HSBC hạ dự báo tăng trưởng năm 2023 của Việt Nam xuống 5%

Nhìn chung, tốc độ tăng trưởng của Việt Nam đã giảm mạnh từ mức ấn tượng của năm ngoái (8%), chủ yếu do các rủi ro bên ngoài. Ảnh minh họa.

Chuyên gia kinh tế phụ trách thị trường ASEAN, Khối Nghiên cứu Kinh tế Toàn cầu của HSBC cho rằng, sau nửa năm, những thách thức với kinh tế Việt Nam còn đó. Với tốc độ tăng trưởng 4,1% so với cùng kỳ năm trước, GDP quý II của Việt Nam đã vượt qua mức kỳ vọng 3,8% của thị trường. Tuy nhiên, điều đó không thể làm lu mờ những khó khăn ngày càng gia tăng.

Trong đó, thương mại, một trong những động lực tăng trưởng chính của Việt Nam, đã dần suy yếu kể từ quý IV năm ngoái. Sự suy giảm sản xuất phản ánh rõ ràng những thách thức thương mại ngày càng gia tăng mà Việt Nam phải đối mặt. Mặc dù tốc độ tăng trưởng sản xuất trong quý II là một bất ngờ tích cực, song yếu tố này chỉ đóng góp tối thiểu vào tăng trưởng. Thương mại Việt Nam vẫn chưa thấy dấu hiệu rõ rệt của phục hồi.

Dù tốt hơn kỳ vọng, tăng trưởng quý II/2023 của Việt Nam vẫn chưa được như mong muốn.

Xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục mức giảm hai con số trong quý II/2023, tốc độ giảm tương đương với quý I. Điểm sáng duy nhất trong bức tranh là xuất khẩu nông sản, nhưng tỷ lệ 10% của ngành hàng này lại quá nhỏ để bù đắp cho sự suy yếu rộng khắp ở các lĩnh vực khác. Nhiều ngành hàng lớn, bao gồm điện tử tiêu dùng, dệt may/giày dép, máy móc và đồ nội thất gỗ, đều suy giảm ở mức hai con số. Nguyên nhân chủ yếu là do nhu cầu nhập khẩu của Mỹ, thị trường nhập khẩu chính, sụt giảm. Xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ hiện nay đã giảm với mức 20% so với cùng kỳ năm trước, phản ánh tính nghiêm trọng của suy thoái thương mại.

Ngoài ra, do đợt nắng nóng, ngành sản xuất của Việt Nam đang phải đối mặt với tình trạng thiếu điện ở miền Bắc vào tháng 6, nơi đặt các cơ sở sản xuất của các tập đoàn công nghệ lớn. Khi vấn đề năng lượng dần được khắc phục, việc cắt giảm sản xuất đã làm gia tăng khó khăn trong ngành. Câu hỏi quan trọng đặt ra cho ngành sản xuất của Việt Nam là khi nào chu kỳ thương mại toàn cầu sẽ thay đổi? Các chỉ số PMI hàng đầu cho thấy không có cải thiện trong tương lai gần, khi nhu cầu thương mại đảo chiều tiếp tục gây áp lực lên các đơn đặt hàng.

Thương mại đảo chiều sớm nhất vào quý IV

Chuyên gia của HSBC kỳ vọng xu hướng thương mại sẽ thay đổi sớm nhất vào khoảng quý IV/2023, theo hướng ổn định trước rồi mới xuất hiện bất kỳ sự gia tăng rõ rệt nào đối với các lô hàng. Nói cách khác, Việt Nam còn phải chịu một chu kỳ suy thoái thương mại kéo dài, đặc biệt là khi hiệu ứng cơ sở không thuận lợi trở nên nghiêm trọng hơn vào quý III/2023.

Tuy vậy, một tác động tích cực ngoài ý muốn là tài khoản vãng lai của Việt Nam. Lĩnh vực sản xuất của Việt Nam phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu, do đó khi nhập khẩu giảm nhiều hơn xuất khẩu, thặng dư thương mại tăng đáng kể. Cùng với việc tăng doanh thu từ du lịch giúp giảm thiểu thâm hụt dịch vụ, tài khoản vãng lai của Việt Nam được cải thiện đáng kể lên mức 6,1% GDP trong quý I/2023, “mang tới sự hỗ trợ quý giá cho đồng VND” - báo cáo của HSBC nêu.

Một tín hiệu khả quan nữa là sự phục hồi của ngành dịch vụ bù đắp phần nào sự suy giảm xuất nhập khẩu. Các ngành dịch vụ liên quan đến du lịch, bao gồm vận tải, lưu trú và ăn uống tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh. Nửa đầu năm 2023, khách du lịch đến Việt Nam đã hồi phục 80% so với mức độ hàng tháng của năm 2019, đón tổng cộng 5,6 triệu lượt khách du lịch. Tiến độ này cho thấy Việt Nam đang trên đà vượt mục tiêu ban đầu là 8 triệu lượt khách du lịch năm. Ngày 15/8 tới đây, quy định mới nới lỏng các hạn chế về thị thực sẽ có hiệu lực, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút thêm khách du lịch.

Trong khi tăng trưởng còn nhiều thách thức thì lạm phát có tin tốt. Lạm phát toàn phần đã được kiểm soát ở mức 2,0% so với cùng kỳ trong tháng 6. Nguyên nhân chính là nhờ cắt giảm lạm phát trong lĩnh vực năng lượng, đã kéo lạm phát toàn phần giảm mạnh so với mức trần lạm phát 4,5% của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Lạm phát cơ bản hạ nhiệt xuống 4,3% so với cùng kỳ, lần đầu tiên dưới mức trần trong 9 tháng. Mặc dù vậy, HSBC cho rằng rủi ro tăng giá vẫn kéo dài khi đà lạm phát thực phẩm đã tăng trong tháng 6. Tuy nhiên, áp lực về giá đến từ nhu cầu cao hơn do hoạt động du lịch phục hồi, chứ không phải vì gián đoạn nguồn cung.

HSBC kỳ vọng tăng trưởng sẽ có bước ngoặt lớn vào quý IV/2023, với các biện pháp hỗ trợ tiền tệ gia tăng. NHNN có khả năng cắt giảm lãi suất thêm 50 điểm cơ bản trong quý 3/2023, đưa lãi suất điều hành về 4,0%.