Hàng loạt đề xuất mới về quy định cấp sổ đỏ cho dân

Đề xuất bổ sung nhiều quy định về cấp sổ đỏ

Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Bộ NN&MT) đang lấy ý liến góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024. Trong đó, cơ quan này đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định về đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ).

Về quy định cấp sổ đỏ, Bộ NN&MT đề xuất sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 136 Luật Đất đai hiện hành như sau:

Thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu đối với các trường hợp đăng ký lần đầu mà có nhu cầu cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và trường hợp quy định tại điểm b khoản 7 Điều 219 của Luật này được quy định như sau:

- Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại các khoản 1, 2, 5 và 7 Điều 4 của Luật này mà không thuộc điểm b khoản này, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản này;

- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại các khoản 3, 4 và 6 Điều 4 của Luật này và các trường hợp quy định tại các khoản 1, 2, 5 và 7 Điều 4 được Nhà nước giao đất, cho thuê đất hoặc công nhận quyền sử dụng đất theo hình thức quy định tại Điều 118, khoản 3 Điều 120 hoặc Điều 119 và khoản 2 Điều 120 mà được miễn toàn bộ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho cả thời hạn thuê.”

Trường hợp người đang sử dụng đất ổn định, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành hoặc quy hoạch sử dụng đất cấp xã hoặc một trong các quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn thì được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; trường hợp đang sử dụng đất ổn định vào mục đích đất nông nghiệp thì không phải xem xét sự phù hợp với quy hoạch theo quy định tại khoản này.

Cùng với đó, Bộ NN&MT đề xuất sửa đổi, bổ sung khoản 2 và khoản 3 Điều 148, khoản 2 và khoản 3 Điều 149 Luật Đất đai 2024 theo hướng không quy định hộ gia đình, cá nhân phải xin ý kiến cơ quan quản lý về xây dựng xác nhận đủ điều kiện tồn tại công trình xây dựng đối với trường hợp phải xin phép xây dựng mà hồ sơ không có giấy tờ quy định tại khoản 1 các điều này khi cấp sổ đỏ, đồng thời bổ sung quy định hộ gia đình, cá nhân chịu trách nhiệm về an toàn công trình.

Thêm vào đó, bổ sung quy định chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, công trình đối với tổ chức để làm rõ nội hàm “có giấy tờ phù hợp với quy định của pháp luật về nhà ở, pháp luật về xây dựng”; đồng thời có quy định xử lý đối với trường hợp nhà ở, công trình đã xây dựng không phù hợp với giấy tờ thì phải có ý kiến của cơ quan liên quan về an toàn công trình và quy hoạch xây dựng, làm cơ sở giải quyết cấp giấy chứng nhận cho tài sản.

Bộ NN&MT cho rằng, việc sửa đổi lần này đáp ứng yêu cầu rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ gia đình, cá nhân.

Đề xuất quy định mới đăng ký đất đai, định giá đất

Về đăng ký đất đai, tại dự thảo Luật Bộ NN&MT đề xuất sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 1 và khoản 2 Điều 133 theo hướng bổ sung một số nội dung để thống nhất với luật chuyên ngành như bổ sung đăng ký biến động đối với trường hợp chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản, mua nhà ở, công trình xây dựng trong dự án bất động sản.

Theo Bộ NN&MT, việc sửa đổi này đáp ứng yêu cầu mới về thực hiện chuyển đổi số trong công tác đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất.

Đồng thời, pháp luật về địa chất và khoáng sản quy định cho phép chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản; tổ chức, cá nhân nhận chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản kế thừa quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân được quy định trong giấy phép khai thác khoáng sản và thực hiện theo quy định của pháp luật. Để đảm bảo đồng bộ với quy định này thì cần bổ sung đăng ký biến động đối với trường hợp này.

Về định giá đất, tại hội nghị tập huấn toàn quốc về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai do Bộ NN&MT tổ chức ngày 1/8, bà Nguyễn Thị Minh Phương, Phó trưởng Phòng Kinh tế và Phát triển quỹ đất (Cục Quản lý Đất đai) đã trình bày thủ tục xây dựng, điều chỉnh bảng giá đất; định giá đất cụ thể.

Theo bà Phương, việc xây dựng bảng giá đất thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh để công bố và áp dụng từ ngày 1/1/2026 và điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung hàng năm để công bố và áp dụng từ ngày 1/1 của năm tiếp theo. Việc định giá đất cụ thể thuộc thẩm quyền Chủ tịch UBND cấp tỉnh và Chủ tịch UBND cấp xã.

Theo đó, trình tự, thủ tục xây dựng bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ ngày 1/1/2026 và điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất hằng năm để công bố và áp dụng từ ngày 1/1 của năm tiếp theo thực hiện gồm 16 bước; trình tự điều chỉnh bảng giá đất đối với trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai gồm 7 bước; trình tự định giá đất cụ thể gồm 12 bước.

Trong đó, đáng chú ý là các bước như: chuẩn bị hồ sơ; lựa chọn đơn vị tư vấn giá đất; thành lập Hội đồng và Tổ giúp việc thẩm định; xây dựng và thẩm định phương án giá đất; công khai, tiếp thu, chỉnh sửa và trình UBND quyết định; cung cấp dữ liệu cho đơn vị bồi thường; cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia; công khai kết quả và báo cáo Bộ NN&MT trong vòng 15 ngày kể từ ngày ban hành quyết định.

Việc phân cấp, phân quyền thẩm quyền từ HĐND sang UBND cấp tỉnh và mở rộng vai trò của cấp xã là bước đi quan trọng để tinh gọn bộ máy quản lý đất đai, nâng cao hiệu quả thực hiện.