTTC) quốc tế.

Chính sách và khung pháp vượt trội

Theo Phó Thủ tướng, TTTC là hệ sinh thái đa dạng các dịch vụ tài chính tập trung tại một khu vực nhất định, quy tụ nhiều định chế tài chính (ngân hàng, quỹ đầu tư, công ty dịch vụ tài chính…) và các sàn giao dịch (chứng khoán, tiền tệ, hàng hóa) cùng hệ thống dịch vụ hỗ trợ đa dạng.

Xây dựng TTTC là hình thành một khu vực có chính sách và khung pháp lý riêng, vượt trội, đặc thù nhằm thu hút các nhà đầu tư cung cấp sản phẩm, dịch vụ tài chính và các dịch vụ phi tài chính liên quan kết nối với các TTTC quốc tế.

Thành viên của TTTC bao gồm: ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán, doanh nghiệp bảo hiểm và doanh nghiệp tái bảo hiểm; quỹ đầu tư và công ty quản lý tài sản; tổ chức vận hành hạ tầng thị trường (sở giao dịch chứng khoán, trung tâm thanh toán…); tổ chức công nghệ tài chính (fintech) và tổ chức kinh doanh tài sản số; tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn và hỗ trợ tài chính; tổ chức phi tài chính (doanh nghiệp các lĩnh vực khác tham gia hoạt động tại TTTC); tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo (vườn ươm khởi nghiệp, trung tâm nghiên cứu…); các chủ thể khác theo quy định.

Các sản phẩm dịch vụ của TTTC gồm: cổ phiếu, trái phiếu (chính phủ, doanh nghiệp, trái phiếu công trình), chứng chỉ quỹ đầu tư; các công cụ phái sinh tài chính, như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi; công cụ đầu tư thay thế (quỹ đầu tư tư nhân, quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ phòng vệ…); dịch vụ quản lý quỹ đầu tư; sản phẩm bảo hiểm, tái bảo hiểm; dịch vụ ngân hàng và ngoại hối (cho vay, tiết kiệm, quản lý tài sản…); sản phẩm tài chính xanh; tín chỉ carbon; dịch vụ công nghệ tài chính (fintech) và sản phẩm tài sản số; các sản phẩm, dịch vụ khác theo nhu cầu thị trường.

Khẳng định sự cần thiết xây dựng TTTC tại Việt Nam, Phó Thủ tướng nhấn mạnh việc xây dựng TTTC tại Việt Nam nhằm thu hút dòng vốn quốc tế, thúc đẩy kinh tế đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc. Đồng thời tạo động lực thực hiện đột phá chiến lược về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đặc biệt là hạ tầng giao thông, năng lượng và kinh tế số.

TTTC còn góp phần phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đẩy nhanh quá trình xây dựng các giải pháp quản lý tài sản số, phát triển công nghệ tài chính (fintech) mới và hiện đại nhằm đáp ứng các nhu cầu của thị trường tài chính trong thời đại mới.

TTTC cũng tăng cường an sinh xã hội, tạo việc làm, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao; hình thành mạng lưới chuyên gia, nhà đầu tư tài chính lớn và trí thức hàng đầu đến Việt Nam.

Việt Nam đặt mục tiêu thành lập TTTC quốc tế trong năm 2025, đặt tại 2 địa điểm là TPHCM và TP. Đà Nẵng. Phấn đấu đến năm 2035, TTTC quốc tế Việt Nam thuộc nhóm thứ 75 TTTC hàng đầu thế giới theo xếp hạng của GFCI (bao gồm tiêu chí về fintech) và đến năm 2045, vươn lên nhóm 20 TTTC hàng đầu thế giới.

13 chính sách đặc thù áp dụng trong TTTC quốc tế

Sau phần giới thiệu của Phó Thủ tướng, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về TTTC quốc tế tại Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết có 13 chính sách đặc thù áp dụng trong TTTC quốc tế gồm chính sách ngoại hối; chính sách về hoạt động ngân hàng; chính sách tài chính, phát triển thị trường vốn; chính sách thuế; chính sách về xuất, nhập cảnh, cư trú, lao động đối với chuyên gia, nhà đầu tư và chính sách việc làm, an sinh xã hội.

Bên cạnh đó là chính sách đất đai; chính sách về xây dựng, môi trường; chính sách thử nghiệm có kiểm soát cho fintech và đổi mới sáng tạo; chính sách ưu đãi theo lĩnh vực và chính sách đối với nhà đầu tư chiến lược; chính sách phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội; chính sách về xuất khẩu, nhập khẩu và phân phối hàng hóa, dịch vụ; chính sách về phí, lệ phí; giải quyết tranh chấp trong hoạt động đầu tư kinh doanh.

Dự thảo nghị quyết đề xuất quy định nhằm đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa cơ quan Nhà nước ở Trung ương với cơ quan Nhà nước ở địa phương như cho phép Chính phủ được ban hành nghị định xử lý các vấn đề phát sinh khác với văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Bên cạnh đó, cơ quan điều hành TTTC quốc tế được quyết định sử dụng vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách địa phương để hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người lao động làm việc tại TTTC quốc tế...

Nhằm thu hút đầu tư, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao vào làm việc tại TTTC quốc tế, dự thảo nghị quyết quy định về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (thuế suất 10% trong 30 năm, miễn thuế 4 năm đầu và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo).

Đồng thời, dự thảo nghị quyết quy định miễn thu nhập doanh nghiệp cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực ưu tiên phát triển; miễn thuế thu nhập cá nhân cho nhân lực chất lượng cao; ưu đãi thuế đối với nhiều dịch vụ và giao dịch tại TTTC quốc tế.

Theo dự thảo nghị quyết, thành viên TTTC quốc tế được thành lập sàn giao dịch, nền tảng giao dịch hoạt động trong TTTC quốc tế như giao dịch hàng hóa và phái sinh hàng hóa; giao dịch tín chỉ các-bon; sàn giao dịch sản phẩm văn hóa, nghệ thuật.

Bên cạnh đó còn có sàn giao dịch kim loại quý hiếm; giao dịch chứng khoán của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; giao dịch sản phẩm tài chính xanh; sàn giao dịch chuyên biệt; các loại hình nền tảng giao dịch mới khác theo nhu cầu phát triển.