'Đề xuất dùng trái phiếu làm tài sản đảm bảo khoản vay là không khả thi'

Hiệp hội bất động sản TP. HCM vừa gửi thông điệp: "Đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét khẩn trương tháo gỡ vướng mắc để giúp cho doanh nghiệp và người mua nhà được vay tín dụng".

Theo hiệp hội, mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã nới room tín dụng năm 2022, song nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp bất động sản và người mua nhà vẫn rất khó vay, vì Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại không hạ “chuẩn” tín dụng.

Hiện nay doanh nghiệp xin vay tín dụng mới và đề nghị được thế chấp bằng trái phiếu doanh nghiệp (do đã hết tài sản bảo đảm), nhưng bị ngân hàng thương mại từ chối.

“Nếu có được khoản vay mới và được phép thế chấp bằng trái phiếu doanh nghiệp thì đây là nguồn vốn vay quý giá, có tính chất là 'vốn mồi' để doanh nghiệp có thể triển khai hoạt động đầu tư kinh doanh, tạo được dòng tiền và thanh khoản, hoàn toàn có thể hoàn trả khoản vay mới và các khoản vay cũ, có lợi cho cả doanh nghiệp và tổ chức tín dụng”, hiệp hội cho hay.

Do đó, hiệp hội này đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét trình Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung nghị định 31/2022/NĐ-CP, cho phép tổ chức tín dụng cho doanh nghiệp vay khoản tín dụng mới có tài sản bảo đảm là trái phiếu doanh nghiệp được trị giá tối đa bằng 70% giá trị trái phiếu doanh nghiệp, với điều kiện doanh nghiệp cam kết thực hiện giao dịch qua tổ chức tín dụng cho vay.

Tuy nhiên, đề xuất này ngay lập tức vấp phải ý kiến trái chiều. Xung quanh vấn đề này, Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Hữu Huân - Trưởng bộ môn Thị trường tài chính, Trường đại học Kinh tế TP. HCM.

- Ông đánh giá như thế nào về đề xuất này?

Đa số trái phiếu đã được doanh nghiệp mua lại từ các đợt phát hành trước là trái phiếu không có tài sản đảm bảo nên việc yêu cầu ngân hàng cho vay đến 70% thì có vẻ là sẽ khó khả thi.

Do đó, chúng ta không nên đề xuất một mức cụ thể như vậy. Tùy thuộc vào tính chất rủi ro của từng loại trái phiếu mà ngân hàng có thể xem xét và đưa ra tỷ lệ cho vay hợp lý trên mệnh giá.

Đối với các trái phiếu có đầy đủ các điều kiện như đầy đủ tài sản đảm bảo, thẩm định được dòng tiền và khả năng trả nợ thì ngân hàng hoàn toàn có thể cho vay trên 70%, nhưng nếu như thiếu một trong những điều kiện trên thì căn cứ dựa trên thực tế thẩm định mà ngân hàng sẽ đưa ra mức cho vay phù hợp.

- Nếu đi vào thực thi, đâu sẽ là những bất cập và hạn chế của đề xuất này, thưa ông?

Theo tôi đề xuất này sẽ không thể đưa vào thực thi được vì nó làm trái các quy định an toàn của ngân hàng.

Và Ngân hàng Nhà nước cũng như ngân hàng thương mại chắc chắn sẽ không đồng ý. Còn nếu như bằng cách nào đó mà có thể đưa vào thực tế thì rủi ro đối với các khoản vay này rất lớn, nhất là đối với các trái phiếu không có tài sản đảm bảo, nhất là trong bối cảnh thị trường bất động sản đang đóng băng hiện nay, các ngân hàng cũng đã rất ngại cho vay với doanh nghiệp bất động sản vì tàn sản đảm bảo nếu có cũng sẽ không thể xử lý ngay được để thu hồi vốn.

Do vậy, điều này có thể hỗ trợ thanh khoản cho các doanh nghiệp bất động sản nhưng cũng có thể gây ra rủi ro lớn về nợ xấu cho hệ thống ngân hàng.

- Trong bối cảnh hiện nay, doanh nghiệp đang gặp khó khăn về vốn, làm thế nào để tháo gỡ?

Đồng ý là phải giải quyết khó khăn về dòng vốn cho doanh nghiệp bất động sản, nếu không qua năm sau chúng ta sẽ phải chứng kiến sự phá sản đồng loạt của các doanh nghiệp này do họ bị tắc nghẽn cả đầu vào lẫn đầu ra. Và hàng chục ngàn nhân viên bất động sản sẽ phải thất nghiệp cũng như gây ảnh hưởng đến các ngành còn lại trong nền kinh tế.

Chính vì thế Ngân hàng Nhà nước nên có sự chỉ đạo tháo hạn chế cho vay bất động sản từ đầu năm đến nay, cho phép các doanh nghiệp bất động sản và người dân được tiếp tục tiếp cận vốn của ngân hàng, và đặc biệt là hỗ trợ về lãi suất cho những người có nhu cầu thực mua nhà, những người mua căn nhà đầu tiên.

Với mức lãi suất hiện tại thì rất khó để người dân có thể chấp nhận được trong bối cảnh kinh tế khó khăn như hiện nay. Nếu như giải quyết được đầu ra cho doanh nghiệp bất động sản thì cơ bản họ sẽ có dòng vốn để từ từ phục hồi trong thời gian tới.

Ngoài ra, việc tháo băng cho thị trường cũng cần có những lộ trình cụ thể, tránh việc dòng vốn đầu cơ quay trở lại, lại sẽ tiếp tục làm thị trường tăng nóng và bất ổn.

Về phía đầu vào, chúng ta vẫn nên cho phép doanh nghiệp bất động sản vay vốn và thế chấp bằng các tài sản hoặc sản phẩm của họ, hoặc trái phiếu nhưng phải thỏa mãn các quy định về cho vay của ngân hàng. Và mức cho vay bao nhiêu là tùy vào thỏa thuận giữa ngân hàng và doanh nghiệp theo nguyên tắc thị trường và quy định về cho vay. Có như vậy vừa giúp được doanh nghiệp bất động sản vượt qua  được khó khăn hiện tại vừa đảm bảo được sự an toàn cho hệ thống ngân hàng thương mại.

Trân trọng cảm ơn ông!